Si u bë një telenovelë popullore e quajtur “Kızılcık Şerbeti” papritmas një nga pikat më të nxehta të diskutimit përpara zgjedhjeve vendimtare të Turqisë të dielën?
Gjithçka ka të bëjë me një personazh të quajtur Nursema. Fati i saj tronditës po i shtyn shikuesit të parashtrojnë një pyetje të ndërlikuar: Për kë do të votonte ajo?
Përgjigjet nuk janë ngushëlluese për presidentin Recep Tayyip Erdoğan, i cili po kërkon të zgjasë sundimin e tij 20-vjeçar.
Nursema është një muslimane e fortë, e zgjuar dhe e devotshme në serial dhe miliona gra turke mund të identifikohen lehtësisht me të.
“Shikuesit e varur nga telenovelat e Turqisë u habitën kur panë Nursemën të martohej me një burrë të dhunshëm dhe konservator, i cili tenton ta përdhunojë dhe më pas e shtyn nga dritarja kur ajo reziston.”
Skena ishte aq tronditëse sa drejtuesit e saj u gjobitën dhe telenovela ndaloi përkohësisht transmetimin e serialit në fillim të prillit.
Autoritetet thanë se duhej të ndërhynin për të parandaluar transmetimin ku shfaqen dhunë ndaj grave, por shumë vëzhgues thonë se qeveria ishte e shqetësuar nga mënyra se si u portretizua një familje thellësisht fetare në të cilën gratë nuk kanë aspak ose shumë pak të drejta.
OMFG I cannot believe Abdullah still marry off Nursema to the ManHoe and now he wants to rape and abuse her 🤬🤬death to you Abdullah and Pembe #KızılcıkŞerbeti https://t.co/UFDsZle2Wp
— Jamagirl1 (@JamaGirl1) March 8, 2023
Ky nuk është anashkalim për Erdoganin, një populist islamik.
Mbështetja e grave konservatore fetare ka qenë jetike për ngritjen e tij në pushtet. Për shumë njerëz, ai ishte një figurë çlirimtare, sepse zgjedhjet e tyre të jetës ishin kufizuar më parë nga qeveritë laike që i kishin përjashtuar nga shkollat, universitetet, publiku dhe hapësirat e punës nëse mbanin shami. Në teori, shumë besojnë se ai duhet të jetë në gjendje të llogarisë në votën e Nursemës.
Disa nga të njëjtat gra që ndihmuan në shtyrjen e Erdoganit në pushtet, tani kanë dyshime – për tema që variojnë nga keqmenaxhimi i ekonomisë deri te të drejtat e grave.
Dhuna bashkëshortore është një çështje veçanërisht e papërpunuar.
Problemi politik për Erdoganin është se ai është braktisur nga ish-aleatët dhe i është dashur të hyjë në koalicion me partnerë islamikë gjithnjë e më ekstremë për këto zgjedhje, duke rritur frikën se Ankaraja mund të tërhiqte mbrojtjen kundër dhunës në familje. Ja ku Nursema bëhet intensivisht politike. Seriali ka qenë temë e paneleve, debateve dhe artikujve dhe madje ka dhënë frymëzim për një slogan baner për Ditën Ndërkombëtare të Gruas më 8 Mars.
Humbja e besimit
Ajsel (e cila kërkoi që mbiemri i saj të mbetet anonim) është një fanse e vetëdeklaruar e Nursemës. Ajo punon si kujdestare me një familje në Stamboll dhe thotë se ka mbështetur që në fillim Partinë AK në pushtet të Erdoganit.
Megjithatë, ajo nuk do të votojë për të apo partinë e tij këtë herë.
“Gratë që mbuloheshin ishin të përbuzura dhe të kufizuara në këtë vend. Në të kaluarën, ne nuk mund të hynim në hapësira të caktuara. Prandaj i votuam. Por e humba besimin tek ata”, tha ajo.
Arsyet kryesore të zhgënjimit të Aysel janë kryesisht ekonomike dhe lidhen veçanërisht me armiqësinë e saj ndaj kulturës së miqësisë së Turqisë.
Katër djemtë e saj të rritur kanë arsimim të mirë universitar, por e kanë shumë të vështirë të avancojnë karrierën e tyre. “Kudo që aplikojnë, pyeten: “A keni ndonjë të njohur ?” tha ajo, duke iu referuar rrjeteve të nepotizmit që shpesh ndihmojnë njerëzit me kontakte në vendet e duhura të gjejnë punë dhe të fitojnë promovime.
“Nuk kemi kontakt askund. Menduam se një parti fetare do të sillte barazi dhe drejtësi, por me kalimin e kohës pamë se ata nuk e bënë një gjë të tillë.”
