.png)
Gazeta Si – Nëse Donald Trump ka arritur ta transformojë jo vetëm politikën, por edhe luftën në një spektakël, kjo mund të ndodhë edhe kështu: që bombardimet amerikane me B-2, por edhe hakmarrjet raketore iraniane dhe ndoshta edhe kundërhakmarrja e fundit izraelite, të jenë sulme “telefonike”: mënyra shpërthyese të shfaqjes së flamurit në erë, të ndërtimit të narrativave, me të cilat çdo vend i përfshirë në konflikt mund ta shpallë veten fitues ose të paktën të shpëtojë fytyrën para popullit të tij.
Diplomacia muskulore
Hapat që çuan në pak më shumë se dy ditë nga bombardimi amerikan i tre centraleve bërthamore të Teheranit në një armëpushim (të pasigurt) midis Iranit dhe Izraelit, mbajnë shenjën dalluese të diplomacisë muskulore të paskrupullt të Trump – duke e futur Iranin tashmë në litarë nga ofensiva e shtetit hebre për ta detyruar atë të negociojë – por edhe atë të punës efektive ndërmjetësuese të Katarit, një shtet i varur që strehon baza amerikane, por që ka marrëdhënie shumë të ngushta me regjimin e Ajatollahëve.
Vladimir Putin gjithashtu mund të ketë luajtur një rol në bindjen e Teheranit, pasi mori sigurinë e Trump, se ai do të hiqte dorë nga ndryshimi i regjimit në Iran, edhe pse presidenti kishte hipotezuar të kundërtën në rrjetin e tij social.
Enigma e asaj që ndodhi pas skenave të luftës tani është mjaft e qartë, edhe pse disa pjesë ende mungojnë: nga dyshimet rreth vullnetit të vërtetë të Netanjahut për të respektuar armëpushimin, deri te mënyra se si një zinxhir komandues iranian i shkatërruar nga vrasjet e synuara nga izraelitët dhe me Udhëheqësin Suprem të fshehur në një bunker, vendosi për armëpushimin.
Një javë më parë, përpjekja amerikane për të negociuar drejtpërdrejt me udhëheqësit iranianë në Stamboll (nënpresidenti JD Vance ishte gati të nisej për në Turqi), dështoi gjithashtu, sepse udhëheqësit që mbijetuan nuk ishin në gjendje të kontaktonin Ali Khamenein.
Tani lidhjet janë rivendosur, ndoshta duke përdorur “shënime” fizike në vend të rrjeteve të komunikimit elektronik, të cilat mund të kapen lehtësisht.
Akti Final
Pastaj vendimi i Trump për të sulmuar tre centralet bërthamore iraniane të Fordoë, Natanz dhe Isfahan me bombat vdekjeprurëse depërtuese 14 tonëshe Gbu 57, që vetëm Shtetet e Bashkuara i posedojnë.
Por menjëherë pas bombardimit (ose edhe më parë, sipas disa thashethemeve që dolën nga Shtëpia e Bardhë), Trump i bëri të ditur Iranit se me atë sulm ndaj instalimeve bërthamore, ndërhyrja ushtarake amerikane, duhej të konsiderohej e përfunduar dhe se ata mund të rifillonin të flisnin për një armëpushim.
Përgjigja e menjëhershme e Teheranit ishte: “Hakmarrja së pari, pastaj do të shohim”.
Abbas Araghchi, ministër i jashtëm i një vendi të izoluar dhe të rrethuar nga ofensiva e Netanjahut, fluturoi për në Moskë për konsultime me “aleatin strategjik” rus.
Por Putin nuk shkoi përtej dënimit politik të sulmit ndaj Iranit: asnjë mbështetje ushtarake (nuk është pjesë e marrëveshjeve, tha Kremlini).
Putin mund të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në shtyrjen e Teheranit për armëpushim: ai kishte kërcënuar, duke evokuar hapjen e kutisë së Pandorës në rast të një ndryshimi regjimi në Teheran, gjë që për të do të nënkuptonte humbjen e një aleati tjetër, pas Sirisë së Asadit.
Versionet mbi “Carin”
Sipas këtij versioni, pasi kishte marrë nga Trump angazhimin për të mos rrëzuar ajatollahët, Putin do të ishte zotuar të shmangte një zgjerim të konfliktit.
Me shpresën se do të shpërblehej nga presidenti amerikan me lëshime në frontin ukrainas.
Megjithatë, dje, kur u pyet për këtë, Trump ishte i prerë: “Putin më pyeti nëse kisha nevojë për ndihmë për Iranin. I thashë jo. Megjithatë, kam nevojë për ndihmë për atë që po bën. Shpresoj të arrij një marrëveshje edhe me Rusinë, sepse ajo që po ndodh është e turpshme: gjashtë mijë vdekje të tjera javën e kaluar”.
Pjesa tjetër ishte spektakël lufte: 14 raketat iraniane të lëshuara kundër bazës amerikane të Al-Udeid në Katar.
Me një paralajmërim që synonte shmangien e viktimave amerikane që lejoi rrëzimin e të gjitha pajisjeve përveç njërës, e cila përfundoi në një zonë të pabanuar.
Trump falënderoi Teheranin për këtë reagim “thjesht simbolik dhe të paralajmëruar” dhe përjashtoi hakmarrjen e mëtejshme të SHBA-së. Ai më pas bëri thirrje për një armëpushim të menjëhershëm. Ndërsa emiri dhe kryeministri i Katarit dënuan sulmin me raketa, duke filluar njëkohësisht ndërmjetësimin diplomatik midis Teheranit dhe Uashingtonit, Trump i kërkoi gjithashtu Netanjahut të pezullojë sulmet.
Udhëheqësi izraelit ndoshta u dorëzua me ngurrim, por pas ndërhyrjes së SHBA-ve nuk mund të thoshte jo: jo një sakrificë e madhe, duke pasur parasysh se IDF i tha atij se tani kishte arritur pothuajse të gjitha objektivat e planit për të sulmuar Iranin.
Pastaj përleshja e fundit pas fillimit të armëpushimit, e shtypur nga Trump me një ndërhyrje të ashpër veçanërisht ndaj Izraelit.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
