.png)
Gazeta Si - Pas turbulencave të dhunshme që shkaktuan vdekjen e një pasagjeri në një fluturim të planifikuar të “Singapore Airlines”, me destinacion Londrën, një debat i madh është hapur për këtë fenoment atmosferik.
Çfarë është turbulenca e ajrit dhe kur mund të jetë e rrezikshme? Në përgjithësi, turbulenca është një lëvizje e parregullt e ajrit të shkaktuar nga rrymat.
Efektet mund të jenë aq të parëndësishme sa disa goditje të vogla ose aq serioze sa avioni humb kontrollin ose shkakton dëme strukturore.
Intensiteti i turbulencës - Turbulenca, sipas Shërbimit Kombëtar të Motit të SHBA-ve, zakonisht klasifikohet në një nga këto kategori: të lehta, të moderuara, të rënda ose ekstreme. Shkalla përcaktohet nga natyra e agjentit nxitës dhe shkalla e qëndrueshmërisë së ajrit.
Turbulenca e lehtë shkakton momentalisht ndryshime të lehta në lartësi dhe/ose qëndrim ose një tronditje të lehtë. Pasagjerët e avionit mund të ndjejnë një tension të lehtë në rripat e tyre të sigurimit.
Turbulenca e moderuar është e ngjashme me turbulencën e lehtë, por pak më intensive. Megjithatë, nuk ka humbje të kontrollit të avionit. Pasagjerët ndjejnë tension të fortë ndaj rripave të sigurimit dhe objektet e lira lirohen.
Turbulencat e forta shkaktojnë ndryshime të mëdha, të papritura në lartësi dhe/ose qëndrim dhe, zakonisht, ndryshime të mëdha në shpejtësi.
Avioni mund të jetë jashtë kontrollit për disa momente. Pasagjerët e avionit mbahen me forcë në rripat e tyre të sigurimit.
Së fundi, në rastet e turbulencave ekstreme, avioni rrotullohet me dhunë dhe është i pamundur të kontrollohet. Mund të ketë dëmtime strukturore.
Shkaqet e turbulencës - Ka katër shkaqe të mundshme të turbulencës, sipas asaj që shpjegon ENAV (Agjencia Kombëtare e Ndihmës në Fluturim).
Ai mekanik është për shkak të pranisë së pengesave të vogla në afërsi, për shembull të aeroportit.
Në këtë rast, në drejtim të erës së rrjedhës së ajrit, mund të formohen vorbulla, të cilat gjenerojnë turbulenca.
Ai termik (konvektiv) krijohet nga stuhitë. Turbulenca e ajrit të pastër (Cat) krijohet nga energjia e rrjedhës së ajrit. Ndodh kryesisht në lartësi (rreth 6 km) dhe pothuajse gjithmonë ndodh në ajër pa re.
Fenomenet meteorologjike që lidhen me ajrin e pstër, janë rryma e avionit (një rrymë e fortë në lartësi e përqendruar përgjatë një boshti pothuajse horizontal, e karakterizuar nga një gradient i fortë i erës), tropopauza, xhepat dhe depresionet në lartësi dhe valët malore.
Turbulenca e zgjimit nuk është një fenomen meteorologjik, por efektet në avion janë të ngjashme me ato të shkaktuara nga turbulencat meteorologjike.
Kur turbulenca është më e rrezikshme - Sipas Shërbimit Kombëtar të Motit, turbulenca mund të jetë veçanërisht e rrezikshme kur shoqërohet me stuhi, pasi mund të shkaktojë tendosje të tepërt në avion ose humbje të kontrollit të avionit.
Rrymat vertikale nga stuhitë mund të jenë mjaft të forta për të lëvizur një avion vertikalisht lart ose poshtë, nga në 600 deri në 1800 metra.
Turbulenca më e madhe ndodh pranë rrymave ngjitëse dhe zbritëse të ajrit ngjitur, kur rrëmbimet mund të jenë mjaft të forta për të bllokuar një avion që fluturon me shpejtësi manovrimi ose për ta gjymtuar atë me shpejtësinë e synuar të udhëtimit.
Turbulenca maksimale zakonisht ndodh afër nivelit mesatar të stuhisë, midis 3,500 dhe 6,000 metra, dhe është më e rënda në retë me zhvillim më të madh vertikal.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
