.png)
Kur një qytet jugor meksikan nxori ligjin që të ndalohen shitjet e pijeve me sheqer dhe ëmbëlsirave, pati një impakt ndërkombëtar.
Por pak njerëz në Oaxaca, madje edhe shpërndarës të pijeve të gazuara dhe pronarë dyqanesh, janë të vetëdijshëm për rregullin dhe autoritetet nuk e kanë zbatuar masën, pavarësisht mijëra vdekjeve në nivel kombëtar në vit të lidhura me pijet me sheqer që shkaktojnë obezitet dhe diabet.
Oaxaca mund të njihet si kryeqyteti i kuzhinës i Meksikës, por si kudo në vend, dietat janë zhvendosur drejt ushqimeve ultra të përpunuara dhe konsumit më të lartë të mishit, si dhe pijeve me sheqer. Sot ky qytet ka shkallën më të lartë të obezitetit të fëmijëve në Meksikë dhe të dytin më të lartë në mesin e të rriturve.
Ndalimi i shitjes së pijeve me gaz për fëmijët, i shpallur në vitin 2020, ishte parashikuar të zbatohej brenda një viti, por ka pasur mosveprim. Aktivistët thonë se ndalimi ndoshta do të përballet me kundërshtime të ashpra nga industria nëse do të vendoset.
“Femsa, e cila prodhon Coca-Cola në Meksikë, ka fuqi të jashtëzakonshme”, thotë Alejandro Calvillo, drejtor i Consumer Power, shoqatë.
“Ajo operon më shumë se 20.000 dyqane në të gjithë vendin, si dhe pika karburanti dhe shumë biznese të tjera. Rregullorja është shumë e vështirë për t'u zbatuar", thotë Calvillo për politikën e Oaxaca.
Coca-Cola është pija më e popullarizuar në Meksikë.
“Siente el sabor (Ndjeni shijen),” lexohet në tabelat në të gjithë vendin, ndërsa ekipi kombëtar i futbollit sponsorizohet nga marka, fuqia lobuese e së cilës duket e pakrahasueshme.
Coca-Cola "përdor strategji për të parandaluar, vonuar ose dobësuar rregulloret që kufizojnë aktivitetet e saj", pretendoi revista politike Proceso vitin e kaluar. Coca-Cola tha se praktika e saj e punësimit të ish-zyrtarëve të qeverisë kishte të bënte me "tërheqjen dhe mbajtjen e talenteve më të mirë".
Meksika është tani e katërta në renditjen botërore të konsumit të pijeve joalkoolike për frymë.
Karen Akins, regjisorja e El Susto, një dokumentar i vitit 2019, i cili detajonte teknikat e përdorura për të promovuar Coca-Cola, produktin më të aksesueshëm në shumë pjesë të Meksikës thotë se gjatë realizimit të dokumentarit ajo takoi njerëz që konsumonin sasi të mëdha pijesh të gazuara të cilët nuk ishin në dijeni se shkaktonin diabet të tipit 2.
“Njerëzit që ishin të verbër ose kishin gjymtyrë të prera shpesh nuk e kishin idenë se kjo ishte për shkak të nivelit të lartë të sheqerit në gjak”, thotë ajo.
Mes përkeqësimit të krizës së shëndetit publik, qeveria aktuale federale duket se po merr një rrugë tjetër, pas kritikave të vazhdueshme ndaj politikave neoliberale si Marrëveshja e Tregtisë së Lirë të Amerikës së Veriut, e cila duket se ka kontribuar në rritjen e shkallës kombëtare të obezitetit nga një e pesta e popullsisë në vitin 1996 në tre të katërtat sot.
Zëvendës sekretari i shëndetësisë i Meksikës, Hugo López-Gatell, tha se pijet e gazuara janë "helm në shishe" në vitin 2020 pasi Covid u përhap.
“Obeziteti, diabeti dhe hipertensioni janë sëmundje të heshtura që mund të çojnë në komplikime të mëdha”, tha ai.
Paralajmërimi i tij erdhi disa javë pasi presidenti Andrés Manuel López Obrador iu lut bashkatdhetarëve të tij që të shmangnin ushqimet me sheqer pasi rreziku i mbipeshës po bëhet gjithnjë e më i madh.
Në vitin 2017, fshati Yalálag, thellë në male tre orë në lindje të qytetit Oaxaca, ndaloi shitjen e patatinave në dyqane dhe ndaloi shpërndarësit. Në vitin 2020, ishte një nga shumë komunitetet që u izoluan nga të huajt dhe gjatë pandemisë dërgesat u ndaluan. Ndalimi u shtri në mënyrë efektive për pijet me sheqer dhe ushqime të tjera jo të shëndetshme për disa muaj.
Gradualisht, megjithatë, gjithçka gjeti një mënyrë për t'u rikthyer dhe dyqanet janë kthyer në stokun e tyre normal.
"Fëmijët janë e ardhmja jonë, por ne do të kemi probleme serioze nëse vazhdojmë në këtë rrugë", thotë Vidal Aquino, ish-këshilltari që prezantoi ndalimin e ashpër.
“Obeziteti, diabeti dhe kanceri po përhapen nga qytetet në Meksikë në të gjitha cepat e vendit”.
Por eksperimenti unik pati një ndikim. Një fushatë e shëndetit publik që u kërkon banorëve vendas të shmangin ushqimin e përpunuar ka filluar të japë fryte, pasi sistemi shëndetësor është në kaos nga diabeti i tipit 2 kryesisht i parandalueshëm. Një në gjashtë meksikanë jeton me diabet, një rritje prej 10% midis 2019 dhe 2021, sipas Fondacionit Ndërkombëtar të Diabetit.
“Ka më shumë ndërgjegjësim për të mos konsumuar pije joalkoolike apo ushqime të shpejta për shkak të sëmundjeve që mund të sjellin, veçanërisht në një kohë dobësie gjatë pandemisë”, tha një zyrtar komunal.
Në prill, më shumë se 10,000 njësi produktesh, përfshirë Coca-Cola, u tërhoqën nga dyqanet në Mexico City nga qeveria për mosrespektim të rregullave të etiketimit. Në gusht, gjykata supreme votoi një ndalim të vitit 2019 të miratuar nga Oaxaca për shishet plastike mbi bazën se ai shkelte fuqitë federale, pasi dy kompani të lidhura me Coca-Cola apeluan me sukses.
“Coca-Cola bën fushata që promovojnë punën e tyre në komunitete kur është një nga kompanitë që gjeneron më shumë mbetje plastike dhe nxjerr më shumë ujëra nëntokësore”, tha gazeta La Jornada muajin e kaluar.
Në të gjithë Oaxaca, po punohet me organizata për të nxjerrë në pah rreziqet e ushqimeve shumë të përpunuara.
"Ne po krijojmë një rivlerësim të ushqimeve lokale që janë të nevojshme për ne për t'u risjellë", tha në tetor Unitierra de Oaxaca, organizatë e edukimit ushqimor.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
