.png)
Gazeta Si – Një dhuratë nga një vend mik? Çështja është pak më komplekse. Sipas informacioneve më të fundit të prapaskenave të zbuluara nga “New York Times” dhe CNN, historia e “Boeing 747-8” të Katarit që duhet të bëhet “Air Force One” i ri, është më e ndërlikuar sesa ka sugjeruar Donald Trump.
Kjo do të thotë, transferimi i pronësisë së një prej avionëve më luksoz në botë nga familja mbretërore e Katarit tek Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-ve do të ishte “një dhuratë, pa pagesë”.
Duhet të kthehemi në pikën e fillimit. Kjo do të thotë, në vitin 2018, kur administrata e parë e Trump nënshkroi një kontratë 3.9 miliardë dollarësh me “Boeing” për të furnizuar dy avionë për të zëvendësuar “Air Force One”, i cili hyri në shërbim më shumë se 30 vjet më parë.
Data e dorëzimit ishte caktuar për vitin 2024, por një sërë vonesash e kanë shtyrë atë, ndoshta pas përfundimit të mandatit të dytë të presidentit aktual.
Të dy avionët në përdorim tani, duhet theksuar, janë jashtëzakonisht të shtrenjtë: sipas dokumenteve të Pentagonit, shpenzimi vjetor i operimit është 134 milionë dollarë.
Dhe duke qenë se këto janë modele që nuk janë më në prodhim, ato kërkojnë mirëmbajtje të shtrenjtë dhe zëvendësim të komponentëve të konsumuar.
Dalja e tyre “në pension” ka qenë prej kohësh një kërkesë dypartiake. Për këtë arsye, menjëherë pas inaugurimit të Trumpit më 20 janar, zyrtarët e Forcave të Armatosura të SHBA-ve filluan të kërkojnë një avion që mund të përdoret si një avion i përkohshëm presidencial.
Derisa lista u ngushtua në 8 transportues, duke përfshirë një “Boeing 747-8” në pronësi të familjes mbretërore të Katarit.
Një i njëjtë, gjithashtu në pronësi të mbretërve të Katarit, iu dhurua Turqisë në vitin 2018 si një gjest miqësie për presidentin Rexhep Tajip Erdogan. Emirët janë përpjekur të “heqin qafe” tjetrin për një kohë të gjatë (të paktën që nga viti 2020) pa sukses.
Derisa Steve Witkoff, një mik prej kohësh i Trump – i cili e emëroi atë si të dërguarin e tij special për Lindjen e Mesme – me lidhje të ngushta me elitën e shtetit të vogël arab, doli përpara për të kërkuar informacion mbi aeroplanin.
Vendosja e një mjeti të tillë, shpjegon një ekspert për “New York Times”, është jashtëzakonisht e vështirë. Linjat ajrore komerciale nuk janë të interesuara, sepse avioni ka një konfigurim “biznesi” që nuk është i përshtatshëm për fluturime të planifikuara.
Dhe kostot e mirëmbajtjes dhe funksionimit janë aq të larta sa shumë pak vende mund t’i përballojnë ato. I dalë nga fabrika e “Boeing”-ut në Seattle në vitin 2012, tani vlen rreth 150-180 milionë dollarë.
Pra, sapo mbërriti kërkesa e SHBA-ve, katarianët fluturuan me “747-8” në West Palm Beach, vetëm disa minuta me makinë nga rezidenca e Mar-a-Lagos, në mënyrë që Trump të mund ta shihte atë personalisht.
Vetëm ky udhëtim, vlerëson gazeta amerikane, ka kushtuar rreth 1 milion dollarë (kostoja operative është 35 mijë dollarë në orë dhe fluturimi ka zgjatur 30).
Në atë kohë, Shtëpia e Bardhë pretendoi se interesimi për avionin e Katarit ishte vetëm një lëvizje për të ushtruar presion ndaj “Boeing”-ut për të përshpejtuar punën.
Në mëngjesin e 15 shkurtit, presidenti ngjitet në bord: është dashuri me shikim të parë. Burimet e “The Times” pohojnë se, tashmë në fluturimin për në Uashington (në bordin e një prej 747-ave të vjetra), Trump u tha ndihmësve të tij se sa i impresionuar ishte nga lëkura dhe pjesa e brendshme e drurit të imët, aq sa ai e quajti atë një “marrëveshje të përfunduar”.
