Të rinjtë nuk takohen dhe bëjnë seks në të njëjtën mënyrë si brezat e kaluar. A është qasja e tyre ndaj marrëdhënieve më pragmatike?
“A jeni gati të shtroheni?”
Kjo është pyetja që studentja e Kolegjit Yale, Kyung Mi Lee, shtroi në një artikull të shkurtit 2020, Settleling Doën: Romance in the Era of Gen Z, për lajmet e përditshme të universitetit Yale. A do të ndiqnin ajo dhe bashkëmoshatarët e saj trendin mijëvjeçar të vonimit të martesës?
Gati dy vjet pasi ajo shkroi artikullin, Lee mendon se përgjigja është ‘po’ por për një arsye potencialisht të ndryshme nga homologët e saj mijëvjeçarë.
“Në imagjinatën time kulturore, për mijëvjeçarët, të krijosh një marrëdhënie të konsoliduar, është një hap tjetër për të dalë nga zona e rehatisë së beqarisë”, thotë Lee, 23 vjeç. Për Gen Z, thotë ajo, “njerëzit urrejnë marrëdhëniet afatgjata sepse ata janë më … introspektivë për llojet e marrëdhënieve në të cilat duan të jenë”.
Një numër në rritje i kërkimeve vërteton këtë opinion: anëtarët e Gen Z duket se kanë një qasje veçanërisht pragmatike ndaj marrëdhënieve në krahasim me gjeneratat e mëparshme dhe ata nuk po bëjnë aq shumë seks.
“Ata e kuptojnë se mund të kenë partnerë të ndryshëm në periudha të ndryshme të jetës së tyre të cilët mund të përmbushin nevoja të ndryshme”, thotë Julie Arbit, studiuese. Në hulumtimin e saj, i cili shqyrtoi 500 të anketuar nga Britania e Madhe dhe SHBA (kryesisht gen Z dhe mijëvjeçarë, me disa Gen X të përfshirë “për krahasim”), ajo zbuloi se vetëm një në 10 anëtarë të Gen Z thonë se janë “të përkushtuar të jenë në një marrëdhënie afatgjatë”.
Studiues të tjerë kanë arritur në përfundime të ngjashme. Sipas një studimi të Gen Z nga India, për shembull, 66% e të anketuarve pranojnë se “jo të gjitha marrëdhëniet do të jenë të përhershme”, me 70% që refuzojnë një “marrëdhënie romantike kufizuese”.
Si studiuesit ashtu edhe anëtarët e Gen Z ia atribuojnë këtë disa faktorëve.
Së pari, ky brez po hyn në moshën madhore gjatë një kohe veçanërisht të vështirë, të shënuar nga pandemia Covid-19, ndryshimet klimatike gjithnjë në përkeqësim dhe paqëndrueshmëria financiare. Shumë mendojnë se duhet të arrijnë stabilitet për veten e tyre përpara se të “sjellin” një person tjetër në foto. Ekziston gjithashtu një akses i shtuar në informacionin e marrëdhënieve në internet, duke fuqizuar Gen Z me gjuhën që i nevojitet për të artikuluar se kush janë, si dhe çfarë duan nga një marrëdhënie që nuk cenon identitetin dhe nevojat e tyre.
“Ata janë të përqendruar te vetja”, thotë Arbit, “dhe kjo nuk është për shkak se janë egoistë. Ata e dinë se janë përgjegjës për suksesin dhe lumturinë e tyre dhe e dinë se duhet të jenë në gjendje të kujdesen për veten para se të kujdesen për të tjerët”.
Në kërkim të stabilitetit
“Në vitet 1960 dhe 70, burri mesatar 25-vjeçar mund të mbante një familje me të ardhurat e tij dhe të mos priste që gruaja e tij të punonte,” thotë Stephanie Coontz, drejtoresha e kërkimit dhe edukimit publik për Këshillin në SHBA. Për shumë Gen Z, ideja se një 25-vjeçar mund të mbështesë një familje të tërë dhe se një burrë do të priste një grua që qëndron në shtëpi, nuk i përshtatet më rrethanave bashkëkohore dhe, për disa, duket edhe për të qeshur.
“Në vend të kësaj, Gen Z po i jep përparësi një themeli të fortë financiar si individë, gjë që po zgjat rrugën drejt martesës”, thotë Arielle Kuperberg, një profesoreshë e sociologjisë në Universitetin e Karolinës së Veriut në Greensboro, SHBA.
“Njerëzve po u duhet më shumë dhe më shumë kohë për të vendosur, sepse po u duhet gjithnjë e më shumë kohë për të arritur stabilitetin financiar”.
