117 vjet nga lindja e Eqrem Çabejt

Nga Gazeta “SI”- Më 6 gusht 1908, 117 vjet më parë, lindi në Gjirokastër një ndër figurat më të ndritura të kulturës dhe shkencës shqiptare, gjuhëtari, akademiku dhe Mësuesi i Popullit, Eqrem Çabej.

I konsideruar si një nga patriarkët e gjuhës shqipe, Çabej ka lënë një trashëgimi të jashtëzakonshme shkencore në fushën e gjuhësisë, me theks të veçantë në studimin e zanafillës dhe zhvillimit historik të shqipes. Ai njihet gjerësisht si një ndër autoritetet më të mëdha në albanologji, me pjesëmarrje të denjë në forume ndërkombëtare dhe botime në revista shkencore të huaja.

Studimet e para i kreu në Austri, ku përfundoi gjimnazin në Klagenfurt dhe më pas studioi gjuhësi krahasuese dhe albanologji në universitetet e Gracit dhe të Vjenës, ku mori titullin “Doktor i Filozofisë” në vitin 1933. Pas kthimit në Shqipëri, kontribuoi në arsim si mësues dhe pedagog në qytete të ndryshme, ndërsa pas vitit 1944 nisi punën e tij kërkimore pranë Institutit të Shkencave dhe më pas në Universitetin e Tiranës.

Eqrem Çabej ka qenë anëtar themelues i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe një nga figurat kyçe të hartimit të normave të drejtshkrimit të shqipes. Ai dha ndihmesë të pazëvendësueshme në përgatitjen e teksteve universitare dhe hartimin e fjalorëve e terminologjive shkencore.

Ndër veprat më të rëndësishme të tij përmenden: “Studime etimologjike në fushë të shqipes” (7 vëllime) “Fonetika historike e shqipes” “Hyrje në historinë e gjuhës shqipe” Botimi kritik i “Mesharit” të Gjon Buzukut si dhe shumë artikuj dhe studime në fushat e folklorit, etnografisë dhe historisë së letërsisë.

Eqrem Çabej është nderuar me titujt dhe çmimet më të larta shtetërore, përfshirë Çmimin e Republikës dhe Urdhrin “Nderi i Kombit”. Ai ndërroi jetë në Romë në vitin 1980, por vepra e tij vijon të jetojë si themel i gjuhësisë moderne shqiptare.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.