Një rilyerje, disa ndërhyrje të vogla teknike dhe brenda vitit Trump do të kishte “Air Force One” të ri. Kështu, kontaktet me arabët nga Katari u bënë më të shpeshta, derisa hipoteza e një transferimi nga një qeveri në tjetrën u bë ajo e një donacioni të vërtetë.
Sipas Shtëpisë së Bardhë, propozimi erdhi nga vetë emirët. Por ata tregojnë një histori tjetër: domethënë që fluturimi për në Palm Beach konsiderohej hapi i parë në një proces normal shitjeje. CNN pretendon se Pentagoni fillimisht tregoi interes ose për blerjen ose dhënien me qira të mjetit.
Raportet fillestare të marrëveshjes, të cilat në të vërtetë i referoheshin një dhurimi të drejtpërdrejtë – dhe përdorimit institucional të kufizuar në mandatin e Trump, në fund të të cilit avioni do t’i dhurohej falas flotës së tij presidenciale – kanë provokuar reagime skeptike, si te demokratët, ashtu edhe te republikanët.
Fillimisht, për vlerën e objektit në fjalë: për krahasim, faqja e internetit “Axios”, llogariti se vlera totale e dhuratave nga qeveritë e huaja të marra nga presidentët amerikanë që nga Bush Jr deri më sot, shkon në 3.8 milionë dollarë.
Pastaj janë konsideratat etike: a është e përshtatshme që shefi i Shtëpisë së Bardhë të pranojë një dhuratë të tillë nga një vend i huaj, edhe pse është një aleat?
Së fundi, problemet teknike. Sepse “konvertimi” i një avioni për t’u bërë avioni presidencial amerikan, kërkon një punë shumë të gjatë – e cila, në rastin e “747-8” në fjalë, do ta shtynte fluturimin e parë të paktën në 2027 – dhe një shumë të shtrenjtë – të paktën një miliard dollarë, sipas Pentagonit, ose gjashtë herë më shumë se vlera e avionit.
Një shtresë bojë nuk mjafton: avioni duhet të ekzaminohet nga lart poshtë (në praktikë, të çmontohet pjesë-pjesë dhe më pas të rindërtohet), për të verifikuar që nuk ka pajisje “të rrezikshme”.
Më pas, duhet të pajiset me sisteme të sofistikuara sigurie (duke përfshirë pajisjet e avancuara të komunikimit dhe pajisjet e mbrojtjes kundër raketave).
Në Kongres, udhëheqësi demokrat i Senatit, Chuck Schumer po përgatit një projekt-ligj që do të ndalonte përdorimin e avionëve jo amerikanë si avionë presidencialë, kryesisht për arsye që lidhen me sigurinë e kreut të shtetit.
Duke folur në Forumin Ekonomik të Katarit në Doha, kryeministri i Katarit Mohammed bin Abdulrahman al-Thani, dje hodhi poshtë çdo akuzë për korrupsion: “Shumë kombe u kanë dhënë dhurata Shteteve të Bashkuara. Më duket si një gjë normale, diçka që ndodh mes aleatëve. Nuk e kuptoj pse dikush mendon se ne duam të blejmë vëmendjen e administratës amerikane”, tha sheiku.
Pas turneut të Trump në vendet e Gjirit javën e kaluar, Katari njoftoi marrëveshje shumë miliarda dollarësh me Uashingtonin, duke përfshirë një premtim për të blerë 210 avionë “Boeing” gjatë disa viteve të ardhshme.
Një javë më parë, në një intervistë me “Fox News” në bordin e “Air Force One”, Trump theksoi se “ne jemi Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe mendoj se duhet të kemi avionin më të jashtëzakonshëm”.
Ai më pas përfundoi: “Unë mund të kisha thënë: ‘Jo, nuk dua që të më jepni këtë aeroplan shumë të shtrenjtë’. Por unë nuk jam tipi që i refuzoj këto oferta. Nuk jam budalla”.
Tani për tani, ajo që ai do të donte të bëhej avioni i ri presidencial, është i parkuar në një hangar në San Antonio, Teksas. Është bllokuar prej javësh. Dhe askush nuk e di se kur do të ngrihet përsëri.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
