Rastet e gripit të shpendëve në të gjithë botën po vëzhgohen nga afër nga shkencëtarët që po kërkojnë ndonjë shenjë nëse ky lloj virusi mund të kthehet në një kërcënim më serioz për njerëzit.
Ndërsa gripi i shpendëve, ose H5N1, është i përhapur te zogjtë, te njerëzit është i rrallë dhe zakonisht transmetohet vetëm te njerëzit në kontakt të ngushtë me një kafshë të infektuar por një rast tek njerëzit në Kanada ka shqetësuar shkencëtarët, të cilët kërkojnë një shenjë nëse virusi mund të ndryshojë aq sa të përhapet në masë tek njerëzit.
Pse rasti i gripit të shpendëve të një adoleshent në Kanada ngriti alarmin për H5N1?
Autoritetet shëndetësore kanadeze raportuan rastin e parë të H5N1 në vend në fillim të nëntorit tek një adoleshent i cili ishte shtruar në spital me sëmundje të rëndë në British Columbia.
Nuk ka pasur raste shtesë ose transmetim nga njeriu te njeriu të lidhur me rastin, thanë autoritetet lokale në përditësimin e tyre më të fundit këtë javë, por adoleshenti mbetet në gjendje kritike.
“Ka disa arsye pse rasti i adoleshentit ishte veçanërisht shqetësues, duke përfshirë se ishte një rast i rëndë, nuk kishte burim të njohur kontaminimi dhe se kishte disa mutacione në sekuencën virale”, thotë Dr Marie-Anne Rameix-Welti.
Profesor Ian Brown, i cili drejton grupin e virologjisë së shpendëve në Institutin Pirbright në Mbretërinë e Bashkuar, thotë se ky rast kishte të bënte me një gjenotip relativisht të ri të virusit "të lidhur me një shpërthim mjaft të madh në British Columbia tani", por që të dhënat ishin të hershme.
Ai shtoi se komuniteti ndërkombëtar ishte i shqetësuar për disa nga ndryshimet në virus pasi ishte e pazakontë për viruset e gripit të shpendëve, të cilët në përgjithësi nuk infektojnë njerëzit.
"Këto ndryshime mund të nënkuptojnë se virusi po gjen një mënyrë për të infektuar më mirë individin," tha ai, duke shtuar se virusi do të duhet të kapërcejë ende shumë pengesa për ta bërë këtë.
Adoleshenti u infektua me një lloj gripi të shpendëve që qarkullon në popullatat e shpendëve të egër në Kanada, i cili dallon nga virusi që qarkullon te bagëtitë në vende të tjera.
Cila është situata aktuale globale për gripin e shpendëve?
Sipas Organizatës Botërore për Shëndetin e Kafshëve (ËOAH), ka pasur 88 shpërthime të raportuara të gripit të shpendëve shumë patogjene në tetor 2024, me numrin aktualisht në rritje.
Rreth 1.7 milionë zogj ose shpendë ngordhën ose u shkatërruan po atë muaj.
Rameix-Welti thotë se ajo që është parë në tre deri në katër vitet e fundit me gripin e shpendëve është "një diversifikim gjenetik shumë domethënës i virusit, një shpërndarje jashtëzakonisht e gjerë gjeografike e tij" dhe një sezon më i gjatë.
“Në Evropë, ne mund ta gjejmë atë gjatë gjithë vitit, ndërsa më parë ishte vetëm gjatë migrimit të shpendëve,” tha ajo, duke shtuar se tani po prek gjithashtu një numër të konsiderueshëm speciesh gjitarësh.
Si mund të evoluojë gripi i shpendëve për t'u bërë një kërcënim më i madh për njerëzit?
Si CDC ashtu edhe ECDC kanë thënë se rreziku për popullatën e përgjithshme është i ulët. Shkencëtarët po monitorojnë nga afër virusin për të parë nëse ai mund të evoluojë për të ndikuar tek njerëzit.
"Sa më gjatë të qëndrojnë këto infeksione në popullatat e shpendëve, veçanërisht kur ato janë në popullatat shtëpiake të shpendëve, atëherë kjo rrit mundësinë për ekspozim ndaj njerëzve që mund të kujdesen në mënyrë profesionale për këta zogj ose të përfshihen në atë industri," tha Brown.
Rastet te njerëzit deri më tani kanë qenë kryesisht të lehta, me njerëzit që shpesh raportojnë lodhjen si një simptomë, por shkencëtarët po kërkojnë një sinjal që virusi mund të shkaktojë simptoma gripi ose të transmetohet mes njerëzve.
Kjo do të ishte shumë shqetësuese, shtoi Rameix-Welti, sepse nuk ka imunitet paraekzistues në popullatën njerëzore, kështu që do të rrezikonte që virusi të shndërrohej në një pandemi.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
