.png)
Sot Krishtlindjet festohen gjatë gjithë dhjetorit, dhe në disa vende, një pjesë të mirë të nëntorit gjithashtu.
Por katër muaj festime në Filipine i japin kuptim të ri termit “stinë festash”.
“Krishtlindja festohet gjatë muajve “ber”, siç quhen në Filipine muajt shtator, tetor, nëntor dhe dhjetor”, tha Robert Blancaflor, president i një kompanie që organizon festa.
Ai thotë se Krishtlindjet janë sezoni më i gjatë i festuar në Filipine dhe … vendi që i feston më gjatë në botë.
“A mund ta imagjinoni një komb të tërë që ndan me dëshirë ngrohtësinë dhe dashurinë … kaq gjatë?”, thotë ai.
Por festat nuk mbarojnë në dhjetor.
“Ethet e Krishtlindjeve fillojnë më 1 shtator dhe mbarojnë javën e parë të janarit”, tha Marot Nelmida-Flores, pedagoge në Universitetin e Filipineve Diliman.
Megjithatë, ky është “një fenomen i kohëve të fundit”, tha ajo. Dhe arsyeja është e njohur.
“Me përhapjen e qendrave tregtare, fillimisht në metro Manila, e cila më vonë u përhap në provinca, këngët e Krishtlindjeve filluan të dëgjoheshin menjëherë pas Ditës së Gjithë Shenjtorëve (më 1 Nëntor)”, tha Joven Cuanang, një njohës i mirë i kulturës Filipine.
Kjo u bë për të tërhequr njerëzit që të fillonin të blinin për dhuratat e Krishtlindjeve pra ishte më shumë biznes.
Dyqanet me pakicë që shesin mallrat me temën e Krishtlindjes më herët janë përgjegjëse për të ashtuquajturin “zvarritje të Krishtlindjeve” në shumë vende. Një ndryshim domethënës është se ndërsa të tjerët e “dënojnë” praktikën, filipinasit kryesisht e përqafojnë atë.
“Filipinezët fillojnë të bëjnë zbukurimet e Krishtlindjes që në shtator”, tha Nelmida-Flores. “Tani, shumë pjesë të ishujve kanë parqet e tyre të zbukuruar me temën e Krishtlindjeve”.
Një faktor tjetër që shton gëzimin sezonal, tha Nelmida-Flores, është kthimi i “balikbayan”, 2.2 milionë qytetarë filipinas që punojnë jashtë vendit, sipas Autoritetit të Statistikave të Filipineve. Punëtorët filipinas jashtë shtetit dërguan gati 30 miliardë dollarë në Filipine në vitin 2020, që përfaqëson gati 10% të prodhimit të përgjithshëm bruto të vendit, sipas uebsajtit të të dhënave Statista.
Kjo ka të ngjarë të mos ndodhë këtë vit. Shumë nga punëtorët jashtë shtetit, të cilët jetojnë në vende si Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Hong Kongu, nuk po udhëtojnë këtë vit për shkak të pandemisë globale.
Marites Rheme Lopez Javier, e cila jeton dhe punon në Singapor për 18 vjet, nuk e ka parë familjen e saj në Filipine që nga viti 2019. Ajo ka në plan të festojë Krishtlindjet me ta, duke përfshirë nipin e saj të parë të lindur muajin e kaluar, përmes video-chat.
Javier tha se stacionet e radios fillojnë të luajnë këngë Krishtlindjesh në anglisht që në shtator. Festivalet dhe konkurset e bukurisë, një aktivitet i diskutueshëm por shumë popullor në Filipine, fillojnë në tetor.
Kur pyeten banorët nëse mendojnë se është shumë kohë për të festuar Krishtlindje, ato thonëqë jo, “Ne e shijojmë atë kohë, janë të gjithë shumë të lumtur”.
Zhvendosja e festimeve më herët
Hoteli Manila, shumë i njohur në vendin me të njëjtin emër dikur ndezte pemën e Krishtlindjes në fillim të nëntorit, por “ne e kemi zhvendosur atë pak më herët për të premten e dytë të tetorit”, tha Mariano Garchitorena, drejtori i marrëdhënieve me publikun e hotelit.
Ai tha se “nuk ka asnjë arsye për të vonuar Krishtlindjet, pasi Krishtlindjet janë gjithmonë një ide e mirë”, duke shtuar se këtë do të thoshte “çdo filipinas i mirë, si unë”.
Nina Halley, themeluesja e kompanisë për lule dhe dekor në Manila, The Love Garden, tha se ajo fillon të marrë porosi për Krishtlindje në korrik.
Një komb i besimit
Feja është themeli i periudhës së gjatë festive të Filipineve, tha Blancaflor, duke shtuar se “vendi po feston 500 vjetorin e krishterimit” këtë vit.
Rreth 92% e njerëzve në Filipine janë të krishterë. Mes popullsisë prej 110 milionë banorësh, më shumë se 80% identifikohen si katolike romake, një shifër më e madhe se ajo e Italisë.
Rreth 88% e filipinasve thanë se ishin shumë ose mesatarisht fetarë, sipas një sondazhi të vitit 2020 nga institucioni i kërkimit social të Filipineve, Social Weather Stations.
Shumë nga të devotshmit angazhohen në traditën e Simbang Gabi, një periudhë nëntë-ditore e pjesëmarrjes masive para agimit që zgjat nga 16 deri më 24 dhjetor, tha Blancaflor. Kjo praktikë mendohet se është futur nga misionarët spanjollë në shekullin e 17-të.
Kjo dikur shënonte fillimin e Krishtlindjeve, tha Cuanang, i cili kujtoi pjesëmarrjen si fëmijë: “Çdo agim për nëntë ditë, ne grumbulloheshim në të ftohtë, duke shkuar në kishë, duke kulmuar në meshën e mesnatës në prag të Krishtlindjes.
Në atë kohë, festimet zgjatën vetëm rreth tre javë, tha ai.
“Shumica e njerëzve të brezit tim e shohin periudhën katërmujore paksa të gjatë”, tha 81-vjeçari Cuanang.
“Filipinezët janë një popull i lumtur”, tha Halley, e cila shtoi se bashkëqytetarët e saj do të gjejnë “çdo arsye për të festuar dhe përgatitur ushqim, për t’u mbledhur rreth një tavoline, për të kënduar, kërcyer dhe për të gëzuar”.
Blancaflor tha se sezoni i Krishtlindjeve nxjerr në pah tiparet më të mira të popullit filipinas: mikpritjen, bujarinë, kreativitetin dhe përkushtimin ndaj familjes.
Më e rëndësishmja, tha ai, Krishtlindjet shfaqin përkushtimin e kulturës për të ndihmuar njëri-tjetrin.
Nivelet e varfërisë u rritën në gati 24% në fillim të këtij viti, sipas Autoritetit të Statistikave të Filipineve. Kjo përkthehet në më shumë se 26 milionë njerëz që jetojnë nën pragun e varfërisë prej 12,082 pesos Filipine në muaj (242 dollarë) për një familje me pesë anëtarë.
Vendi, i përbërë nga rreth 7,100 ishuj, është gjithashtu i prirur ndaj tajfuneve. Mesatarisht, goditet me 20 të tillë në vit, pesë prej të cilave janë shkatërruese, sipas Qendrës Aziatike të Reduktimit të Fatkeqësive.
“Një nga gjërat më të bukura të filipinasve është të qenit në gjendje të buzëqeshin edhe me anët negative të jetës dhe të jenë ende mirënjohës mes pengesave duke ditur se do të ketë një ditë më të mirë”, përfundon Cuanang.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
