.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Aleanca e NATO-s mbushi 75 vjet këtë vit. Për disa, ky moment historik dëshmon se sa e rëndësishme është aleanca transatlantike për sigurinë e SHBA dhe globale.
Por për të tjerët, mosha e aleancës është dëshmi e rritjes së parëndësisë së NATO-s – ekuivalenti i sigurisë ndërkombëtare i një qytetari të moshuar që tund bastunin ndaj gjendjes së botës dhe i mungon varka për çështjet që kanë vërtet rëndësi, si për shembull Gaza apo detyrimi ekonomik kinez. Për të mos përmendur perceptimin e kahershëm se Evropa nuk po e tërheq peshën e saj kur bëhet fjalë për shpenzimet e mbrojtjes.
Për çdo numër arsyesh gjeopolitike, ekspertët kanë parashikuar gabimisht shkatërrimin e NATO-s për dekada.
Megjithatë, sondazhet e fundit sugjerojnë se ka diçka më të thellë kur bëhet fjalë për mënyrën sesi grupmosha të ndryshme mendojnë për aleancën. Sondazhi i Trendeve Transatlantike të Fondit Gjerman Marshall 2023 zbuloi se të anketuarit më të rinj e shohin NATO-n si më pak të rëndësishme dhe ndikimin kinez dhe rus më pozitiv sesa gjeneratat e vjetra. Me fjalë të tjera, Gjenerata Z(12-27 vjeçarët) nuk është domosdoshmërisht duke blerë supozimet që shumë prej nesh më të moshuarit, bëjnë për rëndësinë e qëndrueshme të NATO-s.
Kërkoni në Google “NATO adhe Gen Z” dhe do të zbuloni se NATO tani është një term takimi që, për disa, do të thotë ” Jo i lidhur me një rezultat “.
Tani, aleanca e NATO-s është shumë e lidhur me disa rezultate strategjike: frenimi i Rusisë, trajtimi i ndryshimeve klimatike, avancimi i demokracisë dhe lufta kundër autoritarizmit që janë disa nga prioritetet kryesore të aleancës. Por, duke bërë një hap prapa dhe duke menduar se çfarë do t’i duhet aleancës që të ketë edhe 75 vite të tjera përpara saj, NATO dhe vendet e saj anëtare mund të konsiderojnë në mënyrë të dobishme aplikimin e një filozofie “Jo të lidhur me një rezultat” në mënyrën e saj të të bërit biznes:
Vendosja e opsioneve të mira: Një përvojë pozitive takimesh shpesh varet nga të pasurit burime të konsiderueshme dhe fleksibël; nuk e dini kurrë se kur do të takoni dikë. E aplikuar në NATO, vendet duhet të mendojnë se si të ndërtojnë aftësi të fuqishme, fleksibël që u japin vendimmarrësve aktualë dhe të ardhshëm aftësinë për të kapërcyer mundësitë kritike.
Ndërsa shpenzimet e mbrojtjes janë një komponent kritik i ndërtimit të opsioneve të së ardhmes, po kështu është edhe zhvillimi i aftësisë së NATO-s për t’iu përgjigjur sfidave më të gjera që nuk janë rreptësisht ushtarake, të tilla si rritja e infrastrukturës civile dhe ndërtimi i qëndrueshmërisë.
Ndërtoni rezonancë për të ndërtuar rëndësinë. Ligjëratat e njëanshme janë një mënyrë e shkëlqyeshme për të sjellë një fund të papritur të një takimi të parë. Të flasësh me publikun tonë dhe të thuash se NATO po punon për gjëra shumë të rëndësishme është e nevojshme, por jo e mjaftueshme; njerëzit e dinë se kur u dërgohen mesazhe, dhe në fund të fundit, disa fjalë në një deklaratë samiti kanë shumë pak kuptim praktik për shumicën dërrmuese të publikut transatlantik. Përkundrazi, NATO, me shtetet e saj anëtare në krye, duhet të angazhojë më mirë dhe më aktivisht aktorë të ndryshëm në politikat e tyre për të kuptuar se si ata e shohin botën dhe se si NATO mund të jetë e rëndësishme për t’u përballur me ato sfida. Cilat sfida rezonojnë me komunitetet tona? Çfarë roli mund të luajë NATO në adresimin e këtyre sfidave?
