Varësia ndaj ushqimeve të përpunuara prek 14% të të rriturve

Një në shtatë të rritur dhe një në tetë fëmijë mund të jenë të varur nga ushqimet ultra të përpunuara (UPF), kanë thënë ekspertët, duke nxitur thirrjet që disa produkte të etiketohen si varësi.

Studimet e fundit kanë lidhur UPF-të si akullorja, pijet e gazuara dhe ushqimet e gatshme me shëndetin e dobët, duke përfshirë një rrezik në rritje të kancerit, shtimit në peshë dhe sëmundjeve të zemrës.

Tani studiuesit thonë se mënyra se si disa njerëz konsumojnë ushqime të tilla mund të plotësojë kriteret që të quhet varësi, njësoj si përdorimi i substancave.

Sjelljet që mund të plotësojnë këtë kriter përfshijnë: dëshirat e forta, simptomat e tërheqjes, më pak kontroll mbi marrjen dhe përdorimin e vazhdueshëm pavarësisht pasojave të tilla si obeziteti, çrregullimi i të ngrënit, shëndeti më i dobët fizik dhe mendor dhe cilësia më e ulët e jetës, thanë ata.

Një analizë e 281 studimeve nga 36 vende të ndryshme, e publikuar në BMJ, zbuloi se "varësia ndaj ushqimit ultra të përpunuar" vlerësohej të ndodhte në 14% të të rriturve dhe 12% të fëmijëve.

Akademikët thanë se nëse disa ushqime të pasura me karbohidrate dhe yndyrna do të kategorizoheshin zyrtarisht si "varësi", kjo mund të ndihmojë në përmirësimin e shëndetit përmes ndryshimeve në politikat sociale, klinike dhe politike.

“Duke pranuar se disa lloje të ushqimeve të përpunuara kanë vetitë e substancave të varësisë, ne mund të jemi në gjendje të ndihmojmë në përmirësimin e shëndetit global”, thotë Ashley Gearhardt, autorja e studimit.

Gjithashtu do të nxiste më shumë kërkime në këto fusha të UPF, shtuan autorët.

Studiuesit, nga SHBA, Brazili dhe Spanja, thanë: “Karbohidratet ose yndyrnat e rafinuara evokojnë nivele të ngjashme të dopaminës jashtëqelizore në striatumin e trurit, njësoj si varësia nga nikotina dhe alkooli.

Shpejtësia me të cilën këto ushqime dërgojnë karbohidrate dhe yndyrna në zorrë mund të luajë gjithashtu një rol në "potencialin e tyre të varësisë", shtuan autorët.

Akademikët theksuan se jo të gjitha ushqimet kanë potencial varësie.

Por ata arritën në përfundimin se ndërsa nevojiteshin më shumë kërkime për të përcaktuar se si saktësisht UPF-të shkaktuan një përgjigje të varësisë, ato që ishin të larta në karbohidrate dhe yndyrna të rafinuara rezultuan të dëmshme.

“Ushqimet ultra të përpunuara të pasura me karbohidrate të rafinuara dhe yndyrna të shtuara janë shumë tërheqëse dhe konsumohen në një masë që mund të krijojnë varësi,” thanë studiuesit.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.