.png)
Disa nga serialet që sot konsiderohen si pjesë e epokës së madhe të serialeve televizive dhe cilësohen si kryevepra, në fakt u ndoqën nga një audiencë relativisht e vogël, të paktën në krahasim me koston e tyre. Breaking Bad, Mad Men, House Of Cards, The Wire dhe e fundit në rend kronologjik Succession kanë pasur të gjitha kosto që nuk do të ishin të justifikueshme nga suksesi i tyre, përveç në një fazë të zhvillimit të televizionit, në të cilën për shumë kanale dhe platforma transmetimi fitimi nuk ishte prioritet.
Për një pjesë të mirë të viteve 2000 kur platformat e transmetimit ishin bërë më të rëndësishme, duke i bërë njerëzit të flisnin për veten përmes serialeve që fituan çmime, ndezën diskutime dhe rekomandoheshin nga njerëzit, ishte strategjia për grumbullimin e abonentëve të rinj. Rritja e abonimeve nga bursa u interpretua si një shenjë e shëndetit edhe më shumë sesa raporti mes kostove dhe të ardhurave.
Kjo solli numrin e prodhimeve në një vit në Shtetet e Bashkuara (tregu kryesor në botë për prodhim dhe eksport) nga 400 në 2015 në 600 vitin e kaluar.
Tashmë në vitin 2015, menaxheri i përgjithshëm i atëhershëm i rrjetit FX, John Landgraf, shpiku termin “peak TV” për të identifikuar një periudhë në të cilën prodhohet më shumë se çfarë mund të shikohet. Por sot ka pothuajse një marrëveshje të plotë midis profesionistëve që një shkurtim i prodhimit është në rrugë e sipër.
Shkaktarët qëndrojnë në ndryshimet në ekonomi dhe një rritje të pritshme të kostove të prodhimit për shkak të kontratave të reja me të cilat skenaristët dolën nga greva dhe ato ndoshta ekuivalente me të cilat do të dalin aktorët. Në njëfarë kuptimi këto shkurtime kanë filluar, por efektet do të shihen më qartë duke filluar nga viti 2024. Më pak seriale do të prodhohen dhe ato që do të prodhohen do të jenë më të lira dhe do të synojnë një audiencë më të gjerë, pra më të thjeshta dhe më të aksesueshme.
Roy Price, kreu i Amazon Studios midis 2014 dhe 2017, konfirmoi se prodhimi i serialeve të shtrenjta për një audiencë të veçantë ishte me të vërtetë një model biznesi, i cili i kishte fillesat qw nw 2010. Ai u largua pas akuzave për ngacmim. “Në Amazon ne lançuam Transparent, Fleabag dhe The Marvelous Mrs. Maisel. Qëllimet ishin vëmendja dhe vlerësimi dhe funksionoi.
Në vitin 2015, Transparent ishte seriali i parë që fitoi një Golden Globe për serialin më të mirë. Në vitin 2021, platformat fituan shumicën e nominimeve për serialet komedi ose dramatike në Emmys, me Ted Lasso (Apple TV+) dhe The Crown (Netflix) që fituan më pas ato çmime.
Megjithatë, asnjë nga këto programe nuk ka arritur kurrë një audiencë të krahasueshme me atë të sukseseve tradicionale televizive si The Big Bang Theory ose Dancing With The Stars.
Sot modeli ekonomik që kishte bërë ato që konsiderohen si shembujt më të mirë të mundshëm të rrëfimit televiziv, ka marrë fund. Në vitin 2022, për herë të parë, platformat e transmetimit tërhoqën më shumë shikues sesa kanalet kabllore apo tradicionale, megjithatë Netflix humbi abonentë në pjesën e parë të vitit dhe Paramount, Disney dhe Universal humbën së bashku 8.3 miliardë dollarë.
Nëse më parë rritja e abonentëve ishte e mjaftueshme, tani ajo që investitorët kërkojnë është diçka më tradicionale: fitimet. Për t'i arritur ato, grupi Warner Bros. Discovery anuloi disa seriale dhe në fakt hoqi disa nga platforma e tij, Max, për të minimizuar kostot. Disney+ po bën të njëjtën gjë dhe Prime Video gjithashtu ka rishikuar buxhetin e saj për prodhimin e serialeve televizive, brenda një politike më të përgjithshme të Amazon për kontrollin e kostove.
Edhe platformat e transmetimit, të cilat vazhdojnë të jenë e ardhmja e shikimit të televizionit, po sillen gjithnjë e më shumë si kanale të vjetra televizive, duke ndjekur optimizimin e kostove dhe rritjen e të ardhurave. Ndonëse kanë lindur dhe kanë premtuar prej vitesh se do të ndryshojnë gjithçka dhe do të sjellin një model të ri për televizorin, me përmbajtje cilësore, me çmime të ulëta dhe pa reklama për të gjithë, ata tashmë janë orientuar drejt e kundërta.
