Ndërsa një varkë me 400 emigrantë u bllokua pa karburant përgjatë një rruge të rrezikshme emigrimi në Mesdheun qendror javën e kaluar, autoritetet italiane drejtuan një operacion të madh shpëtimi pas refuzimit të raportuar të autoriteteve malteze për të tërhequr ata që ishin në bord.
Lutjet e dëshpëruara të pasagjerëve për ndihmë nuk u dëgjuan për gati një javë përpara se të arrinin më në fund në brigjet italiane të mërkurën, së bashku me 800 emigrantë të bllokuar për më shumë se 10 ditë në një anije tjetër.
Shumë nga emigrantët ranë në tokë pasi u ngjitën në breg, të dehidratuar rëndë dhe të mbuluar nga të vjellat nga deti i trazuar, thanë dëshmitarët. Pak ishin të veshur me jelek shpëtimi.
OJQ-të që operojnë në zonë, duke përfshirë organizatën gjermane Sea-Watch International, thanë se kishin lajmëruar vazhdimisht autoritetet malteze për varkën, por gjithçka që morën ishte injorim.
“Malta merr më tepër rrezikun e madh të vdekjes së 400 njerëzve sesa të kujdeset për këta njerëz vetë”, tha Sea-Watch.
Forcat e Armatosura të Maltës (AFM) i thanë mediave lokale se nuk u kërkua shpëtim nga njerëzit në bordin e anijes, sipas Malta Independent. Ata nuk iu përgjigjën kërkesës së CNN për koment.
Por episodi ishte një tjetër “sherr” mes vendeve të BE-së që tregon pamundësinë e bllokut për të negociuar se kush duhet të akomodojë një rritje të numrit të emigrantëve, diçka që kritikët thonë se po çon vetëm në vuajtje dhe tragjedi të mëtejshme.
Në kohën kur personat e dy varkave të para arritën më në fund të sigurt, dy të tjera, të dyja me rreth 450 persona, ishin parë në det. Përsëri, Sea-Watch International njoftoi autoritetet italiane dhe malteze, por asnjë shpëtim nuk u nis menjëherë nga asnjëri vend.
Numri i njerëzve pa dokumente që mbërrijnë në brigjet europiane nga deti është rritur deri më tani këtë vit për shkak të konfliktit, pabarazisë globale dhe krizës klimatike.
Më shumë se 36,000 emigrantë mbërritën në rajonin e Mesdheut të Europës nga janari deri në mars të këtij viti, gati dyfishi i numrit krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2022, sipas shifrave të fundit nga agjencia e OKB-së për refugjatët (UNHCR). Është numri më i lartë që nga kriza e refugjatëve që arriti kulmin në 2015 dhe vazhdoi në muajt e parë të 2016, kur mbërritja e më shumë se një milion emigrantëve në brigjet e Europës bëri që solidariteti i BE-së të shembet në grindje dhe kaos kufitar.
Deri më tani këtë vit, më shumë se 98% kanë mbërritur nga deti, kundrejt 2% nga toka, përqindja më e lartë që nga viti 2016, sipas OKB-së. Dhe rreth 522 emigrantë kanë vdekur ose janë zhdukur gjatë rrugës, tregojnë të dhënat e OKB-së, duke kapur mungesën e rrugëve të sigurta dhe ligjore në dispozicion të refugjatëve dhe azilkërkuesve.
“Njerëzit ikin sepse duhet të largohen nga këto situata shumë të vështira në shtëpi,” thotë Jenny Phillimore, pedagoge në Universitetin e Birminghamit në Anglinë qendrore.
“Pse po i marrin këto rreziqe dhe po hypin në varka? Sepse nuk ka rrugë të sigurta dhe legale dhe ata nuk kanë zgjidhje tjetër.”
Çdo vit, dhjetëra mijëra emigrantë që ikin nga lufta, persekutimi dhe varfëria rrezikojnë rrugët e pabesa për në Europë në kërkim të sigurisë dhe perspektivave më të mira ekonomike.
Por mungesa e korridoreve të sigurta dhe legale të emigracionit në dispozicion të refugjatëve dhe azilkërkuesve mund të çojë në pasoja vdekjeprurëse.
