Gazeta Si - Ndërtimi nga qeveria italiane i një qendre të madhe për emigrantët në Gjadër, një fshat shumë i vogël në brendësi të Shqipërisë në qarkun e Lezhës, po ndryshon pjesërisht zakonet e banorëve.
Qendra e emigrantëve është e madhe dhe përbëhet nga tre blloqe kryesore: një qendër paraburgimi me 880 vende, një qendër paraburgimi për riatdhesim (CPR) me 144 vende dhe një burg me 20 vende.
Është ndërtuar dhe ndodhet më pak se pesë minuta me makinë nga zona e banimit të Gjadrit, në një zonë të rrafshët mes maleve.
Gjadri është një vend i shkretë: ka shtëpi një ose dykatëshe, disa lokale e supermarkete, një shkollë, një kishë.
Në dekadat e fundit është shpopulluar gradualisht dhe sot nuk ka të dhëna të sakta se sa banorë ka: ndoshta disa qindra.
Aleksandër Preka, një lloj përfaqësuesi formal i banorëve të Gjadrit (që nuk është bashki, por pjesë e Bashkisë së Lezhës), thotë se "fshati është shumë i kënaqur" me praninë e qendrave, veçanërisht sepse ato po ofrojnë punë për “pak a shumë 80 vetë” nga Gjadri dhe zonat përreth, thotë ai për "Il Post".
Janë punësuar si pastrues apo punëtorë dhe vazhdojnë të punojnë edhe tani që qendrat janë të boshatisura: “Mbikqyrin godinat, bëjnë punë ndërtimore”.
Preka thotë se banorët e Gjadrit duan që qendra e emigrantëve të qëndrojë e hapur dhe të funksionojë, në mënyrë që personat e punësuar së fundmi të mos humbasin punën e tyre.
Vetëm pak muaj më parë, kur u prezantua projekti, opinionet ishin krejt të ndryshme: shumë njerëz në Gjadër ishin kundër dhe të shqetësuar kryesisht për arsye sigurie.
Ata kishin frikë se emigrantët e sjellë këtu nga Italia do të largoheshin nga kufijtë e qendrës dhe do të dilnin lirshëm nëpër vend, duke krijuar trazira. “Megjithatë, në fillim nuk ishim të informuar, praktikisht nuk dinim asgjë: prandaj ishim të shqetësuar”, thotë Preka.
Qendra e emigrantëve është plot me kamera, monitorohet ditë e natë nga agjentë italianë dhe shqiptarë dhe është e rrethuar tërësisht nga një mur betoni dhe metali që do të ishte shumë i vështirë për t'u kapërcyer: me pak fjalë, do të ishte e papranueshme që emigrantët, nëse do të ndodhte ndonjëherë të qëndronin (siç nuk ka ndodhur deri tani), të dalin dhe të ecin nëpër Gjadër (që gjithsesi është e ndaluar nga marrëveshja e nënshkruar nga qeveritë e Italisë dhe Shqipërisë).
Banorët nuk e dinë se çfarë do të ndodhë me qendrën nëse gjykatat vazhdojnë t'i mohojnë qeverisë italiane mundësinë e sjelljes së emigrantëve në Shqipëri. “Nga sa na është thënë, për sa kohë që marrëveshja të jetë në fuqi, qendrat nuk do të mbyllen”.
Një hipotezë e përmendur disa herë ditët e fundit është se, nëse vërtetohet se ardhja e emigrantëve është e pamundur ligjërisht, qendra do të shndërrohet në një burg për të burgosurit shqiptarë të pranishëm në burgjet italiane, që janë pak më pak se 2 mijë.
Nuk ka konfirmime zyrtare: disa gazeta italiane folën për këtë dhe deputeti Riccardo Magi pyeti në mënyrë eksplicite ministrin e Brendshëm Matteo Piantedosi gjatë një "kohe pyetjesh" në Komisionin e Ligjeve në Senat (d.m.th. një seancë në të cilën ministrat shkojnë për të dhënë llogari në Parlament për punën e dikujt).
Piantedosi nuk iu përgjigj pyetjes dhe devijoi bisedën. “Do të ishte ende një gjë e mirë, sepse të paktën njerëzit [vendas] do të vazhdonin të punonin atje”, - thotë Preka. Për momentin, banorët e Gjadrit thonë se nuk kanë pasur ndonjë problem lidhur me praninë e qendrës.
Kur u sollën emigrantët e parë në fillim të nëntorit, nuk pati asnjë konfuzion: banorët as që do ta kishin vënë re nëse nuk do të kishin lexuar lajmet apo të ishin njoftuar.
Megjithatë, siguria në zonë është rritur ndjeshëm: dhjetëra efektivë italianë (brenda qendrës) dhe shqiptarë (jashtë) të zbatimit të ligjit janë të pranishëm 24 orë në ditë.
Ata nuk kontrollojnë se çfarë ndodh në qytet, por sigurohen që askush të mos fotografojë strukturat në qendër ose të mos ngjitet në malet pas, nga të cilat ka një pamje të shkëlqyer të brendshme.
Qendra e emigrantëve shtrihet pranë territorit të një baze ushtarake shqiptare, e cila nga ana e saj ndodhet disa dhjetëra metra larg shtëpive.
Në pranverë, kur sapo kishin filluar punimet në qendrën italiane, baza nuk ruhej veçanërisht: ishte e ndaluar hyrja, por nuk kishte njeri në roje dhe mund të bëhej lirisht foto dhe video.
Tani edhe këtu është shtuar siguria dhe ka gjithmonë një agjent shqiptar që të mos hyjë dhe të mos afrohet njeri. Nuk mund të bëhen më foto, madje as pyetje.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
