Nga Gazeta Si- Ndotja e ajrit nuk dëmton vetëm mushkërinë, por studimet më të fundit e lidhin smogun me shëndetin e kockave.
Sipas ekspertëve të shëndetit publik, smogu jo vetëm helmon ajrin që thithim në qytete por ai mund të dëmtojë edhe kockat.
Dhe ‘kundërhelmi’ duket se është ‘i gjelbër’.
Të jetosh në zona të harlisura, pranë kopshteve apo parqeve, mund të rrisë densitetin e kockave dhe të zvogëlojë rrezikun e osteoporozës. Ky efekt theksohet nga hulumtimi i publikuar në ‘Annals of the Reumatic Diseases’.
Sipas autorëve, janë pikërisht nivelet më të ulëta të ndotjes së ajrit në hapësirat e gjelbra që përfaqësojnë një faktor të rëndësishëm që kontribuon në një shëndet më të mirë.
Puna u nënshkrua nga studiues kinezë nga Universiteti Qendror Jugor i Changsha (Hunan) dhe Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë Huazhong në Wuhan.
Osteoporoza, një gjendje që i bën kockat të brishta dhe të prirura ndaj frakturave, të shkaktuara nga faktorë gjenetikë, hormonalë dhe mjedisorë, mund të çojë në dhimbje kronike, ulje të lëvizshmërisë dhe cilësi më të dobët të jetës.
Është tashmë një problem shëndetësor global, theksojnë ekspertët por prevalenca e tij globale është e destinuar të rritet me plakjen e shpejtë të popullsisë dhe ndryshimet në stilin e jetesës.
Duke u nisur nga fakti se ekspozimi ndaj hapësirave të gjelbra ka qenë i lidhur me rreziqe më të ulëta të shëndetit të dobët, autorët donin të hetonin nëse kjo shtrihet edhe në rrezikun e osteoporozës.
Për ta kuptuar këtë, ata analizuan të dhënat e ruajtura në Biobank në Mbretërinë e Bashkuar për 391,298 persona, me moshë mesatare 56 vjeç, pak më shumë se gjysma e të cilëve (53%) ishin gra.
Të gjithë kishin regjistruar informacion mbi densitetin kockor dhe faktorët potencialisht ndikues, duke përfshirë përkatësinë etnike, të ardhurat vjetore të familjes, nivelin e arsimit, statusin e punësimit, zonën e banimit, konsumin e alkoolit, nivelet e aktivitetit fizik, duhanpirjen dhe dietën.
Rreziku i tyre gjenetik i osteoporozës u llogarit duke përdorur një pikë dhe më pas u përcaktua sasia e hapësirës së gjelbër në zonën e tyre të banimit duke përdorur një metodë matjeje të përdorur gjerësisht.
Ekspozimet mesatare vjetore ndaj ndotësve oksidi i azotit (NO2) dhe grimcat PM2.5 u vlerësuan bazuar në kodin postar të banimit dhe të dhënat nga projekti Escape, i cili po shqyrton efektet afatgjata shëndetësore të ekspozimit ndaj smogut në Europë. Çdo pjesëmarrës u monitorua dhe gjatë një periudhe mesatare prej 12 vitesh, raste të reja të osteoporozës u shfaqën në 9307 persona. Ata kishin më shumë gjasa të ishin më të moshuar, femra, duhanpirëse dhe pensionistë, dhe gjithashtu kishin më shumë gjasa të kishin një nivel më të ulët arsimimi dhe të ishin më të varfër ekonomikisht. Por gjithashtu u shfaq një lidhje e qëndrueshme midis sasisë së hapësirave të gjelbra dhe rasteve të reja të osteoporozës.
Autorët vlerësuan indeksin e vegjetacionit duke llogaritur distancën nga gjelbërimi i disponueshëm i banimit në një interval midis 300 dhe 1500 metra. Me rritje në këtë indeks, u gjet një rritje në densitetin e kockave dhe një rrezik 5% më i ulët për zhvillimin e osteoporozës. Faktorët kryesorë në lidhjen e vëzhguar midis hapësirës së gjelbër dhe rrezikut të reduktuar të zhvillimit të osteoporozës ishin nivelet më të ulëta të ndotësve NO2 dhe Pm2.5.
Disa studime, arsyetojnë ekspertët, kanë treguar se ekspozimi ndaj smogut mund të prodhojë stres oksidativ dhe inflamacion dhe të ndryshojë hormonet, dukuri që rrisin rrezikun e osteoporozës. Njerëzit që jetojnë në zona më të gjelbra do të ekspozohen ndaj më pak rrezikut sepse pemët dhe bimët veprojnë si filtra natyralë, duke hequr ndotësit nga ajri. Të qenit fizikisht aktiv u shoqërua gjithashtu me një rrezik më të ulët të osteoporozës, ndoshta sepse të jetuarit në zona me hapësira të gjelbra ofron më shumë mundësi për stërvitje, sugjerojnë më tej studiuesit.
Ky është një studim vëzhgues, theksojnë autorët, dhe si i tillë nuk mund të jetë përfundimtar për shkaqet. Studiuesit pranojnë gjithashtu disa kufizime, duke përfshirë që llogaritja e indeksit të vegjetacionit bazohej në adresat e banimit, kështu që mund të mos ketë përcaktuar saktë sasinë aktuale të hapësirës së gjelbër. Dhe pjesëmarrësit e studimit ishin përgjithësisht të shëndetshëm, kështu që nuk mund të përjashtohet potenciali për gabime. Por rezultatet, përfundojnë shkencëtarët, “paraqesin provat e para që tregojnë se gjelbërimi i banesave shoqërohet me densitet më të madh kockash dhe një rrezik të reduktuar të zhvillimit të osteoporozës. Dhe ato ofrojnë informacion të vlefshëm mbi potencialin e bimëve dhe pemëve në parandalimin e osteoporozës.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