Në mars, të paktën 28 emigrantë vdiqën pasi varkat e tyre u përmbys në brigjet e Tunizisë teksa përpiqeshin të kalonin Mesdheun për në Itali. Një muaj më parë, të paktën 93 njerëz vdiqën pasi një varkë prej druri që transportonte emigrantë nga Turqia u përplas në shkëmbinj në brigjet e Kalabrisë në Italinë jugore.
Më tej në veri, katër persona vdiqën në dhjetor pasi një varkë e vogël që besohet se po transportonte emigrantë u përmbys në Kanalin Anglez, në një nga zonat më të ngarkuara të transportit në botë.
Në shumë raste, anijet e emigrantëve janë të mbipopulluara dhe të papërshtatshme për udhëtim, dhe nevoja për të shpenzuar burime për të shpëtuar ata që ndodhen në bord mund të çojë në zhvendosjen e përgjegjësisë nga vendet europiane sepse autoritetet “nuk duan që njerëzit të zbarkojnë në brigjet e tyre”, shtoi Phillimore.
“Italia ka qenë prej kohësh një nga vendet që ka parë një përqindje më të madhe të mbërritjeve në të gjithë Mesdheun, në krahasim me vendet e Europës Veriore”, tha ajo.
Kabineti i Italisë shpalli të martën një gjendje të jashtëzakonshme pas mbërritjes së anijeve me emigrantë. Ata që janë në anije konsiderohen emigrantë, edhe nëse vijnë nga vende që kualifikohen për statusin e azilit. Ata nuk njihen si refugjatë derisa të përfundojë procesi i gjatë.
Kryeministrja populiste e krahut të djathtë të Italisë, Giorgia Meloni, do të prezantojë legjislacionin e ri këtë muaj që do të shtrëngojë rregullat për të përfshirë riatdhesimin e detyruar për emigrantët që nuk plotësojnë kërkesat e statusit të refugjatit. Aktualisht, emigrantëve që nuk i plotësojnë këto standarde u jepet një njoftim për t’u larguar nga vendi, por nëse nuk ndalohen nga forcat e rendit, dëbimi zbatohet rrallë.
Amendamentet ka të ngjarë të kalojnë duke pasur një mbështetje të fortë nga ligjvënësit e opozitës dhe Bashkimi Europian, si dhe shumica e madhe e Melonit në parlament. Italia u ka kërkuar partnerëve të saj të BE-së ndihmë në riatdhesimin e emigrantëve, si dhe në pritjen e atyre që kualifikohen për statusin e refugjatit sipas protokolleve të përcaktuara nga UNHCR.
Diku tjetër në Europë, organet humanitare kanë thirrur liderët për propozimin e politikave që synojnë kufizimin e hyrjes në kufi për të lehtësuar presionin ndaj vendeve të pasura, ku sistemet për trajtimin e emigrantëve pa dokumente janë të mbingarkuar.
Ligjvënësit e opozitës dhe aktivistët e të drejtave të njeriut kritikuan së fundmi qeverinë e Mbretërisë së Bashkuar për planet “mizore” dhe të pazbatueshme për të strehuar emigrantët në baza ushtarake dhe maune të papërdorura dhe jo në hotele.
Kjo erdhi pasi kabineti i kryeministrit britanik Rishi Sunak u përball me akuza për shkelje të ligjit ndërkombëtar me një projekt-ligj të propozuar për emigracionin e paligjshëm, i cili planifikon të dërgojë refugjatët dhe azilkërkuesit që mbërrijnë në Mbretërinë e Bashkuar me anije ose në Ruanda ose në vendin e tyre të origjinës.
Në vitin 2022, 74,751 kërkesa për azil janë bërë në Britani, sipas qeverisë. Numri i përgjithshëm i njerëzve që prisnin një vendim për azil u dyfishua midis 2020 dhe 2022, nga rreth 70,000 në 166,300, sipas Zyrës së Brendshme. Kritikët thonë se sistemi i emigracionit në Mbretërinë e Bashkuar është lënë pas dore dhe po dështon.
Në Itali, 77,195 njerëz aplikuan për azil vitin e kaluar, sipas Ministrisë së Brendshme italiane. Prej tyre, 52,625 aplikime u shqyrtuan dhe 53% iu refuzua azili. Ata që u refuzohet mund të apelojnë vendimin, por shumica ikin ose qëndrojnë pa dokumente.
