Nga Gazeta ‘Si’ – Propozimi i presidentit amerikan Donald Trump për të “pastruar” Rripin e Gazës duke zhvendosur më shumë se një milion palestinezë në vendet fqinje ka nxitur kritika të ashpra, me kundërshtarët që e dënojnë atë si spastrim etnik dhe paralajmërim për kaos rajonal.
Trump tha se do të dëshironte që Jordania dhe Egjipti të merrnin banorët e Gazës brenda vendit nga lufta shkatërruese e Izraelit në enklavë.
Transferimi i mundshëm, tha ai, “mund të jetë i përkohshëm” ose “mund të jetë afatgjatë”. Të dy vendet e hodhën poshtë me shpejtësi idenë.
Por, nëse miratohet, propozimi do të shënonte një shkëputje të mprehtë nga qëndrimi i administratës Biden se Gaza nuk duhet të shpopullohet dhe mund të sinjalizojë një ndryshim nga qëndrimi i kahershëm i SHBA-së se Gaza duhet të jetë pjesë e një shteti të ardhshëm palestinez .
Ai gjithashtu do të lidhë administratën Trump me politikanët më radikalë të ekstremit të djathtë të Izraelit, të cilët mbrojnë transferimin e palestinezëve jashtë territorit për t’i hapur rrugë vendbanimit hebre.
![](https://gazetasi.al/wp-content/uploads/2025/01/ap25026077433471.webp)
Propozimi i Trump është përqafuar nga politikanët ekstremistë izraelitë, duke përfshirë ministrin e Financave Bezalel Smotrich – i cili ka ndezur polemika duke pretenduar se “ nuk ekziston një gjë e tillë si një popull palestinez ” – dhe ish-ministri i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben Gvir, i cili dikur u dënua për mbështetje të terrorizmit dhe nxitjes së racizmit anti-arab.
Politikanët palestinezë e dënuan atë si një plan për pastrimin etnik të Gazës nga toka e tyre.
Dhe në Shtetet e Bashkuara, edhe senatori Lindsey Graham – një nga mbështetësit më të zjarrtë të Izraelit në Kongres – i tha CNN në një intervistë se nuk besonte se ideja ishte “shumë praktike”.
“Nuk e di se për çfarë po flet”, tha Graham, duke iu referuar Trump.
Ekspertët paralajmërojnë se përtej shqetësimeve morale dhe ligjore, një fluks refugjatësh në vendet fqinje arabe mund t’i destabilizojë ata dhe të përbëjë një kërcënim ekzistencial. Rënia dakord me propozimin e Trump, thonë ata, do të provokonte zemërim të gjerë publik – një rrezik i paqëndrueshëm për ato qeveri.
“Zhvendosja masive nuk do të bëjë që konflikti të zhduket”
“Nëse ata do të pranojnë të jenë pjesëmarrës dhe të presin palestinezët në një spastrim etnik, kjo padyshim që do të ishte indinjuese dhe vërtet destabilizuese për të dy vendet,” tha Timothy Kaldas, zëvendësdrejtor i Institutit Tahrir për Politikat e Lindjes së Mesme në Uashington.
Izraeli i ka ndaluar ata dhe pasardhësit e tyre të kthehen, duke lënë miliona refugjatë në vendet fqinje pa shtetësi ose pa perspektivë për zhvendosje të përhershme.
“Duke pasur parasysh se palestinezët e Gazës nuk kanë gjasa të largohen vullnetarisht, një zhvendosje e detyruar drejt Egjiptit ose Jordanisë do të përbënte një sërë kërcënimesh ekzistenciale për këto dy vende,” tha Hasan Alhasan, bashkëpunëtor i lartë për politikën e Lindjes së Mesme në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike në Bahrein.
Për Jordaninë, e cila tashmë është shtëpia e miliona palestinezëve, një ndryshim demografik “do të kërcënonte mbajtjen në pushtet të monarkisë Hashemite”, tha ai, duke shtuar se financiarisht, “as Egjipti dhe as Jordania nuk mund të përballojnë të strehojnë miliona refugjatë të tjerë”.
