Kur 37-vjeçarja Heather Marcoux priste djalin e saj disa vite më parë, ajo dhe bashkëshorti i saj menduan se kjo do të ishte shtatzënia e parë që do të pasojë shtatzëni të tjera.
“Ne sigurisht menduam se do të kishim më shumë se një fëmijë”, thotë Marcoux, e cila jeton në Alberta, Kanada. Por sot, ajo dhe bashkëshorti i saj e kanë shumë të qartë se djali i tyre tashmë 8 vjeç, nuk do të ketë kurrë një vëlla.
“Ne mund t’i ofrojmë fëmijës tonë një standard mjaft të mirë jetese por nëse do të shtonim më shumë fëmijë, do të ulej ndjeshëm ky standard”, thotë ajo.
Është pjesërisht një vendim financiar; edhe me të ardhurat e Marcoux dhe të bashkëshortit të saj të kombinuara, kujdesi për fëmijët është një luftë dhe kursimi është i pamundur. Por ka të bëjë edhe me mungesën e mbështetjes dhe dyshimit për të ardhmen.
“Ndjehem sikur një fëmijë tjetër do të ishte një barrë që thjesht nuk do të mund ta përballonim. Askush nuk do ta mendojë fëmijën si një barrë”, thotë Marcoux.
Ajo thotë se ky vendim ka ardhur dhe për shkak se bota është ndryshe tashmë.
Norma globale e lindjeve po bie. Ky nuk është domosdoshmërish lajm; ka qenë në rënie që nga viti 1950, sipas të dhënave të mbledhura nga Byroja e Referencës së Popullsisë në Uashington por rënia në vitet e fundit ka qenë veçanërisht e theksuar: në vitin 2021, shkalla globale e fertilitetit është 2.3 lindje për grua; në vitin 1990 ishte 3.2. Një sondazh i ri i Qendrës Kërkimore Pew zbuloi se në çdo vend europian, lindshmëria në vitin 2021 ishte nën 2.1 lindje për grua. Në shumë prej këtyre vendeve, nivelet uljes së lindjeve arritën në nivele rekord.
Nuk është e vështirë të imagjinohet pse të rinjtë hezitojnë të kenë familje të mëdha. Stabiliteti financiar është më i vështirë për t’u arritur se kurrë. Një në 10 amerikanë thotë se financat e tyre nuk mund të rikuperohen kurrë nga pandemia dhe një inflacion i konsiderueshëm mund të jetë afër në Europë. Në shumë vende, pronësia e një shtëpie është vetëm një ëndërr. Trazirat politike dhe civile janë përhapur në mbarë botën dhe klima është përkthyer në një problem të madh. Është e lehtë të kesh një pikëpamje të zymtë për të ardhmen.
“Shpjegimi është rritja e pasigurisë”, thotë Daniele Vignoli, profesor i demografisë në Universitetin e Firences, në fjalimin e tij kryesor në një seminar kërkimor të organizuar në Zoom nga Instituti i Universitetit Europian.
“Shpejtësia në rritje, dinamika dhe paqëndrueshmëria e ndryshimeve në shumë fronte e bëjnë gjithnjë e më të vështirë për individët që të parashikojnë të ardhmen e tyre”, shpjegon ai.
Dhe ndërsa shkalla globale e papunësisë u rikuperua pas recesionit, ajo nuk është rikuperuar në mënyrë të barabartë në të gjitha industritë dhe nivelet. “Ka pasur një rënie të vendeve të punës të mira për njerëzit në familje me të ardhura të ulëta dhe të mesme, punë sindikatash, ndërtim, prodhim janë ato punë që nuk po ktheheshin më dhe ato janë të qëndrueshme, punë të mira për njerëzit me nivele më të ulëta arsimore”, thotë Vignoli. Një studim i vitit 2019 në Amerikë tregoi se humbja e disa vendeve të punës, duke përfshirë prodhimin, kishte një ndikim më të madh se papunësia e përgjithshme në shkallën totale të fertilitetit.
Alison Gemmill pedagoge në Departamentin e Popullsisë, Familjes dhe Shëndetit Riprodhues në Shkollën e Shëndetit Publik Johns Hopkins Bloomberg shton rritjen e koncerteve dhe punës me turne, punë që përgjithësisht nuk vijnë me përfitime familjare, si kujdesi për fëmijët që gjithashtu krijojnë pyetje rreth stabilitetit dhe ndikon në vendimmarrjen rreth prindërimit.
Një studim i kohëve të fundit nga studiuesit në Qendrën për Ndryshimin e Popullsisë në Universitetin e Southampton, Mbretëria e Bashkuar, tregoi se njerëzit donin të kishin një shtëpi tyren para se kishin një fëmijë. Në fakt, realitetet financiare tani mund të nënkuptojnë se të rinjtë duhet të zgjedhin midis të kenë një shtëpi ose të kenë një ose më shumë fëmijë.
“Kjo shkëputje midis të pasurit një shtëpi dhe të qenurit prind ka implikime të rëndësishme për prindërimin në përgjithësi”, tha Ann Berrington, pedagoge dhe pjesë e studimit.
“Duke qenë se pronësia e shtëpisë po konkurron gjithnjë e më shumë me kostot e të pasurit fëmijë, atëherë ka të ngjarë që ata që arrijnë të blejnë një shtëpi mund të shtyjnë ose madje të heqin dorë nga lindja e fëmijëve”.
