Gazeta “SI”- Ndërsa “Armëpushimi i Krishtlindjeve” i vitit 1914 ka arritur statusin legjendar në historinë e Luftës së Parë Botërore, ngjarjet e ngjashme që përfshijnë trupat amerikanë kanë pasur pak mbulim. Kur Amerika hyri në Luftën e Parë Botërore, vitet e viktimave masive dekurajuan çdo ndjenjë vëllazërore midis ushtrive kundërshtare, dhe oficerët e lartë dekurajuan në mënyrë aktive çdo përsëritje të ngjarjeve të vitit 1914.
Në Luftën e Dytë Botërore, mundësitë për ngjarje të tilla ishin të kufizuara. Trupat amerikanë ishin në kontakt të ngushtë me forcat gjermane vetëm në numër relativisht të vogël në Afrikën e Veriut dhe Itali, përpara zbarkimit të Ditës-D në vitin 1944. Një armëpushim në shkallë të gjerë gjatë Krishtlindjeve të vitit 1944 ishte i pamundur, pasi vetëm nëntë ditë para Krishtlindjeve, gjermanët nisën kundërsulmin e tyre më të madh të luftës në Perëndim, duke filluar Betejën e Bulges dhe luftime të ashpra gjatë gjithë festës.
Megjithatë, ekziston një rrëfim personal për një armëpushim të vogël gjatë kulmit të luftimeve. Kjo është historia e Fritz Vincken, një djalë gjerman 12-vjeçar në kohën e betejës. Fritz dhe nëna e tij u zhvendosën në një vilë të vogël në pyllin Huertgen pasi qyteti i tyre i lindjes, Aachen, u shkatërrua pjesërisht gjatë një ofensive amerikane më parë. Zona kishte mbetur relativisht e qetë deri nëntë ditë para Krishtlindjeve, kur ofensiva gjermane e Ardennes përfshiu zonën. Sipas Fritzit:
“Dëgjuam zhurmën e pandërprerë të topave të fushës; aeroplanët fluturonin vazhdimisht mbi kokat tona; natën dritat e kërkimit depërtonin në errësirë.”
Në prag të Krishtlindjeve 1944, Fritz dhe nëna e tij iu përgjigjën një trokitjeje në derë, tre ushtarë amerikanë, njëri i plagosur rëndë, që kërkonin strehim. Familja Vincken nuk fliste anglisht dhe amerikanët nuk flisnin gjermanisht, por arritën të komunikonin në një masë të kufizuar përmes frëngjishtes. Nënës së Fritzit iu kërkua të ftojë amerikanët brenda dhe të sigurojë një ambient të ngrohtë:
“Mësuam se djali i shëndoshë dhe me flokë të errët ishte Xhimi; shoku i tij, i gjatë dhe i hollë, ishte Robini. Harry, i plagosuri, flinte në shtratin tim, fytyra e tij ishte e bardhë si bora. Ata kishin humbur batalionin dhe kishin bredhur tre ditë në pyll, duke kërkuar amerikanët dhe duke u fshehur nga gjermanët. Ata ishin të rraskapitur nga rruga”
Nënës së Fritzit i desh të përgatiste një vakt modest me patate dhe gjel të mbajtur më parë për një rast të veçantë. Gjatë gatimit, një trokitje e dytë njoftoi katër ushtarë gjermanë, pjesë e Wehrmacht. Fritz kujton:
“Isha i paralizuar nga frika. Edhe pse ende fëmijë, e njihja ligjin e ashpër: strehimi i ushtarëve armik përbënte tradhti të lartë. Të gjithë mund të qëlloheshim!”
Kaporali gjerman kërkoi të pushojnë derisa të agonte dhe nëna së Fritzit iu përgjigj:
“Sigurisht, mund të hani një vakt të ngrohtë dhe të qetë. Kjo natë është Krishtlindja dhe nuk do të ketë të shtëna këtu.”
Amerikanët ia dorëzuan armët nënës së Fritzit. Grupi i përzier u ul së bashku dhe hëngrën darkën. Fritz përshkruan se atmosferën e tensionit e zëvendësoi pushimi:
“Heinz dhe Willi, të dy nga Këlni, ishin 16 vjeç. Kaporali gjerman, 23 vjeç, nxori nga çanta e ushqimit një shishe verë të kuqe dhe bukë. Nënës i shkrepën lotët ndërsa thoshte, ‘Oh Jezus. Ji mysafiri ynë’.”
Para mesnatës, të gjithë ngritën sytë për të parë Yllin e Betlehemit, një moment heshtjeje ku lufta dukej e largët dhe pothuajse e harruar. Armëpushimi përfundoi në mëngjesin e Krishtlindjes, kur grupet u ndanë dhe u kthyen tek ushtritë e tyre.
Ka të ngjarë që të ketë pasur armëpushime të tjera të vogla ose marrëveshje lokale për të shmangur luftime në Krishtlindje, veçanërisht në Itali në 1943 ose në pjesë më të qeta të vijës kufitare në 1944. Megjithatë, ky është i vetmi rast i dokumentuar aktualisht, që tregon se edhe në mes të një konflikti të ashpër, mund të ndodhin aktet e përkohshme të respektit dhe bashkëjetesës mes palëve në luftë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
