.png)
Gazeta Si – Zgjedhjet e para të mëdha që nga fillimi i mandatit të dytë presidencial të Donald Trump në janarin e kaluar po zhvillohen në Shtetet e Bashkuara këtë të martë, 4 nëntor 2025.
Ato konsiderohen si një provë fillestare e performancës së tij dhe aftësisë së Partisë Demokratike për t’u rikuperuar nga kriza aktuale dhe përçarjet e brendshme, prandaj Trump është përzier dhe është përpjekur të ndikojë në zgjedhje të ndryshme. Ka të paktën katër për t’u ndjekur.
Zgjedhjet më të përfolura, madje edhe jashtë Shteteve të Bashkuara, janë zgjedhjet për kryetar bashkie të Nju Jork Sitit.
Kryesor është Zohran Mamdani, një socialist 34-vjeçar që kandidon për Partinë Demokratike. Mamdani zhvilloi një fushatë shumë efektive, duke përdorur veçanërisht mediat sociale. Ai ka lindur në Ugandë dhe, nëse zgjidhet, do të jetë kryetari i parë mysliman i Bashkisë së Nju Jorkut.
Trump hyri në garë duke mbështetur kandidatin e pavarur Andrew Cuomo, ish-guvernator i shtetit nga viti 2011 deri në vitin 2021 dhe një nga politikanët më të njohur (dhe më të diskutueshëm) në Partinë Demokratike. Megjithatë, Cuomo humbi zgjedhjet paraprake të partisë ndaj Mamdanit dhe kandidoi si i pavarur.
Është shumë e pazakontë që Trump (një republikan) të mbështesë një kandidat historikisht të lidhur me Partinë Demokratike, veçanërisht pasi republikanët kanë kandidatin e tyre, Curtis Sliwa, i cili, megjithatë, nuk ka asnjë shans të vërtetë për të fituar.
Mamdani konsiderohet nga kundërshtarët e tij si një politikan radikal dhe ekstremist (vetë Trump e ka nxitur këtë retorikë, duke e quajtur vazhdimisht “komunist”), ndërsa Cuomo është një i moderuar shumë më afër establishmentit të partisë, dhe në përgjithësi një politikan që Trump e njeh mirë.
Presidenti gjithashtu ka kërcënuar me hakmarrje nëse Mamdani fiton, duke thënë se do të minimizojë fondet federale për qytetin.
Nju Jorku është një nga qytetet më progresive në Shtetet e Bashkuara dhe mbështetja për Trump është e ulët, pavarësisht se është qyteti ku ai lindi dhe nisi karrierën e tij si sipërmarrës i pasurive të paluajtshme.
Në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024, ai u mund nga Kamala Harris, kandidatja demokrate, me 36 pikë përqindjeje.
Prandaj, parametri kyç për t’u ndjekur në zgjedhjet e së martës, është diferenca e mundshme e fitores së Mamdanit: nëse ai do të kalonte 50 përqind, do të konsiderohej një rezultat i shkëlqyer për demokratët (nuk ka balotazh: kushdo që merr më shumë vota në raundin e parë zgjidhet).
Gjithashtu ka zgjedhje për guvernatorë në dy shtete, Virxhinia dhe Nju Xhersi. Që nga koha e Richard Niksonit, pra vitet 1970, Virxhinia nuk ka zgjedhur një kandidat nga e njëjta parti me presidentin: historikisht, ajo tenton të preferojë partinë tjetër.
Republikanët nuk kanë fituar kurrë me Trumpin, madje as në zgjedhjet presidenciale, por ia dolën në vitin 2021, gjatë mandatit të Joe Bidenit.
Administrata në largim është republikane (Guvernatori Glenn Youngkin nuk mundi të kërkonte rizgjedhje, sepse Kushtetuta e Virxhinias ndalon mandatet e njëpasnjëshme), por kandidatja e tyre, Winsome Earle-Sears, është pas kandidates demokrate, Abigail Spanberger, një anëtare e krahut të moderuar të partisë, në të gjitha sondazhet.
Trump, megjithatë, ka hezituar të mbështesë Earle-Sears, duke e quajtur atë “një pengesë” në vitin 2022, duke argumentuar kundër kandidimit të saj për Shtëpinë e Bardhë, dhe nuk e ka përmendur atë në tubime apo në në mediat sociale.
Në New Jersey, demokratët janë tashmë në pushtet, pasi kanë mundur ngushtë republikanët në zgjedhjet e fundit të vitit 2021 pavarësisht se kishin një kandidat të fortë, guvernatorin aktual, Phil Murphy.
Këto zgjedhje të dyta në të gjithë shtetin janë më pak të parashikueshme, me Mikie Sherrill të demokratëve, i cili ende konsiderohet favorit dhe Jack Ciattarelli të republikanëve në garë. Ashtu si në Virxhinia, fushata zgjedhore lokale ishte e ngarkuar me tema kombëtare.
Një votim i posaçëm po mbahet gjithashtu sot për riorganizimin e Kolegjit Zgjedhor në Kaliforni, në fakt një lloj referendumi.
Ndryshimi i propozuar u miratua nga Guvernatori Gavin Newsom (D) si një përgjigje e qartë ndaj ligjit të diskutueshëm me të cilin Teksasi ripërcaktoi distriktet e tij në fund të gushtit me qëllim që t’i jepte qeverisë së saj republikane pesë vende më shumë në zgjedhjet federale, ato për Dhomën e Përfaqësuesve në Uashington.
Ndryshimet në Kaliforni, nëse miratohen, duhet t’u lejojnë demokratëve të fitojnë të njëjtin numër vendesh shtesë.
Ndryshimi i kufijve të zonave zgjedhore është një proces i zakonshëm në Shtetet e Bashkuara, i njohur si rindarje në zona zgjedhore, por mund të përdoret gjithashtu instrumentalisht për të ndikuar në rezultatin e zgjedhjeve, si në këto raste.
Ndryshimet janë të rëndësishme përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit në nëntor 2026, kur republikanët do të përpiqen të ruajnë shumicën e tyre në të dy dhomat e Kongresit.
E marta shënon gjithashtu zgjedhjet e kryetarëve të bashkive në disa qytete të mëdha, duke përfshirë Atlantën, Bostonin, Minneapolis dhe Seattle.
Të gjitha qeverisen aktualisht nga demokratët dhe, përveç ndonjë surprize, kryetarët aktualë të bashkive pritet të rizgjidhen.
Në dy të fundit, kandidatët zyrtarë të partisë përballen me të tjerë, më të majtë. Në muajt e fundit, Trump ka kërcënuar vazhdimisht të vendosë Gardën Kombëtare në qytetet e drejtuara nga demokratët, duke përdorur shqetësimet e supozuara të sigurisë si pretekst, por me qëllimin e vërtetë për të zgjeruar pushtetet e tij.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
