.png)
Nga Gazeta “SI”- Arkeologët kanë zbuluar njohuri të reja mbi jetën e fshatarëve të parë bujqësorë dhe mënyrën se si ata ndërtonin komunitete, lëviznin dhe mirëpritnin të huajt. Studiuesit nga Universiteti i Durhamit dhe Liverpoolit analizuan dhëmbët e 71 individëve, të datuar nga periudha neolitike, 11,600 deri 7,500 vjet më parë, duke përdorur prova kimike për të zbuluar origjinën e tyre dhe lëvizshmërinë.
Dhëmbët, të gjetur në pesë vende arkeologjike në Sirinë moderne, u analizuan për izotopet e stronciumit dhe oksigjenit. Këto analiza treguan nëse individët ishin rritur në komunitetet e tyre të lindjes ose kishin lëvizur nga vende të tjera. Kombinuar me prova skeletore dhe praktika funerale, studimi zbuloi se, pasi fshatrat e përhershëm u krijuan, shumica e njerëzve qëndruan vendas dhe krijuan lidhje të forta komunitare.
Sidoqoftë, drejt fundit të periudhës Neolitike, gratë kishin më shumë gjasa të lëviznin midis fshatrave sesa burrat. Kjo sugjeron një sistem patriarkal, ku gratë formonin martesa në komunitete të reja, ndërsa burrat mbeteshin në fshatrat e tyre të lindjes, ndoshta për të shmangur lidhjet brenda të njëjtit komunitet.
Studiuesit zbuluan gjithashtu se vendasit dhe të huajt shpesh varroseshin së bashku dhe merrnin të njëjtat trajtime funerale, duke treguar se komunitetet e hershme bujqësore ishin gjithëpërfshirëse dhe të hapura për të sapoardhurit. Një shembull i veçantë erdhi nga Tell Halula, ku individë vendas dhe jo-vendas u gjetën të varrosur brenda të njëjtave shtëpi, duke marrë të njëjtat kujdesje funerale.
“Ky hulumtim na lejon të shohim, për herë të parë në këtë rajon, se si lëvizshmëria dhe lidhjet shoqërore formësuan shoqëritë më të hershme bujqësore,” tha Dr. Eva Fernandez-Dominguez, autore kryesore nga Universiteti i Durhamit. “Pavarësisht se shumica qëndruan vendas, të ardhurit u përfshinë plotësisht në jetën shoqërore dhe funerale.”
Dr. Jo-Hannah Plug nga Universiteti i Oksfordit shtoi: “Gratë e lëvizshme luajtën një rol kyç në krijimin e rrjeteve ndër-rajonale, duke përhapur ide dhe inovacione përtej komuniteteve fqinje.”
Ky studim, i botuar në Nature Scientific Reports, tregon se analiza e izotopeve mund të transformojë kuptimin tonë mbi jetën shoqërore të njerëzve mijëra vjet më parë dhe plotëson një boshllëk të madh njohurish për Levantin Verior, një korridor kyç për përhapjen e bujqësisë dhe shoqërive të hershme.
Burimi: Popular Archaeology
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