Nursema… birlikte kazanacağız ✌❤ #kızılcıkserbeti pic.twitter.com/beOcibTQTa
— füsun büyükgören (@fbgoren) May 6, 2023
Sipas OJQ-së, Fondacioni Social Demokraci, mbi 1/3 e grave që mbështetën AKP -në mund të mos votojnë në këto zgjedhje.
Mbështetja për AKP në mesin e grave turke ishte mbi 38% në 2018, por mund të shkojë në 27%, sipas sondazhit të OJQ-ve.
“Pozicionet e grave konservatore, distanca ose afërsia e tyre [nga AKP] do të jenë vendimtare në zgjedhje,” tha për POLITICO Berrin Sönmez, një aktiviste dhe studiuese feministe.
“Ne vërejmë një lloj tjetërsimi dhe lidhjet po lirohen, por nuk e dimë me siguri nëse kjo do të thotë një votë për opozitën,” shtoi ajo.
Koalicioni komprometues
Megjithatë, Erdogani mund të jetë gjithashtu një faktor kryesor që këto gra të votojnë për AK Partinë për herë të fundit. Sönmez tha se falë Erdoganit, gratë konservatore kanë fituar një status që nuk duan ta humbin dhe kjo mund të frymëzojë një ndjenjë besnikërie.
Gjërat ka më shumë gjasa të marrin një rrjedhë tjetër për gratë e reja që dyshojnë për aleancën e Erdoganit me Partinë Islamike të Mirëqenies së Re dhe islamisten kurde HÜDA-PAR, një shtrirje e një grupi të dhunshëm të njohur si Hizbullah kurd, i njohur për aktivitete kriminale duke përfshirë torturën dhe vrasje.
Partia e Mirëqenies së Re ka shfaqur emrat dhe fotot e kandidatëve meshkuj në autobusin e saj zgjedhor – por një kandidate femër shfaqet vetëm si një siluetë e errët.
Këto dy parti po kërkojnë të sjellin një mënyrë jetese më islame në Turqi, të kriminalizojnë tradhtinë bashkëshortore, të heqin qafe ligjet që ndëshkojnë dhunën ndaj grave dhe të ndryshojnë ligjet në kodin civil që rregullojnë moshën e martesës për vajzat e reja.
“Aleanca me HÜDA-PAR i bëri gratë dyshuese. Nën sundimin e AK Partisë, konservatorizmi u dha atyre lëvizje jashtë shtëpive, rrugëve dhe lagjeve të tyre. Por me HÜDA-PAR, ajo lëvizshmëri mund të zhduket dhe gratë e shohin atë si një kërcënim,” tha Ayşe Çavdar, një studiuese në antropologjinë kulturore në Kolegjin Bard, Berlin.
“Gratë do të donin ta jetonin konservatorizmin e tyre si zgjedhjen e tyre. Dhe HÜDA-PAR e kundërshton këtë,” shtoi ajo.
“Gratë duhet të jenë të forta si infermiere”
Ky debat ka arritur edhe te gratë politikane brenda AK Partisë. Özlem Zengin, nënkryetari i grupit të AK Partisë në parlament, është vënë në shënjestër dhe kërcënuar për mbrojtjen e ligjit që mbron gratë dhe parandalon dhunën ndaj grave.
Zengin tha se ligji ishte një vijë e kuqe kur Partia e Mirëqenies së Re kërkoi anulimin e tij gjatë negociatave me Erdogan.
“Na duhen rreth 29 milionë vota që presidenti ynë i nderuar të zgjidhet në zgjedhjet e ardhshme. Të paktën 10 milionë prej tyre janë gra. Për një çështje kaq të rëndësishme, a ka ndonjë çështje tjetër që shqetëson kaq shumë gratë?”,tha Zengin.
Erdogan u tërhoq nga Konventa e Stambollit që parandalon dhe lufton dhunën ndaj grave në korrik 2021 me argumentin se ajo lehtëson homoseksualitetin dhe minon vlerat familjare.
Sipas Platformës “Ne do të ndalojmë femicidet” në Turqi, 21 gra u vranë nga burrat vetëm në prill dhe 23 u gjetën të vdekura në rrethana të dyshimta.
Sa i përket telenovelës, ajo mbetet thellësisht popullore. Suksesi i saj qëndron në faktin se shumë gra konservatore e shohin veten si Nursema, ambiciet dhe ëndrrat e së cilës bien ndesh me vlerat e vendosura konservatore të familjes.
Aysel, kujdestarja, tha se seriali ka shumë mesazhe të fshehura dhe kjo ka shqetësuar disa familje konservatore.
“Këta njerëz e shohin lirinë e femrës si paturpësi. Por një grua duhet të qëndrojë në këmbët e veta. Gratë duhet të jenë të forta si infermierja. I dua femrat e forta të serialit. Shumë gra e bëjnë këtë.”
Burimi: Politico/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
