Një formë e mpox-it ka qarkulluar në Republikën Demokratike të Kongos prej muajsh. Tani përgjigja ndaj asaj që është bërë një urgjencë shëndetësore globale përballet me një pengesë kryesore: Vendi ende nuk ka një vaksinë të vetme.
Mungesa e të dozave dhe sfidave për të kuptuar përhapjen e sëmundjes në vendin e Afrikës Qendrore nënvizon se si pengesat në terren, mungesa e koordinimit ndërkombëtar dhe problemet e financimit kanë penguar një përgjigje të shpejtë.
Zinxhiri i reagimeve të vonuara ndaj krizës filloi gjatë urgjencës së fundit mpox që përfundoi në vitin 2023, me Qendrat Afrikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve duke thënë se kontinenti nuk mori mbështetjen e duhur.
Edhe pse kërcënimi nga mpox u kthye dhe organizata përgjegjëse për shpërndarjen globale të vaksinave shprehu shqetësimin e saj, Kongo pushoi së kërkuari zyrtarisht donacionet e vaksinave.
Ndërkohë, shumë vende, organizata dhe donatorë të mundshëm po përpiqen të ndihmojnë, por sapo kanë filluar të koordinojnë një përgjigje të përbashkët.
“Unë nuk mendoj se bota ka mësuar se nuk kishte kuptim të ndalohej urgjenca e Organizatës Botërore të Shëndetësisë vitin e kaluar,” thotë Tulio De Oliveira, drejtor i Qendrës për Reagimin dhe Inovacionin në Universitetin Stellenbosch, në një intervistë. “Nëse do të kishim mësuar, do të përqendroheshim në ndalimin e shpërthimit.”
Ndërsa disa ekspertë nuk pajtohen se shpallja e emergjencës duhej të vazhdonte.
Fokusi i botës ka qenë diku tjetër, sipas Peter Sands, kreu i Fondit Global për Luftën kundër SIDA-s, Tuberkulozit dhe Malaries. Mpox ka qenë në Kongo për një kohë të gjatë dhe “nuk ka marrë shumë vëmendje”, tha Sands në një intervistë.
Lufta dhe kërcënimet e tjera kanë kërkuar vëmendjen e qeverive që nga fundi i pandemisë Covid-19. Por shpërthimi i mpox duhet të jetë një kujtesë se nëse mbikëqyrja e sëmundjes dhe kujdesi parësor bazë neglizhohen “kjo mund të kthehet dhe të na kafshojë”, tha Sands.
Situata në Kongo është ndërlikuar nga kërcënime të tjera të shumta shëndetësore, duke përfshirë shpërthimet e fruthit dhe një krizë humanitare, me 1.7 milionë njerëz të zhvendosur brenda vendit në provincën ku u shfaq shpërthimi. Ka rreth 15,700 raste të dyshuara mpox, por shifra reale ka të ngjarë të jetë shumë më e lartë.
Për një nga vendet më të varfra në botë, kriza kërkon një përgjigje financimi që nuk është në gjendje ta përmbushë. Roger Kamba, ministri i shëndetit publik i Kongos, vlerëson se do të nevojiten 3.5 milionë doza me një kosto prej qindra miliona dollarësh.
Përgjigje e Koordinuar
Një nga organizatat përgjegjëse për përpjekjet globale të vaksinimit, Gavi, filloi të mbajë takime të përditshme për të diskutuar mbi shpërthimin e Kongos në maj. Që nga e enjtja e kaluar, ajo ishte ende duke pritur që Kongo të kërkonte zyrtarisht vaksinat. Vendi nuk ka asnjë vaksinë mpox për përgjigjen e urgjencës, por ka kërkuar doza nga SHBA dhe Japonia, tha për Bloomberg Samuel Boland, menaxher i mpox për OBSH-në në Afrikë.
Koordinimi do të jetë kritik për përgjigjen, tha shefi ekzekutiv i Gavi, Sania Nishtar.
“Ne të gjithë po flasim me të njëjtët donatorë dhe ky është një lajm shumë i mirë por ne duhet të koordinohemi dhe shpresojmë se në ditët në vijim do të ketë një mekanizëm koordinues,” tha Nishtar.
Donacionet e vaksinave mund të vijnë nga vende që tashmë kanë rezerva. SHBA po planifikon të dhurojë 50,000 doza, por ka miliona të tjera. Britania e Madhe ka konfirmuar se ka edhe rezerva, pa dhënë më shumë detaje. Gjermania ka 117,000 doza.
“Ajo që është e trishtueshme këtu është se vaksinat janë gati për të shkuar dhe ka disa gjëra që po i pengojnë këto vende të kenë akses në to,” tha Javier Guzman, drejtor i politikave globale të shëndetit në Qendrën për Zhvillim Global. Pa një reagim të shpejtë, sëmundja do të përhapet në vendet e tjera, tha ai.
Pas donacioneve fillestare, vaksinat do të duhet të porositen përmes prodhuesve si Nordic A/S. Kur u shpall urgjenca, ato diskutime ishin të kufizuara, sipas shefit ekzekutiv të kompanisë daneze, Paul Chaplin.
“Covid dhe gjithashtu shpërthimi mpox i 2022-23 duhet tu kishin mësuar të gjithëve se nuk mund të injorosh një shpërthim në një pjesë të botës,” tha ai.
Burimi: Bloomberg. Përshtati: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
