.png)
Sipas hulumtimit të botuar në revistën Nature, të paktën 85 përqind e popullsisë globale janë prekur nga ndryshimet klimatike.
Shkencëtarët u përqendruan në probleme të tilla si mungesa e të korrave, përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, ndryshimet e temperaturave dhe reshjeve të shkaktuara nga përdorimi i karburantit fosil dhe burime të tjera të emetimeve të karbonit.
Këto gjetje të kombinuara i lejuan shkencëtarët të krijojnë një lidhje të fortë midis ekstremeve të përshkallëzuara dhe aktiviteteve njerëzore. Ata arritën në përfundimin se ngrohja globale ka prekur 80 përqind të sipërfaqes së tokës në botë.
“Ne kemi një bazë të madhe dëshmish tani që dokumenton se si ndryshimi i klimës po ndikon në shoqëritë tona dhe ekosistemet tona”, tha autori kryesor Max Callaghan, studiues në Institutin e Kërkimit të ndryshimeve Klimatike në Gjermani.
Ai tha se ndryshimi i klimës është i dukshëm pothuajse në të gjithë botën, nga Nju Jork në Sudanin e Jugut.
Gjetjet vijnë në mes të një kërkese të madhe për t’i detyruar vendet të angazhohen në gjetjet e mënyrave për të shmangur probleme më të mëdha me klimën.
Për këtë, këtë muaj do të mbahet Konferenca e Kombeve të Bashkuara në Skoci për klimën.
Disa nga emetuesit kryesorë të botës, përfshirë Kinën dhe Indinë, ende nuk janë angazhuar zyrtarisht për një objektiv të ri të reduktimit të emetimeve në vitin 2030. Aktivistët shqetësohen se një krizë energjetike, e cila ka rritur çmimet dhe ka shkaktuar ndërprerje energjie, mund të rrezikojë përpjekjet për të bërë që ekonomitë në zhvillim të heqin gradualisht karburantet ndotës.
Në Shtetet e Bashkuara, fatkeqësitë klimatike tashmë kanë shkaktuar të paktën 388 vdekje dhe më shumë se 100 miliardë dollarë dëme këtë vit, sipas analizave të The Washington Post dhe Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike.
Kjo ka bërë që qindra protestues të mblidhen në Uashington për të kërkuar uljen e përdorimit të karburanteve fosile.
Hulumtimi i ri në Nature shton një grup dëshmish në rritje se ndryshimet klimatike tashmë po shkatërrojnë jetën njerëzore në një shkallë globale. Shkencëtarët janë gjithnjë e më shumë në gjendje t’i atribuojnë ngjarjeve si valët e nxehtësisë dhe uraganeve, veprimeve njerëzore. Në gusht, Paneli Ndërqeveritar i Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike i kushtoi një kapitull të tërë pasojave ekstreme të motit.
“Përfundimi i studimit se 85 përqind e njerëzimit po përjeton ndikime klimatike mund të tingëllojë i lartë por është “ndoshta një nënvlerësim”, tha Friederike Otto, pedagoge në Institutin Grantham për Ndryshimet Klimatike dhe Mjedisin në Imperial College London, e cila nuk ishte e përfshirë në studim.
“Ka të ngjarë që pothuajse të gjithë në botë tani përjetojnë ndryshime në mot ekstrem si rezultat i emetimeve të gazrave serrë nga njerëzit”, tha ajo.
Numri i vdekjeve është i pamundur të injorohet. Këtë verë, qindra njerëz në veriperëndim të Paqësorit vdiqën për shkak të temperaturave të larta. Më shumë se 1 milion njerëz në Madagaskar janë në rrezik urie pasi ka një thatësirë historike. Përmbytjet katastrofike bënë që shumë njerëz të vdisnin, në të gjithë botën.
Në një letër, rreth 450 organizata që përfaqësojnë 45 milionë punonjës të kujdesit shëndetësor i kushtuan vëmendje mënyrës se si temperaturat në rritje kanë rritur rrezikun e shumë problemeve shëndetësore, përfshirë problemet e frymëmarrjes, sëmundjet mendore dhe sëmundjet e transmetuara nga insektet. Një nga letrat e analizuara për studimin e Nature, për shembull, zbuloi se vdekjet nga sëmundjet e zemrës ishin rritur në zonat që përjetonin temperatura të larta.
“Kriza e klimës është kërcënimi i vetëm më i madh shëndetësor me të cilin përballet njerëzimi”, thuhej në letrën e organizatave shëndetësore.
Megjithatë, në shumë nga vendet që vuajnë më shumë nga ndryshimet klimatike, Callaghan dhe kolegët e tij gjetën se ka pas apo aspak studime përsa i përket ndikimit të ndryshimeve klimatike në jetën e përditshme të njerëzve.
Në vendet më të varfra, thonë studiuesit, afërsisht një e katërta e njerëzve jetojnë në zona ku ka pasur pak studime, pavarësisht dëshmive të forta se ata po përjetojnë ndryshime të mëdha.
“Kjo tregon se ne nuk po studiojmë sa duhet, jo se nuk po ndodh asgjë”, tha Callaghan.
Liz Stephens, pedagoge për rreziqet klimatike dhe elasticitetin në Universitetin e Reading, shkroi në një email se Sistemi i Ndërgjegjësimit Global për Përmbytjet është “jashtëzakonisht i keq”.
Zyrtarët e Sudanit të Jugut thonë se gjysmë milioni njerëz, rreth 4 përqind e popullsisë së vendit, janë zhvendosur nga përmbytjet.
Një studim i Shtatorit në Nature zbuloi se 60 përqind e naftës dhe gazit fosil të metanit dhe 90 përqind e qymyrit duhet të mbeten në tokë që bota të ketë një shans për të kufizuar ngrohjen në 1.5 gradë Celsius, një prag që shkencëtarët thonë se do të kursejë njerëzimin nga ndikimet më katastrofike të klimës.
Burimi: Washington Post. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
