Ndërsa temperaturat ekstreme shkatërrojnë fermat nga SHBA-ja në Kinë, të korrat, prodhimi i frutave dhe prodhimi i qumështit janë të gjitha nën presion.
Ky është një nga kërcënimet për furnizimet ushqimore të motit ekstrem që është përsëri në rritje në mbarë botën.
Këtë javë, eksportuesi kryesor i orizit, India, ndaloi disa dërgesa të mallit – një ushqim kryesor për gati gjysmën e popullsisë së botës – në një përpjekje për të mbajtur nën kontroll çmimet e brendshme. Rusia hoqi dorë nga marrëveshja që lejonte grurin ukrainas të derdhej i sigurt në Detin e Zi.
Për më tepër, ardhja e fundit e modelit të motit El Nino mund të shkaktojë më shumë dëme në bujqësi.
E gjithë kjo po ringjall shqetësimet në lidhje me sigurinë ushqimore dhe çmimet, duke rritur rrezikun që inflacioni të mbetet në raftet e supermarketeve për një kohë të gjatë. Kjo do të vijë si një goditje e re për konsumatorët, të cilët kishin filluar të shihnin disa lajme më të mira pas presionit të zgjatur mbi buxhetet e familjeve.
“Ne të gjithë jemi ende duke luftuar nën regjimin e inflacionit,” tha Tim Benton, ekspert i sigurisë ushqimore në Chatham House në Londër. “Dhe megjithëse inflacioni po bie, kjo nuk do të thotë se çmimet po bien. Kjo do të thotë se ata ngadalë po rriten.”
Vapa ekstreme që ka kapluar pjesë të mëdha të Azisë, Evropës dhe Amerikës së Veriut është sfida e fundit në një vit të vështirë për fermerët. Atyre iu është dashur të përballen me shkatërrimet e motit ekstrem, duke përfshirë thatësirat e zgjatura, shirat e dendur dhe përmbytjet.
Tani për tani, është kaq nxehtë në Evropën Jugore sa lopët po japin më pak qumësht dhe domatet do të shkojnë dëm. Pas luftës me thatësirën, rendimenti i grurit do të jetë gjithashtu shumë i ulët.
Në Azi, rendimentet nga fushat e orizit të Kinës janë në rrezik dhe kushtet e SHBA-së për rritjen e të korrave në qershor ishin më të këqijat në më shumë se tre dekada, përpara një lehtësimi nga shiu në Midwest. Çmimet e orizit në Azi kohët e fundit arritën një nivel më të lartë në dy vjet pasi importuesit krijuan stoqe.
Ndërsa shtrirja e plotë e dëmit do të varet nga sa kohë do të vazhdojnë kushtet e pafavorshme, tashmë ka shenja të qarta të shkatërrimit të frutave dhe perimeve në Evropën Jugore, të cilat furnizojnë pjesën më të madhe të kontinentit.
Në Siçili, disa domate kanë unaza të errët, rezultat i të ashtuquajturës kalbje të majës së luleve, e cila ndodh kur bimët kanë mungesë kalciumi për shkak të motit ekstrem.
“Ata janë si të djegura deri në fund,” tha Paddy Plunkett, kreu i burimeve globale për importuesin Natura. “Nuk e kam parë kurrë më parë.”
Në të gjithë Italinë, dëmet e shkaktuara nga moti në bujqësi do të tejkalojnë humbjet e vitit të kaluar prej 6 miliardë eurosh, sipas grupit të fermerëve Coldiretti.
Temperaturat kanë përshpejtuar pjekjen apo djegien e perimeve, që nga rrushi te pjepri, kajsia dhe patëllxhani. Aty thuhet se aktiviteti dhe pllenimi i bletëve janë ndikuar dhe prodhimi i grurit është ulur.
“Nuk është thjesht një verë e nxehtë e zakonshme,” tha Lorenzo Bazzana, agronom në Coldiretti. “Ata thonë se bimët duhet të përshtaten me ndryshimet klimatike, por ne po flasim për kulturat që evoluan ngadalë gjatë mijëra viteve, ato nuk mund të mbajnë ritmin me një klimë që ndryshon kaq shpejt dhe në mënyrë dramatike.”
Përtej stallave të perimeve të Evropës, lajmi i mirë është se tregjet e drithërave – kyç për sigurinë ushqimore të vendeve më të varfra dhe më të varura nga importi – janë ende të furnizuara mirë, falë të korrave rekord të sojës dhe misrit në Brazil. Eksportuesi kryesor i grurit, Rusia po përgatitet për një prodhim tjetër të favorshëm.
Por pasiguritë po shtohen. Në një shembull të përshtatshëm, gruri u luhat gjatë gjithë javës në përgjigje të një stuhie lajmesh nga Deti i Zi.
Ai u rrit kur skadoi marrëveshja e eksportit, më pas u rrit përsëri pasi Rusia kërcënoi anijet që shkonin në portet e Ukrainës. Ai ra të premten ndërsa Ukraina kërkoi të rivendoste një pakt eksporti.
Më shumë shqetësime lindin nga lëvizja e Indisë për të ndaluar eksportet e orizit të bardhë për të frenuar inflacionin.
Sipas të dhënave të ministrisë së ushqimit, çmimet me pakicë të orizit në Delhi janë rritur me gati 15% këtë vit, ndërsa çmimi mesatar në të gjithë vendin është rritur me 9%. Nomura Holdings Inc paralajmëroi se qeveria mund të zgjasë kufizimet për varietetet e tjera të orizit.
Diku tjetër në Azi, Tajlanda po u kërkon fermerëve që të kufizojnë mbjelljen e orizit në vetëm një kulturë këtë vit, mes kërcënimit të thatësirës. Në Kinë, temperaturat më të larta do të shkaktojnë pjekjen e hershme të të korrave, duke ndikuar në rendimentet. Presidenti Xi Jinping bëri thirrje të enjten për përpjekje më të mëdha për të garantuar sigurinë e grurit, njoftoi televizioni shtetëror.
Disa pjesë të SHBA-së po përballen me tensione të ngjashme.
Departamenti i Bujqësisë vlerëson se prodhimi i grurit të fortë do të bjerë 16% këtë vit, me varietetet e tjera të pranverës me 1%. Problemet e transportit mund të rrisin shqetësimet për sigurinë ushqimore. Nivelet e ujit në lumenjtë Misisipi dhe Ohajo po bien për të dytin vit radhazi, duke rritur mundësinë e problemeve të transportit në rrugët kritike të mallrave.
“Unë do të habitesha nëse çmimet globale të ushqimeve nuk do të fillonin të rriteshin përsëri pas rënies për më shumë se një vit,” tha Caitlin Welsh, një eksperte ushqimore në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare në Uashington. “Ne përballemi me shumë kërcënime për tregjet bujqësore”.
Thatësira në Evropë do të thotë se prodhimi i grurit në Itali, Spanjë dhe Portugali do të jetë 60% më i ulët se vitin e kaluar, duke kontribuar ndoshta në korrjen më të keqe të grurit në BE në 15 vitet e fundit.
Është përshkruar si një situatë “jashtëzakonisht shqetësuese”.
Burimi: Bloomberg/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
