Është e kotë ta mohosh që leximi i romanit të dytë nga Emma Glass, ku faqet e realizmit të papërpunuar alternohen mirë me sekuencat që vijnë nga makthe dhe halucinacione që shkelin në territorin e Gotikut; dhe të mos mendosh për pandeminë dhe punën e lodhshme – me turne të pandërprera, terapi intensive, pacientë që nuk mund t’ia dalin. Aq sa “Ghost Story” mund të dukej një nga romanet e para të post Covid-19. Në vend të kësaj, autorja britanike, vetë një infermiere, një profesion që alternohet me atë të një romanciereje, shkroi këtë para-libër pandemik dhe e botoi në fillim të marsit 2020. Efekti që ka, një vit pas izolimit të parë, është akoma i fortë.
Shkurtimisht, romani vjen në pak më shumë se 140 faqe, tregon jetën, veçanërisht atë profesionale me pak paraqitje të shkurtër të asaj private, të një infermiereje me emrin Laura. Protagonistja, e cila është gjithashtu një rrëfyese në vetë të parë, punon në repartin pediatrik të një spitali në Londër dhe duhet të merret çdo ditë, dhe sidomos gjatë turneve të lodhshme të natës, me fëmijë që luftojnë midis jetës dhe vdekjes, të lidhur me një aparat respirator, dhe me dëshpërimin e familjeve të tyre.
George Saunders, i cili e kishte vërejtur tashmë këtë shkrimtare të re në debutimin e saj në 2018 nënvizoi “talentin e saj të madh” edhe në këtë provë të dytë të saj. Romani në fakt u mirëprit me entuziazëm nga shtypi anglo-sakson dhe, pas mbërritjes së tij në Itali, ai bëhet një mundësi shtesë, megjithëse brenda një historie të trilluar, për të reflektuar në një realitet në të cilin dhimbja takon altruizmin: “Ne jemi tufa pambuku të zhytura në trishtimin e të tjerëve. Ne e thithim dhimbjen”, thotë Laura për veten dhe kolegët e saj.
Dhe jo ndryshe nga sa kishte bërë në romanin e saj debutues, ku ajo gërmoi në mendjen e munduar të viktimës protagoniste të dhunës, edhe këtu Emma Glass me një shkrim fizik dhe poetik në të njëjtën kohë na bën të hyjmë në trupin e lodhur të Laura dhe makthet e tij që mbyten. As, në këtë, që në shumë vende merr konturet e një historie tmerri, autorja nuk harron t’u bëjë homazhe mjeshtrave të zhanrit. Ashtu si aludimi i qartë për Hitchcock kur ai tregon për agresionin e pësuar nga protagonisti, ndërsa vraponte nëpër pemë, nga një sorrë.
Mbi të gjitha, ajo vetë rrëfen – kur ne u bashkuam me të në Londër midis turneve në spital – se ideja për këtë libër i lindi asaj duke menduar për një histori fantazmë që iu tha asaj vite më parë, kur ajo sapo kishte filluar punën si infermiere në një spital të vjetër Viktorian në Londër. “Mendohej se pavijonet përndiqeshin nga spektri i një infermiereje që ra në gjumë gjatë turnit të natës, duke bërë që foshnja që ajo mbante të binte. Fëmija vdiq dhe infermierja, në pamundësi për të jetuar me këtë pendim, u hodh nga maja e shkallëve të spitalit. Që nga ajo kohë, u tha që çdo natë ai zgjonte infermieret në prag të gjumit për t’i parandaluar ata të bënin të njëjtin gabim. Është një histori që ka mbetur e qartë në mendjen time për gati dhjetë vjet”, – thotë shkrimtarja – “dhe unë e dija se disi do ta përdorja atë në një nga librat e mi, herët a vonë”.
Por sa nga jeta juaj si infermiere vendoset në historitë që ajo tregon?
Të shkruash për mua është një proces emocional, një dalje personale. Të jesh infermiere në vend të kësaj është një akt kujdesi, por edhe mirësie dhe dashurie. Si infermiere dhe shkrimtare, e kam të pamundur t’i ndaj të dy dhe sigurisht që kam shfrytëzuar përvojën time në spital për ta bërë historinë më autentike. Dhe të them të drejtën, edhe unë u sulmova nga një sorrë në jetën reale!
A ndiheni më shumë shkrimtare apo më shumë infermiere?
Ndihem e bekuar që jam të dyja dhe shpresoj të vazhdoj të jem përgjithmonë. Unë e di që kam mundësi të shkruaj dhe të jem krijuese sepse të shkuarit në punë si infermiere do të thotë që kam kaluar të paktën një pjesë të ditës duke ndihmuar të tjerët. Të shkruash atëherë është shpërblimi im, por edhe një hapësirë në të cilën unë mund të përpunoj të gjitha ato emocione kërkuese që ndjehen në kujdesin për të sëmurët.
Si e ndani kohën tuaj midis shkrimit dhe trajtimit të pacientëve?
Intensiteti i punës në spital shpesh nuk më lë energji të mjaftueshme për të shkruar, kështu që kur të gjej kohën, hidhem në historitë e mia me gjithë zemër.
George Saunders vlerësoi të dy librat e saj si “një shkrimtare e re me talent të pamasë”. A do ta kishte imagjinuar ndonjëherë ai vlerësimin e tij? Pse librat tuaj kanë qenë të suksesshëm?
Ende nuk mund të besoj se George Saunders i ka lexuar librat e mi! Duket si një ëndërr! Unë mendoj se lexuesit gjithmonë kërkojnë histori që i befasojnë ose i prekin thellë. Dhe atëherë sigurisht që ndihmon që librat e mi të jenë shumë të shkurtër.
Te të dy librat gjejmë shumë imazhe dhe atmosferë të errët dhe shqetësuese.
Më pëlqen të shkruaj histori që sfidojnë lexuesin dhe prekin tema të pazakonta. Unë dua që shkrimet e mia t’i bëjnë lexuesit të ndiejnë diçka; Unë nuk dua t’i marr vetëm në një udhëtim, është e rëndësishme që ata të përdorin imagjinatën e tyre dhe të ndiejnë se çfarë do të thotë me të vërtetë të jesh brenda këtij udhëtimi. Duke punuar si infermiere, me atë që shoh çdo ditë, nuk është çudi që kam një imagjinatë morbide!
Kur filluat të shkruani?
Kam filluar të shkruaj për veten time që në moshë të re: diku te 6-7 vjeç, sepse e gjeta një mënyrë të thjeshtë për t’u shprehur. Dhe si e rritur e kam vazhduar ta bëj sepse më ndihmon të përpunoj mendimet dhe ndjenjat. Unë jam një person i qetë dhe introvert: kur shkruaj, nga ana tjetër, mund të jem e fortë dhe me të vërtetë ta ndiej veten.
Dhe cilat ishin modelet tuaja?
Dy mbi të gjitha: atmosfera gotike e Susan Hill dhe surrealizmi i Gertrude Stein.
A po punoni tani për ndonjë roman tjetër?
Po, tek i treti. Në mendjen time është një sagë familjare, por unë pres që fantazmat dhe demonët e të gjitha llojeve të dalin në çdo moment!
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
