Zgjidhja më e mirë për çmimet e larta të gazit mund të jetë… vetë çmimet e larta të gazit

Nga Chris Isidore- Joe Biden, Kongresi ose Rezerva Federale nuk mund të bëjnë shumë për të ulur çmimet e larta rekord të gazit. Vetë çmimet e larta të gazit mund të zgjidhin situatën për veten e tyre.

Kjo për shkak se luhatjet e mëdha në çmimet e një malli ose shërbimi zakonisht shkaktohen nga një çekuilibër midis ofertës dhe kërkesës. Dhe kur çekuilibrat bëjnë që çmimet të rriten, siç ka ndodhur me çmimet e gazit dhe naftës që kur Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt, ato çmime të larta mund të ndihmojnë në ribalancimin e ofertës dhe kërkesës. Si? Duke shkaktuar më shumë ofertë dhe/ose më pak kërkesë.

Rritja e furnizimit me energji, veçanërisht e mjaftueshme për të ribalancuar tregjet, do të jetë e vështirë. Do të duheshin shumë muaj, mbase vite, për të rritur ndjeshëm kapacitetin e rafinerisë amerikane për t’u përshtatur me vendin që ishte përpara pandemisë. Dhe kompanitë e naftës duken të përkushtuara për të mos përmbytur tregun me naftë, gjë që mund të ulë çmimet. Në vend të kësaj, kompanitë e naftës po përdorin fitimet e tyre të papritura për të rritur riblerjet e aksioneve ose dividentët dhe për të ndihmuar në rritjen e çmimeve të aksioneve.

Pra, si për reduktimin e kërkesës? Tashmë ka shenja që po ndodh.

“Ne po shohim patjetër një shkatërrim të kërkesës në pikat e karburantit,” tha Tom Kloza, kreu global i analizës së energjisë për OPIS, i cili gjurmon çmimet dhe vëllimin e benzinës që pompohet për të përpiluar informacionin e çmimit ditor të lëshuar nga AAA.

Sasia e benzinës së pompuar në 130.000 pikat e karburantit të vendit është ulur 7% për javën që përfundon më 11 qershor krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar dhe 17% më pak nga e njëjta javë në para-pandeminë 2019, sipas të dhënave të OPIS.

Pa çmimet e larta, konsumi në SHBA ka të ngjarë të jetë më i lartë.

Ka 6.5 milionë njerëz më shumë me punë se një vit më parë në këtë kohë, sipas Departamentit të Punës, dhe me rihapjen e zyrave dhe punëtorët që shkojnë sërish në punë, duhet të ketë më shumë kërkesë për gaz.

Por njerëzit me sa duket po gjejnë mënyra për të vozitur më pak — për shembull shkurtimin ose konsolidimin e udhëtimeve për të kryer punë, duke kufizuar numrin e ditëve që shkojnë në zyrat e sapohapura ose duke iu drejtuar transportit publik.

Ka mjaft kërkesa të mbyllura për pushime sa që nuk është e qartë se shumë njerëz janë të gatshëm të heqin dorë nga udhëtimet e planifikuara gjatë për të shmangur gazin prej 5 dollarësh. Por fundi i sezonit të udhëtimeve të kësaj vere mund të rezultojë në një rënie edhe më të madhe të kërkesës për gaz në vjeshtë, dhe një rënie edhe më të madhe të çmimeve.

Konsumi i benzinës në SHBA — dhe çmimet — zakonisht bien në mënyrë të qëndrueshme në vjeshtë dhe në fillim të dimrit. “Unë mendoj se konsumi do të fillojë të ndjejë efektet e çmimeve të larta në tremujorin e tretë dhe të katërt,” tha Robert McNally, president i firmës konsulente Rapidan Energy Group.

Unë mendoj se ne do të jemi më shumë në rangun prej 4 dollarë për gallon për shkak të tij.” Rreziku më i madh për kërkesën do të ishte nëse çmimet e larta të benzinës e zhysin vendin në recesion. Asgjë nuk e vret kërkesën si një recesion, i cili redukton aktivitetin ekonomik në përgjithësi. Kur njerëzit pushohen nga puna, ka më pak nevojë për të shkuar me makinë për në punë dhe më pak njerëz me makinë drejt dyqanit ose destinacioneve të tjera. Rekordi i mëparshëm për çmimet e larta të gazit përpara rritjes aktuale erdhi në korrik 2008, kur mesatarja kombëtare arriti në 4.11 dollarë për gallon. Por kolapsi i tregjeve financiare dhe humbjet në rritje të vendeve të punës — të shkaktuara nga plasja e flluskës së banesave dhe jo nga kostoja e gazit — i bënë shpejt ato çmime të larta të gazit një kujtim të largët.

Në fund të vitit 2008 çmimi i benzinës kishte rënë 60% në 1.62 dollarë për gallon. Por gazi i lirë ishte pak ngushëllues për gati 3 milionë njerëz që humbën punën e tyre gjatë këtyre pesë muajve, pasi ajo që filloi si një recesion normal u shndërrua në “Recesionin e Madh”.

Ka shqetësime në rritje në Wall Street dhe dhomat e këshillit të korporatave se një recesion tjetër është në rrugën e tij. Dhe ka këmbanat e alarmit se reagimi i konsumatorëve ndaj çmimeve të gazit mund të jetë një nga faktorët që shkakton recesion këtë herë.

Shpenzimet e konsumatorit në shitës me pakicë të tjera përveç stacioneve të karburantit kanë filluar të bien, sipas leximit të fundit të qeverisë. Edhe me konsumin e reduktuar të benzinës, njerëzit duhet të shpenzojnë më shumë në stacione për shkak të çmimeve rekord. Dhe kjo, nga ana tjetër, do të thotë se njerëzit kanë më pak për të shpenzuar diku tjetër — një shenjë shqetësuese për ekonominë e përgjithshme, sepse 70% e ekonomisë amerikane është ndërtuar mbi shpenzimet konsumatore.

Dhe Amerika është vetëm një pjesë e tablosë. Çmimet e naftës bazohen në tregjet globale të mallrave. Kështu, konsumi global, jo vetëm konsumi amerikan, është shtytësi kryesor.

Në pjesën më të madhe të botës, veçanërisht në ekonomitë në zhvillim, çmimi po rritet edhe më shpejt. Kjo është pjesërisht sepse çmimet e së ardhmes së naftës janë në dollarë dhe dollari i fortë do të thotë se çmimet po rriten edhe më shpejt në pjesën më të madhe të botës, tha Pavel Molchanov, një analist i naftës në Raymond James.

“Ekonomitë më të rrezikuara nga 120 dollarë për fuçi naftë janë ato tregje në zhvillim ku monedha vendase është nën presion të madh,” tha Mochanov. “Mendoni se sa e dhimbshme është 120 dollarë për fuçi kur monedha e dikujt mund të jetë dyshifrore. Kjo e përkeqëson dhimbjen.”

Pra, nëse çmimet aktuale të naftës dhe benzinës sjellin recesione në ekonomitë anembanë globit, e lëre më në Shtetet e Bashkuara, mund të prisni që çmimet e gazit të bien.

Por nuk do të jeni domosdoshmërisht të lumtur për këtë.

Burimi: CNN Business/Përshtati Gazeta Si

Chris Isidore është një gazetar i vjetër për CNN Business që mbulon të gjitha lajmet financiare*