Lee dhe miqtë e saj pajtohen. Ajo thotë se të qenit në atë që ajo mendon se është “brezi më i pasigurt, financiarisht më i paqëndrueshëm në histori” kontribuon në dëshirën e tyre për të fituar “pavarësi financiare” përpara se të lidhen me një partner afatgjatë.
Si studente në universitet, Lee thotë se ajo dhe miqtë e saj kanë më shumë gjasa t’i japin përparësi karrierës së tyre mbi marrëdhëniet, në mënyrë që të arrijnë një vend më të qëndrueshëm financiarisht. “Është e rrallë që unë të kem një shok që thotë: “Unë do të mundohem të krijoj një stabilitet për një të ardhme me një partner”, thotë ajo. Përkundrazi, ata janë duke u fokusuar në atë që është më e mira për karrierën e tyre dhe se si mund t’i bëjnë marrëdhëniet të përshtaten me këtë.
Hulumtimi i Kuperberg mbi Gen Z përputhet me këtë; ajo ka gjetur se të rinjtë në grahmat e krijimit të karrierës së tyre kanë më pak gjasa të shkojnë në takime në krahasim me millennials.
“Unë nuk mendoj se është që ata nuk duan të kenë marrëdhënie afatgjata. Unë mendoj se po i shtyjnë ato”, thotë ajo.
Për më tepër, Kuperberg ka zbuluar se paqëndrueshmëria aktuale në moshën e rritur ka bërë që më shumë të rinj të kthehen në shtëpi me prindërit e tyre sepse nuk mund të përballojnë të jetojnë vetëm në të 20-at e tyre. “Rritja e marrëdhënieve më të rastësishme dhe rënia e marrëdhënieve më serioze është sepse është thjesht më e vështirë të formosh këtë të fundit”.
Kohët e fundit, kjo është dhe për shkak të pandemisë Covid-19, e cila ka përkeqësuar tendencën e të rinjve për të jetuar të pavarur. Kuperberg intervistoi një Gen Z në pranverën e vitit 2020, i cili u zhvendos nga Uashingtoni, DC në Karolinën e Veriut me prindërit e tij menjëherë pasi pandemia goditi vendin. Ai u tha studiuesve se nuk do të takohej më me asnjë vajzë derisa të kthehej në DC.
Kërkimi i shpirtit
Një studim global i Vice Media Group nga shtatori 2020, Love After Lockdown, i përbërë nga 45% të të anketuarve të Gen Z, tregoi se 75% ishin aktualisht beqarë dhe nuk kishin lidhje gjatë pandemisë. Shumë raportuan se kjo ishte pjesërisht sepse donin të kalonin kohën e vetmuar për ta njohur veten më mirë përpara se të nisnin një partneritet.
“Fillova të mendoj për veten time, çfarë dua të bëj dhe çfarë nuk dua të bëj… dhe kjo më mësoi shumë”, tha një burrë anonim i Gen Z nga Italia, i cituar në sondazh.
Sigurisht, ky qëndrim mund të jetë zhvilluar gjatë izolimeve.
Megjithatë, anëtarët e Gen Z nga e gjithë bota kanë shumë më tepër burime për të kuptuar se kush janë ata, duke përfshirë aplikacionet e mediave sociale si TikTok, ku terapistë që diskutojnë stilet e lidhjes dhe këshillat e marrëdhënieve të shëndetshme janë bërë të zakonshme.
Lee, për shembull, vëren se motrat e saj më të vogla (në vitin e parë dhe të dytë të kolegjit, respektivisht) kanë zhvilluar një gjuhë të thellë për të folur për marrëdhëniet përmes TikTok.
“Adoleshentët po flasin për stilet e tyre të lidhjes me partnerët e tyre romantikë dhe seksualë, duke përdorur një gjuhë të tillë si: “Unë jam në një lidhje toksike”, thotë ajo. Kjo shënon një qasje shumë të vetëdijshme ndaj takimeve që i jep përparësi gjetjes së dikujt që ka kuptim për ju, kundrejt vetëm dikujt që ju duket tërheqës ose interesant. Ndërsa këto prioritete sigurisht nuk janë unike për Gen Z, ky brez ka një grup burimesh lehtësisht të aksesueshme për të gjetur me njohuri më të madhe një partner që i përshtatet mirë, në mënyra që gjeneratat e vjetra mund të mos kishin ditur t’i mendonin.