Marcoux thotë se presionet e pagesës së një hipotekë dhe mirëmbajtjes së një shtëpie janë pjesë e arsyes që ajo nuk do të ketë më shumë fëmijë. Është e frikshme, thotë ajo, të mendosh se diçka katastrofike mund të ndodhë dhe ta çojë familjen në krizë financiare. Për më tepër, ajo shqetësohet se mos nuk po siguron mjaftueshëm para për djalin e saj.
Dhe ndërsa luftërat dhe çështjet politike kanë qenë një realitet për pothuajse çdo brez, kudo, prindërit sot përballen me një botë që duket shumë më e frikshme se ajo e prindërve apo gjyshërve të tyre. Pavarësisht nga jetëgjatësia më e lartë se kurrë, teknologjia e përmirësuar dhe aksesi në kujdesin shëndetësor modern, media e gjithëpranishme do të thotë se ne jemi më të vetëdijshëm për të gjitha ngjarjet e tmerrshme në botë, nga mungesa e ushqimit deri te të shtënat në shkolla.
Të dhënat nga Indeksi Global i Paqes më i fundit, një raport vjetor i përpiluar nga Instituti për Ekonomi dhe Paqe në Sidnei, tregon se trazirat civile janë më shumë se dyfishuar në botë gjatë dekadës së fundit, me një rritje të konsiderueshme vetëm në vitin 2020, kur u rrit globalisht me 10%.
Dyzet vjet të dhëna në vendet që përjetuan konflikt civil tregojnë se normat e lindshmërisë zakonisht bien deri në një të tretën gjatë periudhave të paqëndrueshmërisë. Njerëzit kanë më pak fëmijë, thotë Gemmill, kur janë të tmerruar nga ajo me çfarë mund të përballen pasardhësit e tyre.
Marcoux gjithashtu ndjen se përçarja ndikon te njerëzit në nivelin e lagjes, gjithashtu. Ka një mungesë komuniteti, thotë ajo, që e bën prindërimin shumë më të vështirë dhe më të vetmuar sesa dikur.
“Kur isha fëmijë në fillim të viteve 1990, të gjitha nënat në lagje ishin nëna që rrinin në shtëpi. Të gjithë ishin gjithmonë pranë, i njihje fqinjët dhe kishe mbështetjen e komunitetit”, thotë ajo.
Marcoux thotë se ajo nuk e ndjen atë mbështetje dhe të qenit e izoluar në komunitetin e saj shton frikën e prindërimit modern. Në një studim të vitit 2018, dy të tretat e të rinjve amerikanë të anketuar raportuan se ndiheshin të shkëputur nga komunitetet e tyre, gjetje negative, duke marrë parasysh se lidhjet sociale janë një nga parashikuesit më të fortë të lumturisë.
“Ne nuk i njohim as fqinjët tanë. Unë mendoj se komuniteti ka humbur vërtetë”, thotë Marcoux. “Dhe tani, veçanërisht, problemet politike po dalin me të vërtetë në plan të parë dhe disa njerëz po humbasin marrëdhëniet me njerëzit tek të cilët mund të kishim llogaritur në të kaluarën, sepse besimet, morali dhe etika jonë thjesht nuk janë të përputhshme”.
Në sondazhin e Pew Research, kur njerëzit që thanë se nuk kishin gjasa të kishin fëmijë në të ardhmen u pyetën pse, 5% cituan arsye mjedisore. Një sondazh i vitit 2019 nga Business Insider tregoi se afër një e treta e amerikanëve, duke përfshirë gati 40% të atyre të moshës 18 deri në 29 vjeç, mendonin se çiftet duhet “të marrin parasysh efektet negative të ndryshimit të klimës kur të vendosin nëse do të kenë apo jo fëmijë”.
Nuk është vetëm se një popullsi në rritje rrit gjurmën e karbonit të njerëzimit. Marcoux thotë se ajo ka frikë se brezi i ardhshëm do të vuajë nga efektet më të këqija të ndryshimeve klimatike dhe ajo shqetësohet për versionin e Tokës që do të trashëgojnë fëmija dhe nipërit e saj të mundshëm.
Ajo thotë se kriza klimatike vetëm sa e përforcon zgjedhjen e saj për të mos bërë më fëmijë.
“Pse do të sillja në jetë një fëmijë tjetër kur ndonjëherë mendoj për të ardhmen dhe kam frikë për djalin? Unë qëndroj zgjuar natën duke menduar se si do të jetë e ardhmja e tij. Kjo është një tjetër gjë për të cilën unë dhe bashkëshorti im flasim pa pushim. Ai pyet veten, a bëmë zgjedhjen e duhur? A po e ngarkojmë fëmijën tonë që të përballet me pasojat? A ishim egoistë?”
Janë pyetje që mundojnë breza të tërë ndërsa ata vendosin se sa fëmijë të kenë, ose nëse do të kenë ndonjë, përballë raporteve gjithnjë e më të dëshpëruara për gjendjen e planetit.
“Është bërë e pamundur të injorosh faktin se çdo gjë po bëhet më e zymtë. Nëse vendos të kem një fëmijë, si mund ta shoh atë në sy dhe ta pranoj se e solla në jetë me dëshirë të plotë nën jë botë kaotike, gjithnjë e më të pabanueshme, ku me shumë mundësi, kafshët e tij të preferuara të librave po zhduken?”, thotë Katie O’Reilly, gazetare.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
