Gazeta Si – “Kush?”, pyetën shumë njerëz. Atë ditë, 31 dhjetor 1999, sytë e gjithë botës u kthyen gjetkë. Ata panë gabimin e mijëvjeçarit, frikën se kompjuterët mund të lexonin vitin 2000 si vitin zero, duke fshirë të gjitha të dhënat e mbledhura deri në mesnatën e vitit aktual. Askush nuk e priste njoftimin e Boris Yeltsin. As bashkatdhetarët e tij.
“Ne që kemi shumë vite në pushtet duhet të largohemi” ishte debutimi i presidentit të vjetër dhe të sëmurë, i pari i zgjedhur në mënyrë demokratike në historinë mijëravjeçare të vendit të tij. Duke folur ngadalë, ai kërkoi falje për gjithçka që kishte dështuar të bënte.
“Besova se do të linim pas një të kaluar totalitare të ndenjur dhe do të shkonim drejt një të ardhmeje të ndritur progresi. Por nuk ishte e mundur”.
Ky ishte hapi i lamtumirës. Ai po largohej, njeriu që tetë vjet më parë kishte dekretuar fundin e BRSS duke premtuar një rilindje ekonomike, për t’iu nënshtruar më pas alkoolizmit, sëmundjeve dhe “fëmijëve”, rrethit familjar dhe oligark që tani kishte marrë pushtetin.
Kalimi i stafetës
Sapo mbaroi fjalimin e tij, Jelcin iu drejtua burrit pranë tij. I hollë, me shtat të vogël, me pamje anonime, i sapo emëruar president i përkohshëm.
“Kujdesu për Rusinë”, – i tha ai. Vladimir Putin nuk u përgjigj. Ai kishte qenë kryeministër për katër muaj, por mbeti një i panjohur, një nga shumë krerët e qeverisë së disponueshme të asaj dekade.
Që atëherë kanë kaluar njëzet e pesë vjet. Zyrtari gri i KGB-së, të cilin programi satirik “Kukly” e quajti “xhuxh”, mbeti në Kremlin më gjatë se të gjithë paraardhësit e tij, i dyti vetëm pas Stalinit. Në fillim, ai u ndihmua nga seria e sulmeve me bomba që shkaktuan qindra viktima.
Dyshimi se ishin organizuar nga shërbimet sekrete për të drejtuar konsensusin ndaj një njeriu të tyre, i cili ndërkohë deklaronte se do të shkonte të kërkonte terroristë “edhe në tualet”, nuk është vërtetuar kurrë.
Ish-agjenti Alexander Litvinenko, i cili mbështeti këtë tezë, vdiq nga helmimi me polonium në Londër. Putini konsolidon fuqinë e tij duke hequr qafe të gjithë ata që e ndihmuan ta arrinte atë.
Manjati Boris Berezovsky i vuri në dispozicion mediat e tij për zgjedhjet presidenciale të vitit 2000, pika e vërtetë e kthesës, duke mashtruar veten dhe duke menduar se mund të luante “kukullën” e madhe.
Së shpejti do të përfundojë në mërgim. Vladimir Gusinsky, pronar i transmetuesit NTV, ai me programin satirik, është arrestuar. Fati më brutal është ai i Mikhail Khodorkovsky-t, pronar i gjigantit të naftës “Yukos”, i dërguar në Siberi.
Oligarkët janë një objektiv i lehtë; rusët me të drejtë i konsiderojnë ata përgjegjës për grabitjen e pronës publike.
Putin goditi disa prej tyre, për t’i bërë të gjithë të tjerët të kuptojnë kursin e ri dhe ndërkohë rriti popullaritetin e tij.
Dora e shtrirë e Schroder-it
Për të blerë “Yukos” nga shteti rus, kancelari gjerman Gerhard Schröder vepron si garantues i një kredie ndërkombëtare, duke e përcaktuar Putinin si një “demokrat pa të meta”.
Ka shumë që mendojnë në të njëjtën mënyrë. “I drejtpërdrejtë dhe i besueshëm, ju mund ta lexoni shpirtin e tij nga sytë e tij”, deklaron George W. Bush pas takimit të tyre të parë.