Si mund të ndërtojmë rezonancë në praktikë? Shumë në Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuar me të drejtë për imigracionin e paligjshëm në kufirin jugor, një pikëpamje për të cilën shumë janë mjaft të zëshëm. Pjesa e argumentit që nuk artikulohet shpesh është se dështimi për të mbështetur Ukrainën pothuajse pa dyshim do të çojë në një konflikt më të gjerë në Evropë që do të përfshijë Shtetet e Bashkuara dhe do të dërgojë valë tronditëse ekonomike në mbarë botën. Trajtimi i kufirit jugor në ato kushte strategjike do të ishte në mënyrë eksponenciale më i vështirë.
Jini të hapur për lidhje – por përgatituni të largoheni: Të mos jesh i lidhur me një rezultat do të thotë të jesh gati për të ndjekur një marrëdhënie për aq kohë sa ajo ecën në rrjedhën e saj – por jo më shumë. Ndërsa aleanca shikon nga e ardhmja, ajo duhet të ndjekë partneritetet e saj institucionale për aq kohë sa atmosferat mbeten të mira. Për shembull, tani NATO po ndërton lidhje me Australinë, Japoninë dhe Korenë e Jugut, sepse ato janë demokraci me të njëjtin mendim, që kanë njohuri dhe aftësi të dobishme për të ndihmuar aleancën të përballet me sfidat e vështira globale. Megjithatë, aleanca duhet të lëvizë më shpejt kur ndryshojnë rrethanat; NATO ishte e ngadaltë në njohjen e kërcënimit në rritje nga Moska dhe shumë prej shteteve të saj anëtare po e kanë të vështirë të izolohen kundër rrezikut të detyrimit ekonomik dhe politik kinez. Rritja e aftësive të paralajmërimit të hershëm dhe ndarjes së inteligjencës mund ta ndihmojë aleancën të kuptojë kur është koha për t’u larguar dhe për të ndjekur opsione të tjera.
Përqendrohuni në përfitimet: Një mënyrë tjetër e mirë për t’u fantazuar: fokusimi i bisedave në të metat e dikujt dhe jo në pikat e forta. Për dekada, nën emërtimin e ndarjes më të mirë të barrës, Shtetet e Bashkuara kanë shtyrë aleatët evropianë për shpenzimet e mbrojtjes dhe paaftësinë kolektive të kontinentit për të dhënë efekte ushtarake. Prandaj, vështirë se duhet të jetë befasuese që shumë politikëbërës – veçanërisht në Uashington – janë të bindur se aleatët e NATO-s janë të lirë të kalojnë lavdinë ushtarake të SHBA-së.
Megjithatë, një studim i kohëve të fundit i bashkëautor i Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare zbuloi se të paktën 25 aleatë të NATO-s po shpenzojnë më shumë se 3 përqind të PBB-së së tyre në programe që kanë dobi për programet e sigurisë kombëtare. Me fjalë të tjera, aleatët po mbajnë mbi supe përgjegjësinë e sigurisë kolektive. Është një lajm i mirë dhe thekson se NATO ka shumë për të ofruar.
Jini autentikë. Shumë biseda rreth NATO-s janë në thelb teknike: çfarë pune po bëjnë aleatët për një çështje të caktuar ose kush ka shpenzuar çfarë për aftësitë ushtarake ose teknologjitë e avancuara. Por në fund të fundit, aleancat bëhen nga njerëzit.
Ato janë pakte të shumëanshme midis qytetarëve dhe qeverive për të ndërtuar një botë më të mirë. Në fund të fundit, aleanca duhet të përqendrohet tek njerëzit që u shërben dhe njerëzit që punojnë dhe i shërbejnë aleancës.
Në fund të fundit, kohëzgjatja dhe rëndësia e vazhdueshme e NATO-s nuk është një përfundim i paramenduar. Ndoshta nuk ka qenë kurrë.
Pra, nëse NATO do t’i arrijë 150 vjet, gjeneratat e reja duhet të kuptojnë vetë pse aleanca është dhe do të mbetet një partneritet i dobishëm për sigurinë kombëtare.
Dhe në këtë, ajo që ka rëndësi është rrugëtimi, procesi i diskursit dhe procesi i angazhimit të vazhdueshëm e të hapur. Procesi është, në shumë mënyra, produkti sepse është mënyra se si një kuptim i ripërtërirë i vlerave dhe pikave të forta të aleancës rrënjoset në demokracitë tona—dhe do ta bëjë NATO-n partnerin e zgjedhur për udhëheqjen e sigurisë globale për dekadat e ardhshme.
Burimi: Foreign Policy/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
