Ne ishim ulur në Union Square në një mëngjes jashtëzakonisht të ngrohtë tetori, ndërsa njerëzit rreth nesh shëtisnin qentë, shtynin karroca dhe lëviznin nëpër telefonat e tyre në rrezet e diellit pas-apokaliptike. Gjithçka dukej dhe ndihej çuditërisht normale.
Jo shumë kohë më parë, një burrë që bërtiste në një shesh publik për kolapsin global mund të dukej si një maniak. Por, duke pasur parasysh gjendjen e gjërave – ndërsa ngecim në mes të mjegullt ose në mes të pandemisë – kush mund të mos pajtohej? Distopia është tani.
Shteyngart shpesh ka ngjallur vizione satirike për botën, në romane si “Absurdistan”, për një oligark rus të dhjamosur dhe të sëmurë nga dashuria, i cili bëhet ministër në një republikë post-sovjetike të quajtur Absurdsvanϊ, dhe “Super Sad True Story Love”, një komedi e zezë e vendosur në një Amerikë futuriste, ku të gjithë mbajnë pajisje dixhitale dhe transmetojnë drejtpërdrejt mendimet e tyre.
Por tani, distopia e ka kapur atë dhe atij i është dashur të rikalibrohet. Vitin e kaluar, ai shkroi 240 faqe në një komedi të re distopike – për një Manhatan futurist ku Universiteti i Nju Jorkut ka marrë kontrollin e gjysmës së qytetit – kur vala e parë e infeksioneve me koronavirus goditi Nju Jorkun. Krahasuar me grupin e tij akademik, “mendova se kjo mund të jetë më keq”, tha ai.
Ashtu si shumë njujorkezë të tjerë, Shteyngart iku, duke u mbyllur në shtëpinë e tij në fshatin Dutchess County. Ai hoqi dorë nga libri që po shkruante dhe filloi një roman të ri, për një grup miqsh të vjetër që largohen nga kampi për t’i shpëtuar Covid-it. Ata qëndrojnë në karantinë në një shtëpi njëkatëshe në pronësi të mikut të tyre, Sasha Senderovsky, një romancier i pasigurt në moshë të mesme, karriera e të cilit ka ngecur. Ashtu si aristokratët në “Decameronin” e Boccaccio-s, të cilët shkojnë në fshatin italian për t’i shpëtuar “Vdekjes së Zezë”, Sasha dhe miqtë e tij shpresojnë të shpëtojnë nga pandemia në Luginën Hudson, ku ata grinden, bien në dashuri, ushqehen me inatet e vjetra dhe përpiqen dhe nuk arrijnë të mbajnë virusin nga depërtimi i flluskës së tyre.
“Our Country Friends”, të cilin Random House do ta publikojë javën e ardhshme, po vlerësohet si “romani i madh pandemik amerikan” dhe ka bërë krahasime me Çehovin, i cili rri pezull mbi romanin si një shenjt mbrojtës. Nga ana tjetër, qesharake dhe jashtëzakonisht e trishtueshme, është ndër veprat e para kryesore të trillimeve letrare që luftojnë me ndikimin psikologjik, sociologjik dhe kulturor të pandemisë dhe shënon një regjistër të ri, më reflektues për Shteyngart.
“Ky është më i errëti i librave të tij”, tha shkrimtari Suketu Mehta, një mik i Shteyngart që lexoi një version të hershëm të romanit dhe vepron si “kontrolluesi zyrtar i fakteve indiane”. “Është pjesa e parë e trillimeve që kam lexuar, e cila ka kuptuar atë që kaloi i gjithë planeti vitin e kaluar”.
Për Shteyngart, pandemia nuk ishte aq një tronditje sesa një kulm i besimit të tij të përjetshëm se ne po jetojmë në buzë të katastrofës. “Gjendja konstante ku gjëra të tmerrshme po ndodhin me çdo anëtar të shoqërisë, ku nuk mund të arratisesh, kjo do të jetë normalja e re, kështu që ne duhet të ndryshojmë mënyrën se si shkruajmë”, tha ai.
“Është një moment ku ne nuk kemi vullnetin politik, social, shoqëror për të shmangur katastrofën”, shtoi ai. “Si nuk shkruani për këtë nëse jeni shkrimtar?”
Një fundjavë në tetor, shkova për të vizituar Shteyngart në shtëpinë e tij në Luginën Hudson, një zejtar i viteve 1930 në shtatë hektarë ku ai kaloi muajt më të këqij të pandemisë dhe shkroi “Our Country Friends”.
Ai kishte planifikuar një darkë të rastësishme për të festuar publikimin e ardhshëm të romanit të tij dhe ftoi disa nga miqtë e tij më të ngushtë nga qyteti që të shoqëroheshin me miqtë e tij të fshatit – “zotëri vendas”, i quan ai. Ndërsa dy miqtë, Doug Choi dhe James Baluyut, filluan të gatuanin në skarë, ai më tregoi pikat që ai vizatonte për romanin, duke përfshirë një fermë delesh aty pranë, një kamp rrëqethës të braktisur artistik për fëmijë dhe një vrimë në tokë, banori i së cilës, i quajtur Steve, luan një rol të vogël, por domethënës në roman.
Teksa kaluam pranë deleve duke kullotur në një kullotë, Shteyngart përshkroi se si paranoja e tij e trashëguar filloi kur filloi pandemia. “Mendimi im i parë ishte, kjo nuk do të përfundojë brenda një viti”, tha ai.
Ai e ka kaluar pjesën më të madhe të jetës së tij duke u përgatitur për katastrofë, një qëndrim që ai ia atribuon pjesërisht trashëgimisë së tij sovjetike dhe hebraike.
I ngujuar në shtëpinë e tij në fshat, Shteyngart – i cili vuan nga astma dhe ishte në rrezik nga një sëmundje e rëndë – ndjeu lehtësim dhe faj për të qenë larg qytetit të Nju Jorkut. Ai e përfundoi versionin e parë të romanit në gjashtë muaj. Kur nuk po shkruante, lexonte Çehovin, luante lojëra me të birin dhe bënte shëtitje të gjata në fshat, duke nxjerrë rreshta dialogu në iPhone-in e tij.
Në gusht 2020, Shteyngart po punonte për aktin përfundimtar të romanit, por shëndeti i tij u përkeqësua. Për sprovën që kaloi, ai shkroi në një artikull të botuar në fillim të këtij muaji në The Neë Yorker. Gjendja e tij depërtoi në prozën e tij dhe i dha formë aktit të fundit tragjik të romanit, kur një nga të ftuarit infektohet me Covid dhe ka vizione makthi.
“Ideja për të vdekur, për herë të parë në jetën time, nuk ishte e neveritshme”, tha ai.
Shteyngart është rikuperuar kryesisht dhe ndërsa ne ktheheshim drejt shtëpisë dhe miqve të tij, ai dukej i gëzuar, pothuajse i trullosur, ndërsa përshkroi mbështetjen e madhe pas publikimit të artikullit dhe ndjenjën e tij të fitores pasi fitoi betejën.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
