.png)
Anna Oxa, këngëtarja e famshme italiane me origjinë shqiptare feston sot 60-vjetorin.
Në një intervistë për “Corriere della Sera”, ajo rrëfehet për fëmijërinë e saj, për karrierën e saj muzikore, jetën private, burrat dhe fëmijët.
Anna Oxa është bërë e njohur me këngët e saj në festivalin Sanremo, prej vitit 1987. Këngët e saj më të njohura janë: “Ti lascerò”, “Storie” dhe “Senza pietà”, me këtë të fundit fitoi Sanremon në vitin 1999.
Anna Oxa, tashmë 60 vjeç, çfarë momenti është për ju?
Unë kam ndaluar së pasuri momente. Për një kohë, unë kam jetuar në një rrjedhë të vazhdueshme, në një të tashme ku nuk ka më përpara ose pas. Nuk i kushtoj më vëmendje se sa kohë kalon, më shumë më intereson ta shfrytëzoj kohën për të mos humbur jetën time dhe për të kuptuar se kush jam.
Kur dhe si fillon ky udhëtim?
Me ngjarje të forta. Sidomos me vdekjen e nënës sime, rreth njëzet vjet më parë, një nga ato dhimbje aq të forta sa nuk mund të mbeten qëllim në vetvete. Më është hapur një botë, dhe mbi të gjitha, më është hapur “çështja” e jetës dhe vdekjes, e këtij pasazhi që nuk e vëren, kështu që ju shtyni shumë gjëra, në vend që të vëzhgoni dhe kuptoni se çfarë është realisht e rëndësishme për ju, dhe jo të bazoheni në gjërat të tjera jashtë: gjykime, ide, klishe… Ka gjëra që duhen përjashtuar, përndryshe nuk jeni në lëvizjen reale të jetës dhe gjithmonë përsëritni të kaluarën”.
Po Ana Oxa, cilat gjëra ka përjashtuar?
Unë përjashtoj çdo ditë, sepse sa më shumë që shoh, aq më shumë kuptoj, dhe mirëkuptimi nuk kalon përmes intelektit. Tani jetoj në natyrë. Që kur isha fëmijë, gjithmonë jam ndier pjesë e kësaj bukurie ekstreme, të pamasë. Kur jeni brenda kësaj gjendjeje, në këtë moshë, ju ndjeni një lloj shkrirjeje, ku nuk ka nevojë të shpikni role, të keni modele dhe nuk ka asnjë formë gjykimi. Është një gjendje e njohur për fëmijët, atëherë, ndërsa ata rriten, fillon me: kjo është e drejtë, kjo është e gabuar; kjo është e mirë apo e keqe; dhe si duhet të gjykojmë dhe kujt duhet t’i përkasim … Fillon një rrugë e paracaktuar që na distancon totalisht nga qenia njerëzore.
Si është në natyrë kjo tërheqje e juaja?
“Është një shtëpi e bukur në një vend të mrekullueshëm. Ka male, përrenj, ujëvara, pyje, kafshë dhe një biodiversitet të madh lulesh dhe bimësh. Aty shihet gjithçka: dimër, dëborë, të ftohtë, pranverë. Sot, arti është bërë që ti je një artist sepse dikush e vendos atë, sepse të thyen rekorde dhe ke shfaqje televizive, të bën të bësh biznes për sa kohë që arrin në një formë të pushtetit, por është si t’i thuash Picasso-s të pikturojë dhjetë karrige sepse ju ata shesin. Ndërkohë, qëndrimi në lëvizjen e natyrës është thelbësor për të qëndruar në procesin krijues.
Bari, rrethi San Pasquale, tetë fëmijë, babai shqiptar refugjat politik, i cili vdiq kur ajo ishte 8 vjeç, familje modeste. A perceptoi kjo gjë një të ardhme të shkruar tashmë?
Unë vetëm shikoja oborrin e shtëpisë dhe këndova. Unë isha e pafajshme, e pastër dhe, nëse sot mund t’i bëj vetes disa pyetje rreth ekzistencës, kjo është falë asaj vajze të vogël që erdhi hap pas hapi me mua, e cila luan me mua.
Çfarë këndonte ajo vajzë e vogël?
Këngë italiane, por pata fatin, në moshën dhjetë vjeç, të merrja pjesë në xhaz dhe, më vonë, dhe në zhanre të tjera të mrekullueshme ku kishte kujdes për tingullin. Takova një mësues muzike dhe, kur isha 13 ose 14 vjeç, fillova me pianobar, duke sjellë një repertor edhe nga vitet 1920. Me kalimin e kohës, unë kam pasur aftësinë të kem më shumë timbre dhe më shumë tinguj, sikur të kisha kaluar grupe etnike, mbase sepse kam lindur me një gjysh imam shqiptar, gjyshe turke, nënë italiane. Tingujt u shfaqën dhe, kur bien, formohen rrjedha të tjera uji që nuk ishin më parë. Dhe unë jam përpjekur gjithmonë t’i bëj të miat të gjitha këngët që kam kënduar: I rilexoj, i rishkruaj, i mbledh përsëri për të shprehur atë që ndieja, pa riprodhuar atë që kisha bërë tashmë dhe kam qenë.