Për dashuri apo biznes, nga Zhak Shirak e deri te Silvio Berluskoni, liderët e kohës ia “lëmuan” kokën “Ariut të ri”. Këto janë vitet në të cilat ai vetë e përcakton Rusinë si një “pjesë të patjetërsueshme” të Evropës.
Ai është i pari që e telefonoi Bushin pas 11 shtatorit, deklaroi fundin e Luftës së Ftohtë, citoi Pjetri i Madh, i cili donte që Moska të ishte gjithnjë e më afër Parisit dhe Berlinit. Me disa përjashtime, ky ishte rasti deri në vitin 2007.
Kur në Konferencën e Sigurisë në Mynih, Putin i godet të gjithë me “shuplakë”, duke denoncuar një plan destabilizimi perëndimor pas protestave në rrugë në hapësirën post-sovjetike afër Rusisë si Ukraina, Gjeorgjia, Kazakistani. As ai zgjim i vrazhdë nuk e bën të devijojë nga linja e qetësimit të ndërmarrë nga Perëndimi.
Përkundrazi. Indiferenca me të cilën pritet vrasja e gazetares Anna Politkovskaya jashtë vendit do të mbetet një rast studimi në këtë kuptim.
Një vit më pas, në samitin e NATO-s në Bukuresht, Angela Merkel dhe Nicolas Sarkozy bllokuan propozimin e SHBA-ve për të lejuar Gjeorgjinë dhe Ukrainën të bashkohen me Aleancën.
Putini i falënderon dhe pushton Gjeorgjinë tre muaj më vonë. Në periferi të atij samiti, do të mbetet një frazë e thënë gjatë ecjes krah për krah me Bushin. “Pse insiston kaq shumë? Duhet të kuptoni se Ukraina nuk ekziston”, – ishte përgjigja e liderit rus.
Protestat
Edhe këtu nuk ka rëndësi. Në Rusi pati një garë stafetë, Putin ngrihet në krye të qeverisë, “delfini” i tij Dmitri Medvedev ngrihet në Kremlin.
Partnerët ndërkombëtarë për një kurs të ri liberal janë të shumtë. Në vitin 2012, ish-presidenti merr përsëri Kremlinin.
Mijëra njerëz janë mbledhur në kryeqytet për të protestuar kundër dorëzimit. Putin është i tërbuar: “Unë do t’i shkatërroj jetën atyre”.
Duke parë fatin e drejtuesve të asaj proteste, duke filluar nga Aleksey Navalny, premtimi u mbajt. Në vitin 2014, është radha e Ukrainës. “Ai njeri jeton në një botë tjetër”, deklaron Merkel e turbulluar.
Mbërrijnë sanksionet e para, por edhe ftesa urgjente e Barack Obamës në Kiev: nuk duhet të reagoni në nivel ushtarak, ne do t’ju mbrojmë.
Vitet e fundit kanë qenë një “aeroplan” i prirur drejt konfliktit aktual, por gjithmonë me një rrugë të dyfishtë, mes dënimit dhe pranimit, duke pretenduar të injorojë obsesionin historik të Kremlinit për territorin dhe kufijtë e tij.
Në fakt, dhjetëra miliona bashkatdhetarë të tij jetojnë në botën e Putinit, të bindur ose të dorëzuar për faktin se ai mishëron idenë ruse.
Një nga gabimet më të mëdha që bën Perëndimi, është të mendosh se konsensusi i tij është vetëm rezultat i propagandës.
I ndjeri Gleb Pavlovsky, këshilltari i tij i parë dhe më pas kundërshtar, pohoi se presidenti ishte një shprehje e asaj mase njerëzish “të bashkuar nga pritshmëria e një hakmarrjeje të imagjinuar si ringjallja e një shteti që më në fund u respektua”.
Gjithçka fillon aty. Që nga rënia katastrofike e BRSS. Duke luajtur me frikën e përjetshme të popullit të tij për një kthim në epokën e çrregullimit dhe duke premtuar se do të rivendoste madhështinë e humbur të Rusisë, Putini gjithmonë ka imagjinuar të ardhmen duke u përpjekur të hakmerret për të kaluarën.
Viti i tij i 25-të në pushtet mund të jetë vendimtar për të kuptuar nëse ai do të ketë sukses në qëllimin e tij.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