Evoluimi i qëndrimeve ndaj seksualitetit dhe roleve gjinore janë gjithashtu një faktor. Në mesin e Gen Z, ka pasur një rënie të dukshme në respektimin e një binari gjinor dhe një rritje të “njerëzve të gatshëm të eksplorojnë seksualitetin e tyre”, thotë Kuperberg. Në hulumtimin e saj, ajo vuri në dukje një statistikë që tregon se afërsisht 50% e Gen Z identifikohen si heteroseksualë dhe “shumë thonë se janë heterofleksibël”.
Kjo hapje ndaj llojeve të ndryshme të partnerëve dhe marrëdhënieve seksuale kujton vëzhgimet e Arbit rreth Gen Z, jo domosdoshmërisht duke kërkuar për “një dhe të vetmin” e tyre, por më tepër njerëz të ndryshëm për të përmbushur nevoja të ndryshme, qofshin këto nevoja romantike, seksuale apo diçka krejtësisht tjetër.
“Prindërit tanë mund të kenë kërkuar dikë me të njëjtën fe ose të njëjtat pikëpamje politike,” thotë Arbit. “Ky brez është në kërkim të ndershmërisë dhe pasionit dhe dikujt që i bën ata të emocionuar të ngrihen nga shtrati në mëngjes… në krahasim me gjeneratat e vjetra, ata janë të hapur për t’u takuar me lloje të ndryshme njerëzish dhe për t’u dhënë njerëzve një shans”.
Një shenjë ndryshimi
Kjo qasje holistike ndaj marrëdhënieve ndryshon në mënyrë dramatike nga ato të përqafuara nga brezat shumë më të vjetër.
Coontz, nga Këshilli për Familjet Bashkëkohore, thotë se kur ajo po intervistonte njerëz për librin e saj mbi gratë dhe familjet në vitet 1960 dhe i pyeti gratë pse vendosën të martoheshin, “ato thoshin, ‘Ishte vetëm koha’ ”, kujton ajo.
“Kishte një kuptim atëherë që martesa ishte diçka që bën për të hyrë në jetën e të rriturve… Tani është e kundërta”.
Kjo është një shenjë ndryshimi për Gen Z; ndërsa martesa dikur ishte një kalim në moshën madhore, sot, është një shenjë që e keni arritur tashmë. Shoqëria ka lëvizur në këtë drejtim për disa kohë, me çdo brez duke u bërë më fleksibël me idetë e saj për një familje tradicionale dhe rëndësinë e saj në jetën e tyre. Nëse Gen Z po i jep formë shoqërisë me këto qëndrime, apo nëse shoqëria po i jep formë Gen Z, është e vështirë të analizohet.
Sigurisht, këto modele nuk janë të vërteta në të gjithë shoqërinë. Mes studentëve të kolegjit, Kuperberg ka zbuluar se raca, klasa, gjinia dhe feja e një personi të Gen Z mund të luajnë një rol në mënyrën se si ata flasin dhe kërkojnë marrëdhënie.
“Njerëzit e bardhë kanë më shumë gjasa të lidhen. Njerëzit me ngjyrë kanë më shumë gjasa të krijojnë marrëdhënie ose të kenë më shumë takime formale”, thotë ajo, duke shtuar se ata me prejardhje më të lartë socio-ekonomike kanë më shumë gjasa se demografitë e tjera të përfshihen në takime seksuale të rastësishme dhe të krijojnë marrëdhënie afatgjata, kjo e fundit ka të ngjarë sepse ata “kanë më shumë burime” për t’u dhënë atyre stabilitet.
Ndërsa shumë shenja tregojnë se Gen Z vonon martesën ose partneritetet e përhershme si mijëvjeçarët para tyre, arsyet e tyre për këtë duket se vijnë gjithnjë e më shumë nga një vend pragmatizmi. Sigurisht, mijëvjeçarët e kanë vonuar martesën për arsye praktike si frika e divorcit (shumë janë rritur si fëmijë të divorcit) dhe sepse nuk mund ta përballojnë atë. Por Gen Z po trashëgon një botë ndoshta edhe më të pasigurt pasi problemet që rrënuan mijëvjeçarët (si ndryshimi i klimës) bëhen më akute dhe lindin të reja (si pandemia). Kjo mund të kërkojë nxitjen e stabilitetit individual si prioritet numër një për Gen Z edhe më shumë se homologët e tyre pak më të vjetër.
“Ne bëjmë shaka se kush do të martohet i pari në grupin tonë të miqve”, thotë Lee, “sikur është një gjë qesharake që dikush do të fejohej në të njëzetat”.
Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
