Nga Gazeta ‘Si’- Që nga hapja e tij në vitin 1869, Kanali i Suezit ka transformuar tregtinë midis Azisë, Europës dhe Lindjes së Mesme. Por kjo rrugë ujore kritike tani është nën kërcënim. Houthi-t, një grup militant me bazë në Jemen, kanë gjuajtur dhjetëra dronë dhe raketa në anije në Detin e Kuq, në mbështetje të palestinezëve në Gaza.
Sulmet e tyre kanë zgjeruar shtrirjen e konfliktit në Lindjen e Mesme dhe kanë kërcënuar tregtinë globale.
Duke përdorur të dhëna nga MarineTraffic, e cila gjurmon dhe analizon lëvizjet e anijeve, The Economist ka vizualizuar ndërprerjen e tregtisë në disa grafikë.
Më shumë se 200 anije me kontejnerë udhëtuan nëpër Detin e Kuq dhe Kanalin e Suezit midis 4 dhe 11 janarit të vitit të kaluar. Gjatë së njëjtës javë në 2024, vetëm 122 prej tyre guxuan të bënin udhëtimin.
Firmat e kontejnerëve që përbëjnë 95% të kapacitetit që zakonisht lundrojnë në Suez, kanë pezulluar shërbimet në zonë. Disa firma energjetike, si BP dhe Equinor, gjithashtu kanë ndërprerë përkohësisht përdorimin e kanalit. Kjo është ndërprerja më e madhe e transportit detar në Detin e Kuq në vitet e fundit. Të dhënat nga Instituti Kiel, një institut gjerman, tregojnë se vëllimi aktual i ngarkesave është 66% më i ulët se sa do duhej të ishte ndryshe, bazuar në mesataret midis viteve 2017 dhe 2019.
Deri në janar vetëm 200.000 kontejnerë standardë kalonin në ditë, krahasuar me rreth 450.000 që kalonin në dhjetor 2022 – pika më e ulët e pandemisë.
Në vend që të lundrojnë nëpër Detin e Kuq, anijet që udhëtojnë midis Azisë dhe Evropës tani po ri-drejtohen rreth Afrikës dhe Kepit të Shpresës së Mirë.
Vitin e kaluar vetëm 51 anije u regjistruan duke bërë këtë udhëtim deri më 11 janar; kjo shifër është më shumë se trefishuar në të njëjtën periudhë të këtij viti.
Rruga më e gjatë do të shtojë kohën e transportit. Lundrimi nga Shangai në Roterdam, për shembull, kërkon dhjetë ditë shtesë kur shmanget Suezi. Këto vonesa krijojnë një efekt negativ për pjesën tjetër të zinxhirit të furnizimit dhe çojnë në pengesa. Rruga më e gjatë kërkon gjithashtu që anijet të djegin më shumë karburant. Kjo do të shtojë gjurmën e karbonit të industrisë famëkeqe dhe do të rrisë çmimet.
Sipas Freightos Baltic Index ( fbx ) kostoja e transportit të një kontejneri standard u rrit me 146% në 30 ditët deri më 17 janar. Drewry, një konsulencë, vëren se kostot për rrugën nga Shangai në Roterdam u rritën me 160% gjatë një periudhe të ngjashme. Këto kosto mund të ushtrojnë edhe një herë presion mbi çmimet e konsumit. Gjatë pandemisë, rritja dhe rënia e inflacionit global gjurmoi koston e transportit.
Megjithatë, rritja aktuale zbehet në krahasim me vitet e Covid: fbx është ende vetëm në një të katërtën e kulmit të arritur në 2022.
Amerika dhe Britania kanë kryer sulme detare dhe ajrore ndaj objektivave Houthi në Jemen në një përpjekje për të rivendosur kalimin e hapur. Presidenti Joe Biden ka kërcënuar me veprime të mëtejshme ushtarake për të mbrojtur atë që ai e quajti një nga rrugët tregtare më kritike në botë. Por Houthi-t të mbështetur nga sponsori i tyre Irani, janë ngurtësuar nga vitet e luftës me Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Ata nuk do të nënshtrohen shpejt.
Burimi: The Economist/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
