Kur bëhet fjalë për sinjale nga Europa Lindore apo Juglindore, ministri i Jashtëm austriak është emocional.
Diplomatët austriakë po shohin me kujdes edhe zhvillimet në Ballkan. “Ne e dimë që Moska ka fuqinë të shkaktojë probleme dhe në vende të tjera të botës”,-thotë Alexader Schallenberg, ministri i Jashtëm austriak. Ai thotë se Bosnja Hercegovina është në rrezik.
Nëse konflikti zgjerohet në rajonet e ish-Jugosllavisë, impakti në Europë do të ishte shkatërrues.
“Nëse plas në Ballkanin Perëndimor, do të thotë luftë në kopështin e BE-së”. Ai këmbëngul që 6 vendet e Ballkanit, duhet të bëhen sa me shpejt pjesë e bllokut europian. “Ky është vetëmbrojtje, jo altruizëm”.
Sinjalet që vijnë nga rajonet e populluara nga serbët, të afërmit ortodoksë të Rusisë, janë, me të vërtetë, shqetësuese. Përveç Serbisë, kjo vlen edhe për Bosnjën, Kosovën, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut. Retë kanë rënë në entitetin me shumicë serbe të Bosnjë dhe Hercegovinës, Republika Srpska. Me bekimin e Moskës, kreu i njësisë, Milorad Dodik, muajt e fundit ka intensifikuar përpjekjet e tij për të arritur qëllimin e tij afatgjatë të shkëputjes.
Si anëtar i Presidencës trepalëshe, ai është një përfaqësues zyrtar i Bosnjë-Hercegovinës, por ende i referohet vendit si një "i vdekur" ose "vend demon". Në një fjalim në mes të prillit para ndjekësve në qytetin e Bijeljinës, ai thirri: "Të fala Serbisë! Ai nuk e përmendi vendin e Bosnjë dhe Hercegovinës as edhe një herë.
Pikërisht 30 vjet pas shpërthimit të armaturës boshnjake, ku humbën jetën rreth 100.000 njerëz, shenjat se një tjetër konflikt i armatosur në Ballkan mund të shpërthejë janë në rritje. Disa vëzhgues janë të shqetësuar për një bosht luftarak që shtrihet nga Moska në Beograd dhe në drejtim të kryeqytetit të Republikës Srpska, Banja Luka dhe ata janë të shqetësuar se separatistët e Serbisë së Madhe mund të mbështesin Kremlinin.
A mundet Putin të vendosë në Bosnjë modelin e vendosur në Luhansk dhe Donetsk?
Republika Srpska, nën drejtimin e Dodik ka bllokuar institucionet boshnjake. Më shumë se 200 ligje janë pezulluar. The Republika Srpska, që ka më shumë se gjysmën e territorit dëshiron të krijojë ushtrinë e saj dhe të kërkojë njohjen ligjore.
Plani është që fillimisht të shkatërrohet Marrëveshja e Dayton-it, për të fshirë Federatën e Bosnjë Hercegovinës, ku jetojnë bashkë boshnjakët myslimanë, serbët dhe kroatët.
Një atentat në Sarajevë në vitin 1914 shkaktoi Luftën e Parë Botërore. Tre breza më vonë, Sarajeva ishte qendra luftërave më të përgjakshme që shoqëruan shpërbërjen e Jugosllavisë. Çfarë mësimesh ka marrë bota?
Me pretekstin se popullata kroate po përballet me dizavantazhe, lideri i tyre, Dragan Čović, është bashkuar vazhdimisht me Dodik, për të sulmuar institucionet e Federatës.
Në prill, qeveria gjermane ngriu 105 mln euro investime në perandorinë e Dodik, si një paralajmërim.