Më në perëndim, në Francë, nga 137,046 kërkesat për azil që u regjistruan në vitin 2022, 56,179 u pranuan, sipas Ministrisë së Brendshme franceze. Zyra Federale e Gjermanisë për emigracionin dhe Refugjatët tha se 244,132 kërkesa për azil janë paraqitur në vitin 2022. Nga këto 72.3% janë miratuar.
Në Greqi, sipas Agjencisë së Bashkimit Europian për Azil, janë paraqitur 37,300 kërkesa për azil, rreth një e treta më shumë se në vitin 2021. Prej tyre janë ekzaminuar 30.886, prej tyre 19.243 janë miratuar dhe 11.643 janë refuzuar.
Një muaj më parë, UNHCR dënoi raportet se rreth 100 emigrantëve iu hoqën rrobat në kufirin midis Greqisë dhe Turqisë. Në vitin 2021, Greqia përfundoi ndërtimin e një muri 40 kilometra përgjatë kufirit të saj me Turqinë, mes shqetësimeve se marrja e Afganistanit nga talebanët mund të shkaktojë një fluks njerëzish që kërkojnë azil.
Greqia ishte në qendër të krizës së emigrantëve të Europës në mesin e viteve 2010, kur miliona emigrantë nga Siria, Afganistani dhe Iraku udhëtuan nëpër kontinent. Që atëherë, ajo ka mbajtur një qëndrim të ashpër, duke hedhur poshtë lutjet e Turqisë dhe organizatave ndërkombëtare për të lejuar më shumë emigrantë të kalojnë kufijtë e saj.
“Shpëtimi i jetëve njerëzore”
Dështimi i liderëve europianë për të koordinuar një përgjigje kohezive ndaj rritjes së ardhjeve të emigrantëve dhe zhvendosjen e azilkërkuesve në të gjithë kontinentin ka krijuar një “ngërç politik”, sipas studiuesve.
Gjatë krizës së emigrantëve në vitin 2015, një ndërthurje e konflikteve politike duke përfshirë ngritjen e ISIS, luftën civile siriane dhe paqëndrueshmërinë në Afganistan në Lindjen e Mesme dhe gjetkë bëri që një numër rekord njerëzish të linin shtëpitë e tyre dhe të përpiqeshin të kalonin në Europë.
Atë vit, 1,000,573 njerëz arritën në Europë përmes Detit Mesdhe, me gati 4,000 të dyshuar të mbytur, sipas UNHCR.
Numri më i madh i refugjatëve që hyjnë në BE kanë udhëtuar përmes Libisë. Në atë kohë, BE-ja kishte hyrë në një marrëveshje të re në Mesdhe bazuar në “bashkëpunimin me autoritetet libiane”, thotë Luca Barana, një studiues për emigracionin.
Pas luftës civile në Libi, Tunizia është bërë porta e re e nisjes për në Europë, por ndërkohë që ekziston një marrëveshje midis Italisë dhe Tunizisë, nuk ka marrëveshje të ngjashme, në mbarë BE-në. Largimet nga Tunizia janë rritur gjithashtu për shkak të “fatkeqësive në rritje dhe diskriminimit kundër emigrantëve Sub-Saharianë që banojnë në Tunizi”, shtoi Barana.
Në vend që të miratojë një qasje “bashkëpunuese” me Tunizinë, “Bashkimi Europian po investon në përmirësimin e infrastrukturës së kontrollit kufitar dhe rritjen e numrit të kthimeve dhe ripranimit,” vuri në dukje Barana.
Human Rights Watch (HRW) thotë se është “alarmante” që vendet e BE-së po përpiqen të heqin dorë nga angazhimet për të shpëtuar refugjatët dhe azilkërkuesit e bllokuar në det.
“Ndërsa më shumë njerëz po detyrohen nga konflikti dhe shkeljet e të drejtave të njeriut për të ndërmarrë udhëtime të rrezikshme nëpër Mesdhe për të kërkuar sigurinë në Europë, është alarmante dhe zhgënjyese që vendet e BE-së po përpiqen të heqin dorë nga detyrat e tyre ndërkombëtare për të shpëtuar njerëzit në vështirësi”, tha një zëdhënës i OJQ-së ndërkombëtare për CNN.
Përshtati në shqip: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