![](https://gazetasi.al/wp-content/uploads/2025/01/gettyimages-2195605692.webp)
Egjipti dhe Jordania janë dy nga aleatët më të afërt të SHBA-së në Lindjen e Mesme dhe përfituesit kryesorë të ndihmës së SHBA-së që për dekada i kanë lidhur politikat e tyre rajonale me interesat e SHBA-së. Ata ishin vendet e para arabe që nënshkruan traktate paqeje me Izraelin dhe kanë mbajtur marrëdhënie të përzemërta me të, duke përfshirë koordinimin e sigurisë, pavarësisht pakënaqësisë së gjerë publike.
Jane Kinninmont, një eksperte për konfliktin në Rrjetin Evropian të Lidershipit, një institut kërkimor tha se me kalimin e kohës, ndikimi i Jordanisë dhe Egjiptit në Uashington, DC është lënë në hije nga shtetet arabe të Gjirit si Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Ajo që mbetet për t’u parë, shtoi ajo, është se sa larg do të shkojnë ato vende në “dërgimin e një mesazhi të qartë në Uashington se zhvendosja masive nuk do të bëjë që konflikti të zhduket”.
Shqetësimet e sigurisë
Egjipti dhe Jordania riafirmuan refuzimin e tyre ndaj dëbimit ose zhvendosjes së palestinezëve.
“Jordania është për jordanezët dhe Palestina është për palestinezët”, tha ministri i jashtëm jordanez Ayman Safadi në një konferencë shtypi.
“Refuzimi ynë për dëbimin është i palëkundur dhe i pandryshueshëm.”
Ministria e Jashtme e Egjiptit tha gjithashtu se kundërshton “deportimin ose inkurajimin e transferimit ose largimit të palestinezëve nga toka e tyre “.
Gjatë gjithë luftës, Jordania dhe Egjipti kanë hequr dorë nga thirrjet e brendshme për të ndërprerë lidhjet me Izraelin dhe Egjipti ka luajtur një rol kyç ndërmjetësues midis Izraelit dhe Hamasit.
Në tetor 2023, në të dy vendet shpërthyen protesta në mbështetje të palestinezëve në Gaza, ku shumë prej tyre treguan pakënaqësi me bashkëpunimin e qeverive të tyre me Izraelin duke pasur parasysh numrin e madh njerëzor që kishte marrë lufta e Izraelit.
![](https://gazetasi.al/wp-content/uploads/2025/01/gettyimages-2153579332.webp)
Që nga janari, kishte 877,000 refugjatë dhe azilkërkues të regjistruar në Egjipt, sipas UNHCR, agjencia e Kombeve të Bashkuara për refugjatët. Në maj, ambasadori palestinez në Kajro, Diab al-Louh, ka thënë se rreth 100,000 Gazanë kishin kaluar në Egjipt që nga fillimi i luftës, sipas Reuters.
Në Jordani, më shumë se 2.39 milionë refugjatë palestinezë janë të regjistruar në UNRWA, agjencia e OKB-së për refugjatët palestinezë, tha agjencia.
Të dyja vendet mund të kenë gjithashtu shqetësime sigurie nëse territoret e tyre bëhen baza për sulme ndaj Izraelit, tha Alhasan. Kjo mund të tensionojë më tej traktatet e tyre të paqes me Izraelin, tha ai.
“Duke kërkuar të shpopullojë Gazën nga banorët e saj palestinezë, Trump… po bën ofertën e fanatikëve të ekstremit të djathtë të Izraelit”, tha Alhasan.
“Për ironi, propozimi i Trump, nëse do të materializohej, në fakt do të ishte vetëshkatërrues,” tha ai. Destabilizimi i Egjiptit dhe Jordanisë do të “favorizonte forcat politike islamike, veçanërisht Vëllazërinë Myslimane”, dhe këto “do të ishin shumë më pak miqësore me SHBA-në dhe më simpatike ndaj Hamasit”.
Burimi: CNN/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.