Analize

Si u bë McDonald’s një ‘pikë e nxehtë konflikti’ në luftën Izrael-Hamas?

Nga Gazeta 'Si'-Ndërsa lufta e Izraelit në Gaza përhap zemërimin dhe ankthin në të gjithë Lindjen e Mesme, një nga markat më të famshme të Amerikës e ka gjetur veten në mes të saj: McDonald's.

Gjithçka nisi në fillim të këtij muaji kur një ekskluzivitet i McDonald's në Izrael i drejtuar nga Alonyal Limited tha se do të ofronte ushqim falas për ushtarët izraelitë dhe spitalet.

Filialet e tjera gjetkë në Lindjen e Mesme u distancuan shpejt, duke thënë se nuk kishin të bënin me vendimin për t'u shërbyer ushtarëve dhe disa filluan të bënin donacione për Gazën në solidaritet me palestinezët.

Më pas, në vazhdën e një sulmi të tmerrshëm në një spital të Gazës që vrau qindra vetë, disa degë të zinxhirit u vandalizuan në Turqi, Liban dhe Egjipt.

Me më shumë se 40.000 dyqane në mbarë botën në fund të vitit 2021, McDonald's është një nga markat më të njohura të globit dhe është i lidhur ngushtë me Amerikën.

Harqet e arta të McDonald's në qytetin turistik të Detit të Vdekur të Ein Bokek, Izrael, në vitin 2021.

Me kalimin e viteve, dyqanet me harqet e tyre të artë shumë të njohur janë vënë në shënjestër të përsëritur si simbole të Shteteve të Bashkuara, veçanërisht në Lindjen e Mesme.

Ndryshe nga ambasadat amerikane me muret e tyre prej betoni, McDonald's dhe marka të tjera të ushqimit të shpejtë kanë qenë të shënjestruara për vandalizëm të motivuar politikisht.

Cilësimi i McDonald's si një ‘pikë e ndezur’ i referohet një epoke të bojkoteve arabe të markave amerikane në fillim të viteve 2000, pas pushtimit të Irakut të udhëhequr nga SHBA. Gjatë protestave të Pranverës Arabe në Kajro në vitin 2011, restorantet e ushqimit të shpejtë rreth sheshit Tahrir u sulmuan, u shkatërruan dhe u kthyen në stacione të ndihmës së parë për protestuesit.

Një McDonald's në Kajro në janar 2011. Restorantet e ushqimit të shpejtë u sulmuan gjatë protestave të Pranverës Arabe

Stuhia aktuale mbi zinxhirin e hamburgerëve është intensifikuar pasi numri i të vdekurve është rritur në Gaza pas gati dy javësh të bombardimeve izraelite, të shkaktuara nga një inkursion vdekjeprurës i Hamasit në Izrael.

Një javë pas krizës, filialet në Turqi, Egjipt, Jordani dhe Liban dhe në të gjithë Gjirin Persik lëshuan deklarata duke u distancuar nga veprimet e homologëve të tyre izraelitë.

"Ajo që bëri McDonald’s në Izrael ishte një veprim individual dhe privat, dhe jo me miratimin ose drejtimin e kompanisë ndërkombëtare ose ndonjë të licencuari tjetër, veçanërisht në botën tonë arabe," thuhej në një deklaratë të lëshuar nga Al Maousherji Catering Company, e cila operon në Kuvajt.

Filialet në Katar, Kuvajt, Oman, Turqi, Bahrein, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Arabinë Saudite i dhuruan para Gazës. Të tjerë, në Egjipt, Liban dhe Jordani, lëshuan deklarata por vetëm më vonë, nën presion, ofruan para.

Korporata McDonald's, duke iu përgjigjur një pyetjeje në lidhje me aktivitetet politike dhe bamirëse të filialeve të saj, tha se përparësia kryesore e kompanisë ishte të garantonte sigurinë e njerëzve dhe ekipeve të saj në terren.

Por gjestet nuk i kanë ndalur thirrjet për bojkot të kompanisë së fast-food-it, si dhe sulmet në vendndodhje. 

Në Egjipt, thirrjet për bojkot qarkulluan shpejt në internet pasi shumë njerëz u drejtuan në mediat sociale për të shprehur zemërimin e tyre.

“Ky restorant i famshëm që i jep ushqim [Izraelit] të cilin ne e hamë çdo ditë dhe ka vendndodhje në të gjithë Egjiptin, të gjithë e dimë, por nuk mund ta emërtoj… ky restorant që nga sot nuk duhet të jetë përreth, kjo është më e pakta që ne mund të bëjmë”, tha ylli i TikTok, Ahmad Nagy, në një video që deri më tani ka marrë 1.3 milionë shikime.

Vitriol nxiti një prezantues të njohur egjiptian, Amr Adib, t'u thoshte shikuesve të tij më 14 tetor që të mos bojkotojnë ekskluzivitetin lokal sepse është në pronësi të miliarderit egjiptian Yaseen Mansour dhe u ofron punë egjiptianëve të panumërt, tha ai.

"Cili është qëllimi i mbylljes së McDonald's ... çfarë kuptimi ka të lëndosh këtë njeri dhe të dëmtosh jetesën e njerëzve?" tha ai. 

Përfituesi i ekskluzivitetit të Egjiptit, Manfoods, tha në një deklaratë se ofron "më shumë se 40.000 mundësi pune direkt dhe indirekt për qytetarët egjiptianë".

Në përgjigje të këtyre shqetësimeve, Tafwela, një restorant lokal, postoi një reklamë në Facebook duke ofruar të punësojë dezertorët e McDonald's. 

“Kushdo që dëshiron të ndalojë së punuari në vendet që mbështesin ata që vrasin vëllezërit tanë, fol me ne dhe në dashtë Zoti, ne do t'ju japim një rrogë të mirë.”

Në përgjigje të kritikave, Manfoods njoftoi se do të dhuronte 20 milionë paund egjiptian (650.000 dollarë) për përpjekjet e ndihmës në Gaza.

“McDonalds Egjipt njoftoi sot se do të dhurojë 20 milionë paund për kauzën. Do ta them përsëri këtë, zëri juaj mund të bëjë ndryshimin dhe ky është rezultati!” tha Nagy në një TikTok.

Një logo e McDonald's krah për krah me një xhami në Manama, Bahrein, në 2002

Ndërkohë, në Izrael, ekskluzivitetit të McDonald's i është dashur të luftojë thashethemet se po mbështet palestinezët, duke kërcënuar me veprime ligjore kundër kujtdo që përhap histori të tilla. Ai tha në llogarinë X se ka dhuruar 100.000 vakte për forcat e sigurisë dhe spitalet lokale dhe po ofron 50 për qind zbritje për anëtarët e forcave të shpëtimit dhe të sigurisë.

Thirrjet për bojkot të McDonald's nuk janë të rralla në rajon. 

Në vitin 2003, pas fillimit të Luftës së Irakut, një McDonald's në Bejrut u shënjestrua në një sulm me bombë, ku u plagosën pesë njerëz.

Një studim i vitit 2008 i Universitetit të Minesotës zbuloi se korporatat shumëkombëshe amerikane si McDonald's miratuan strategji të tilla si dhënia e donacioneve dhe theksimi i ndikimit në ekonominë lokale për të shuar thirrjet për bojkot. 

Burimi: Washington Post/Përshtati Gazeta Si


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë