Gazeta Si – Në Vietnam konsiderohet gjyqi i shekullit. Truong My Lan, 67 vjeçe, një nga gratë më të pasura në vend, u dënua me vdekje për mashtrim të rëndë dhe të vazhdueshëm.
Në krye të një perandorie të pasurive të paluajtshme, “Van Thinh Phat Holdings Group”, Truong, e cila është bërë një ikonë e Vietnamit të ri komunist, por me një shpirt prej kapitalisteje, ishte në qendër të një procesi që tronditi themelet politike mbi të cilat është pushteti i padiskutueshëm i partisë që mundi amerikanët.
Përtej dënimit me vdekje – në pritje të një apeli të mundshëm që çon në një ndryshim në burg përjetë – ajo që është mbresëlënëse në këtë proces, përveç publicitetit të garantuar për seancat në një regjim që ka lulëzuar gjithmonë nga fshehtësia, janë shifrat.
Truong, gjatë 11 vjetësh, mundi të merrte hua nga Banka Tregtare Saigon një shumë prej 25 miliardë eurosh, duke zbrazur në mënyrë efektive arkat e saj pa shlyer asnjë këst. Për të kuptuar madhësinë e shifrës: është afër 3% e PBB-së kombëtare vietnameze në vitin 2022.
Aq shumë sa që juria, gjatë komunikimit të dënimit, deklaroi se veprimet e Truong “gërryen besimin e njerëzve në udhëheqjen e (komunistëve) Partisë dhe të Shtetit”. Truong e kishte nisur nga asgjëja. Në vitet 1980, ajo shiste kozmetikë nga një stendë me nënën e saj.
Pak nga pak ajo kishte arritur të blinte toka dhe prona. Në fund të viteve nëntëdhjetë ajo ishte pronare e hoteleve dhe restoranteve.
Pastaj vjen kapërcimi cilësor. Falë një sistemi me emra fiktivë, gruaja kishte arritur në mënyrë efektive të kontrollonte Bankën Tregtare të Saigonit, ndërkohë që rregullat shtetërore nuk lejojnë që një individ privat të zotërojë më shumë se 4% të një institucioni krediti.
Prandaj, ishte ajo që caktoi drejtorë dhe drejtues. Kur dikush paraqiste një pengesë, ryshfetet e milionerëve ishin gati dhe shkresat filluan përsëri.
Në fund të një periudhe mosndëshkimi “të pashpjegueshme” – të gjithë në Ho Chi Minh (ish-Saigon) dinin për praktikat e parregullta të miliarderes – loja u zbulua dhe ajo u prangos.
Përveç gruas, 85 bashkëpunëtorë të tjerë janë dërguar në gjyq dhe të paktën dhjetë janë ata që rrezikojnë dënimin me vdekje.
Masa e provave u mblodh në 104 kuti me peshë 4 tonë, 2.770 persona u thirrën për të dëshmuar, ndërsa hetimet iu besuan 10 prokurorëve dhe 200 avokatëve.
Vërtet një skenë e paimagjinueshme në Vietnam, i cili ka vendosur, në bazë të reformave të nisura më parë nga Kina, të dalë nga moszhvillimi duke u mbështetur në rregullat e tregut.
Nga ana tjetër, në një vend që ende nuk ka transformuar ekonominë e tij, pasuria e papritur e këtij apo atij sipërmarrësi nuk janë raste të izoluara.
Por askush nuk ka arritur (deri tani) të imitojë paturpësinë e Truong: me kalimin e viteve, ajo kishte grumbulluar një pasuri në kartëmonedha letre në bodrumin e saj: njëqind mijë miliardë dong (ekuivalente me 4 miliardë euro), të mbledhura dhe transportuara me kalimin e kohës nga shoferi i saj personal.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