Dodik është thjesht një peng në tavolinën e madhe të shahut të Vladimir Putin, por ai që është i pozicionuar më shumë në perëndim. Vetëm 50 kilometra e ndajnë zyrën e tij nga kufiri i BE-së. Ultranacionalisti serb po luan “me zjarrin” nën sytë e bllokut europian dhe krenohet me lidhjet e tij të ngushta me shefin e Kremlinit, “i cili priti sërish Dodikun në Moskë në dhjetor”. Udhëzimet strategjike i komunikohen rregullisht Dodikut nga ministri i jashtëm rus Sergei Lavrov ose ambasadori rus, Igor Kalabuchov.
Ambasadori e ka bërë të qartë çfarë e pret Bosnjën nëse tenton t’i bashkohet NATO-s. “Ne kemi treguar se çfarë presim. Nëse ka kërcënime, ne reagojmë”, -tha ai dhe Sarajeva nuk ishte i vetmi vend që i mori si kërcënim këto fjalë.
“I thashë Dodik të mos formojë ushtri dhe ai pranoji”. Kështu u shpreh presidenti serb Aleksander Vučić, për të qartësuar se kush e vendos fjalën e fundit në kampin serb. Vučić ka gjithashtu lidhje shumë të ngushta me Kremlinin. Gjithsesi, ai e suportoi dënimin e Rusisë për agresionin ndaj ukrainës.
Vučić konsiderohet si mjeshtër i artit të paqartësisë. Autokrati sundon vendin e tij, më i populluari nga ata që dolën në territorin e Jugosllavisë, me një dorë të fortë dhe një akt balancues të kalibruar me kujdes.
Serbia është një kandidate për anëtarësim në BE, por kjo nuk e ka penguar presidentin të flirtojë me Kremlinin në të kaluarën, duke lavdëruar miqësinë serbo-kineze dhe duke u shitur në Uashington si spiranca e vetme e stabilitetit në Ballkan.
Presioni ndaj Vuçiç ka qenë në rritje qëkur Rusia pushtoi Ukrainën dhe BE i kërkon të mbajë një qëndrim të pastër.
“Shumë," tha Vuçiç së fundmi, duke shfaqur plotësisht paqartësitë e tij të praktikuara, “janë të interesuar për destabilizimin e Ballkanit”. Ai, natyrisht, nuk e llogarit veten mes tyre. Gazeta Informer, i cili i përket një miku të tij të ngushtë, e ka titulluar lajmin për fillimin e pushtimit rus: "Ukraina ka sulmuar Rusinë".
Mijëra njerëz më pas marshuan nëpër Beograd duke brohoritur: "Putin, Putin. Serbi dhe Rusi, vëllezër përgjithmonë!"
Vetëm vitin e kaluar, 1/3 e të gjithë serbëve thanë se kishin një përshtypje "shumë pozitive" për Putinin.
Vuçiç ka nevojë për veton ruse kur bëhet fjalë për të bllokuar rezolutën e Kombeve të Bashkuara për njohjen e ish-provincës serbe, Kosova. Dhe ai ka nevojë për Rusinë si një kundërpeshë të fortë “kur të vijë sërish koha për të përkujtuar bombardimin e Serbisë në vitin 1999, “që u mbështet nga 19 vende anëtare të NATO-s.
Ashtu si Rusia i forcon ambiciet e saj perandorake “me frazën “russkiy mir” – bota ruse – termi “srpski svet” – bota serbe – mund të dëgjohet gjithnjë e më shumë në Serbi, një emërtim që përfshin me
Nuk varet shumë nga presidenti francez i rizgjedhur Emmanuel Macron. A do të jetë ai në gjendje të shtyjë integrimin e Ballkanit lindor në BE gjatë dy muajve të mbetur të presidencës franceze të Këshillit të Bashkimit Europian? A mundet ai të fillojë bisedimet e anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut? A mund të bëjë përparim në çështjen e Kosovës?
Mënyra në të cilën BE reagon ndaj tensioneve në fqinjët e saj të afërt do të jetë parësore. Edhe për Kremlinin.
Burimi: Foreign Policy/ Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