Pothuajse të gjithë kanë futur një nivel abonimi me reklama dhe ata që nuk e kanë bërë ende, kanë paralajmëruar se do ta bëjnë këtë. Pothuajse të gjithë kanë rritur koston e abonimeve dhe duket se do të vazhdojnë ta bëjnë këtë. Pothuajse të gjithë prej kohësh kanë ndalur përpjekjet për të prodhuar seriale të guximshme dhe komplekse. Sipas ekspertëve, epoka e ardhshme e televizionit, të cilën po e jetojmë në vitet e para, do të jetë ajo e rikthimit të modelit të vjetër, ose të paktën diçka e ngjashme, dhe shfrytëzimi i asaj që ka pasur sukses në të kaluarën.
Kompanitë e prodhimit shpesh tregojnë se të njëjtët klientë që më parë kërkuan diçka të guximshme, sot duan produkte të sigurta të përshtatshme për një audiencë të madhe. Edhe kanalet që kishin ndërtuar një biznes rreth idesë së serialeve prestigjioze janë kthyer në diçka tjetër, të shtyrë të ndjekin ekonomitë e shkallës dhe të rriten gjithnjë e më shumë, që do të thotë të tërheqësh një audiencë më të gjerë, diçka për të cilën programimi i mirë është i nevojshëm për të gjithë dhe pra me një personazh më afër televizionit gjeneralist.
Ndjesia e të qenit në fund të një epoke për TV lidhet me faktin se shumë prej produksioneve të fundit të konsideruara të ndërlikuara, të sofistikuara dhe të shtrenjta kanë përfunduar ose janë gati të përfundojnë këtë vit. Ka ndodhur me The Marvelous Mrs. Maisel, me Succession dhe do të ndodhë me Stranger Things (që megjithatë është gjithashtu një sukses i madh me publikun) dhe The Crown. Asgjë që ka nisur vitet e fundit nuk duket se mund të zërë vendin e tyre. Sukseset e serialeve si Severance, The Bear ose Bad Sisters janë ende në fillimet e tyre dhe nuk duken aq të qëndrueshme në vazhdimësi, për më tepër ato nuk janë seriale me buxhet të madh, por prodhime më të vogla me sukses të kufizuar.
Megjithëse koncepti i cilësisë ka një kuptim që ndryshon me kalimin e kohës, shumë ekspertë besojnë se rastësia e produksioneve me buxhet të lartë dhe me cilësi të lartë të krijuara për një audiencë të kufizuar nuk janë më të mundshme, të paktën jo në sasinë me të cilën jemi mësuar. Një nga serialet që konsiderohet si më i miri i vitit të kaluar, The Last of Us, është një shembull i mirë se si mund të jetë e ardhmja e prodhimit cilësor me buxhet të lartë, sepse është përshtatje e videolojës me të njëjtin emër dhe duke pasur parasysh famën e markës së saj ishte gjithashtu një sukses i paralajmëruar.
Përkundrazi, The Rings of Power, një serial i vendosur në botën e Lord of the Rings dhe rrjedhimisht i marrë nga shkrimet e J. R. R. Tolkien, ishte më i shtrenjti ndonjëherë, por nuk pati suksesin që priste Amazon. Në vend që të konsiderohej si i guximshëm, siç ishte Game of Thrones në sezonin e tij të parë, u konsiderua një dështim.
Një pasojë tjetër e ndryshimeve të vazhdueshme do të jetë ulja e numrit të kompanive prodhuese. Sipas Screen International, i cili foli me disa producentë që punojnë me televizionin, jo vetëm do të ulen buxhetet në përgjithësi, numri i produksioneve dhe rroga për ekipet dhe krijuesit, por edhe kompanitë që prodhojnë aktualisht, sepse tkurrja e shpenzimeve do të çojë në ndryshime në sistemin e financimit. Për shembull, sipas Meldal-Johnsen, nga kompania britanike të prodhimit dhe shpërndarjes ITV Studios, ka një prirje drejt kërkesës më të madhe për seriale optimiste, me ritme të shpejta dhe aksion, përpos prodhimeve të vërteta të krimit.
Një shembull i mirë janë dy seriale që kanë marrë shumë vlerësime vitin e fundit, si Abbott Elementary dhe Jury Duty, shumë të ngjashme në zhanër, shije dhe lloj dhe madhësi të audiencës me prodhimet e para vitit 2000, të përbërë nga sitcom dhe episode të pavarura. Ky është lloji i programimit në të cilin gjithnjë e më shumë kanale dhe platforma me bilanc me humbje dhe në disa raste një numër në rënie të abonentëve zgjedhin të investojnë.
Ashtu si me transformimin e modelit të biznesit të platformave në atë të kanaleve të vjetra televizive, ka gjasa që edhe serialet që do të propozojnë të ngjajnë, të paktën në audiencën për të cilën do të dizajnohen, me ato të mbi njëzet viteve më parë. Sipas një skenaristi që donte të mbetej anonim dhe fjalët e të cilit u raportuan nga revista Vulture “të gjithë klientët janë kthyer në kërkim të produkteve me cilësi të lartë, por për një audiencë të gjerë. Çdo platformë transmetimi sot do të ishte e emocionuar nga ideja për të qenë në gjendje të rikrijonte epokën e serialeve si The West Wing, ER, Friends ose Seinfeld, ndoshta me pak më shumë lakuriqësi. /Il Post/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
