.png)
Sipas komitetit të Trashëgimisë Europiane, shtatë nga vendet e trashëgimisë së çmuar të Europës janë të rrezikuara.
Shtatë monumentet dhe vendet e trashëgimisë më të rrezikuara në Europë 2022 u shpallën nga përfaqësuesit e Europa Nostra, një federatë për trashëgiminë kulturore dhe Instituti i Bankës Europiane të Investimeve.
Ndërsa Rusia vazhdon luftën në Ukrainë, është prekur edhe trashëgimia e vendit siç është kryeqyteti Kiev, një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Tani komiteti ka shpallur vendet më të rrezikuara në Europë jashtë Ukrainës, dhe tabloja është gjithashtu mjaft e zymtë.
"Këto vende kërcënohen nga neglizhenca, prishja e planifikuar, zhvillimi i papërshtatshëm, ndikimi shkatërrues i fatkeqësive natyrore ose mungesa e financimit", tha Prof. Dr. Hermann Parzinger, president ekzekutiv i Europa Nostra.
“Me publikimin e kësaj liste, ne dëshirojmë të dërgojmë një mesazh të fortë solidariteti dhe mbështetje për komunitetet lokale dhe aktivistët e trashëgimisë që janë mobilizuar për të shpëtuar këto vende të rrezikuara”.
Një nga vendet e trashëgimisë që është e rrezikuar është edhe Ura e Zogut në Milot.
Një infrastrukturë që identifikon Shqipërinë e Veriut. Ura e Zogut solli një zhvillim të madh kur u ndërtua në vitin 1927 me gjatësinë e saj mbresëlënëse dhe ato harqe prej çeliku.
Por pavarësisht veçantisë së saj, aq sa Shqipëria e shpalli Monument Kulture të kategorisë së parë, ura është rrënuar. Ndërtimi i dy urave të tjera më tej përgjatë lumit Mat ka bërë që Ura e Zogut të mos përdoret dhe si rrjedhojë të mos mirëmbahet siç duhet.
Turistët ende e vizitojnë rregullisht urën, por ajo rrezikon të shembet pasi një nga kolonat është në prag të shkatërrimit.
Manastiri Récollets, Belgjikë
Në qytetin e Nivelles, në jug të Brukselit është manastiri Récollets. E ndërtuar në vitin 1524, është i vetmi shembull i ruajtur plotësisht i arkitekturës françeskane në Belgjikë.
Ndërsa pjesa e kishës gotike e manastirit u restaurua në vitin 1970 dhe është në gjendje të mirë, pjesa tjetër tani është duke u copëtuar. Frika më e madhe për manastirin vjen nga kërcënimi i një kompanie të pasurive të paluajtshme që bleu një pjesë të madhe të kompleksit në 2017. Një projekt i ri i mbështetur nga autoritetet lokale mund ta zvogëlojë vendin historik në vetëm disa apartamente.
Garden City La Butte Rouge, Francë
Në jug të Parisit është kopshti La Butte Rouge. Pjesë e një projekti që u zhvillua midis viteve 1931 dhe 1965, arkitektët dhe kopshtarët punuan së bashku për të krijuar një koncept të ri të banesave sociale. 4000 apartamente ndajnë një hapësirë të gjelbër prej 70 hektarësh që është frymëzuar nga shkollat estetike Moderne, Art Deco dhe Bauhaus.
Revolucionar në kohën e tij, koncepti ishte krijimi i banesave sociale që ishin në kontakt me natyrën dhe artin. Por autoriteti lokal i Châtenay-Malabry dëshiron të shkatërrojë qytetin. Rreth 85 për qind e ndërtesave janë në rrezik prishjeje, gjë që jo vetëm do të shohë fundin e një pjese mahnitëse të arkitekturës historike, por gjithashtu do të zhvendosë banorët që jetojnë brenda.
Qendra Historike e Stolberg, Gjermani
Stolberg është një nga ato qytete të vogla gjermane që të çon menjëherë në të kaluarën vendit. Me një nga rrugët kryesore të qendrës historike të Gjermanisë që i mbijetoi Luftës së Dytë Botërore, është një perlë e rrallë e zonës... deri në përmbytjet vdekjeprurëse të verës 2021 kur uji doli nga lumi Vicht dhe u prekën 266 ndërtesa të Stolberg's 752. Qyteti i shkatërruar nga katastrofat klimatike ka nevojë urgjente për ndihmë për t'u rindërtuar dhe për të mbrojtur historinë.
Banjat e Neptunit, Rumani
Spa-të termale të Rumanisë janë një nga vendet më tërheqëse për këdo që kërkon të kalojë pak kohë në rehati luksoze. Banjat aktuale u ndërtuan në vitin 1883 dhe ato ishin banjat më moderne në Europë në atë kohë, që u vizituan edhe nga familja mbretërore Habsburge.
Resorti është braktisur që nga rënia e komunizmit në 1989 dhe në 2019 dy mure dhe një çati u shembën dhe një mur tjetër u shemb në 2021. Ka nevojë urgjente për kujdes përpara se të shembet totalisht.
Pallati Orléans-Borbón, Spanjë
Rezidenca verore e dikurshme e familjes së Dukës së Montpensier, Pallati Orléans-Borbón pranë Cádiz është një konglomerat i mesit të shekullit të 19-të të stileve ekspresive duke përfshirë arkitekturën neo-maure, neo-arabe dhe një kopsht me ndikim roman.
Familjes iu desh të largohej me nxitim në vitin 1955 kur shkuan në mërgim. Që atëherë, prona është shkatërruar ngadalë. I rinovuar për herë të fundit në vitet '90, rezidenca rrezikon të shembet totalisht.
Kalaja Crèvecoeur, Holandë
E ndërtuar në vitin 1587, Kalaja Crèvecoeur ishte një bastion ushtarak për holandezët gjatë rrethimit të 1629 të s-Hertogenbosch gjatë luftës me spanjollët. Ajo u përdor përsëri gjatë Luftës së Dytë Botërore nga gjermanët.
Strukturat sot janë duke u shkatërruar dhe kanë nevojë për restaurim urgjent përpara se dëmi të jetë i pakthyeshëm. Megjithatë, ka plane për një park të ri që do të përdorë veçoritë historike mbrojtëse për të ndihmuar në menaxhimin e ujit në përpjekje për të ndaluar dëmtimin e mëtejshëm të kalasë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