Ju jeni përcaktuar gjithmonë si “kameleonike” dhe gjithashtu sensuale, madje edhe mëkatare.
Duke mos pasur një mendje mëkatare, unë kurrë nuk e kam parë veten të tillë. Shumë gjëra që janë parë varen nga mendja e shikuesit. Sigurisht që tek unë nuk kam ndjerë kurrë vulgaritet.
Nga lëkura e Sanremo ‘85, tek kërthiza e zbuluar kur kënduat “È tutto un attimo”, te tangoja në Sanremo ’99 fituar me “Senza Pietà”, çdo paraqitje e juaja ishte e diskutueshme.
Ai kostum është veshur nga të gjithë balerinët dhe nuk ka shkaktuar kurrë një trazirë të tillë. Kërthiza ishte pak e zbuluar, ndërsa të gjitha gratë ishin tashmë të zhveshura … Pyetja është: pse vetëm nëse bëj gjëra të caktuara mund të shkaktoj interes?
Dhe çfarë përgjigje jepni?
E gjeni ju përgjigjen. E di që, për vite me radhë, nuk kam qenë në TV, por kam një audiencë të madhe dhe jam në gazeta edhe nëse nuk them asgjë. Dhe e di që kam një marrëdhënie me publikun e krijuar në një zë të vërtetë dhe në diçka autentike: njerëz që më shikojnë mua si një artiste që kurrë nuk e ka bërë artin e saj një komoditet, e cila gjithashtu i ka lejuar vetes të revolucionarizojë gjithçka.
Festivali i vitit 2006 iu solli një kritikë të ashpër, nuk u kuptua kënga dhe ajo u gjykua shumë e zymtë dhe e vuajtur.
Ata më kërkuan të shkoja dhe unë thashë: Unë do të vij, nëse mund të sjell atë që jam dhe kam sjellë një përzierje tingujsh, dridhjesh, dramaturgjie, një det njerëzimi, një dimension tjetër. Askush nuk foli për këngën, ata vetëm thanë gjëra për të lënduar, por unë nuk u lëndova. Kam kaluar procesin krijues, çfarë rëndësie ka nëse të tjerët bashkohen në pako dhe më pas duhet të bëjnë ujkun në copa? Ashtë një jetë e tërë duke u përpjekur ta bëj atë. Kanë një jetë që duan ta bëjnë këtë.
Nga të gjitha këngët tuaja, cilën do të veçonit më shumë?
Nuk mund të përgjigjem: gjithçka që kam kënduar, në fund të fundit, kam dhuruar, nuk është më e imja.
Si i keni edukuar fëmijët tuaj?
Së pari, unë jam rritur me ta, kështu që nuk kam përdorur sensin e autoritetit, kam mësuar përmes tyre dhe përmes jetës sime dhe prandaj nuk e kam paraqitur kurrë veten si përsosmëri. Unë kurrë nuk e kam thënë këtë po ose këtë jo. Unë u dhashë atyre mundësinë për të pasur përvoja, por jo për t’i mbajtur ato me vete, duke mbetur gjithnjë të njëjtët, pa u zhvilluar.
Keni pasur tre burra, plus një histori të gjatë me Gianni Belleno të Neë Trolls, babai i Francesca dhe Qazim. Çfarë ka qenë dashuria për ju?
Është një pyetje që duhet të mbetet një pyetje, por unë mund t’ju jap disa tregues. Për shembull, shumë ide në lidhje me dashurinë nuk i përkasin dashurisë, të tilla si: posedimi, kontrolli i tjetrit, jetesa e tjetrit si patericë.
Po tani jeni e dashuruar?
Nëse më pyet, do të thotë që nuk më ke dëgjuar deri më tani. Çfarë rëndësie ka nëse dua, nëse nuk dua? Nëse do të jem 60 apo jam 40? Është më interesante të dihet se profesorët sjellin pjesët e mia në shkolla, ose që unë vetë jam thirrur në universitete për të folur për tingullin dhe frekuencat. Mediat nuk duan të dinë për Anna Oxa, ata duan të krijojnë historinë e tyre Anna Oxa. Por kjo nuk është historia ime, është imazhi që ju më atribuoni. Një ditë, thashë në TV: Unë u divorcova dhe ju akoma flisni për burrat e mi, nuk dini të shkëputeni nga gjërat e kota.
Në retrospektivë, a është e padobishme martesa?
Për mua, ka gjëra që ti i jeton, i kupton dhe nuk ekzistojnë më. Ata nuk e kanë më formën. Martesat ishin pjesë e gjërave që po përjetoja në atë kohë. Sot, unë them që dy njerëz mund të krijojnë së bashku, të jetojnë intensivisht dhe se do të ishte interesante nëse ata do të kishin të njëjtën energji dhe do ta ndanin atë. Por shumë herë, pothuajse të gjitha, njëri nga të dy shërben për të stimuluar flakën e humbur brenda vetes për tjetrin. Do të kishte qenë e rëndësishme të bëhej kjo intervistë në pyjet para shtëpisë. Do të të kisha thënë: provo të ndjesh nëse e ndjen, dashurinë. Dashuria është aroma e një luleje, uji që rrjedh, fleta e përshkuar nga era.
Marrë nga Corriere della Sera, përshtati në shqip Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
