.png)
“Ejani me mua”, thotë Aleksandar Vuçiç presidenti i Serbisë. "Tani do të shihni një buzëqeshje në fytyrën time!" Nga tarraca e godinës së presidencës së Beogradit, ai tregon rrokaqiejt që ngrihen lart dhe deklaron: "Si një feniks që ngrihet nga hiri!"
Shtetet e tjera ish-jugosllave shqetësohen se ushtria e Serbisë po ngrihet gjithashtu nga hiri. Gjatë një mosmarrëveshjeje të vogël me Kosovën rreth targave të makinave në shtator, Serbia ngriti avionë luftarakë afër kufirit dhe vendosi automjete të blinduara për të frikësuar fqinjin e saj.
Ndërmjet viteve 2015 dhe 2021, shpenzimet e mbrojtjes së Serbisë u rritën me rreth 70% në 1.4 miliardë dollarë në vit. Rusia dhe Bjellorusia i kanë dhënë asaj dhjetë avionë mig-29. Rusia i ka dhënë asaj 30 tanke dhe transportues të blinduar të personelit dhe i ka shitur një sistem të mbrojtjes ajrore. Ajo ka blerë dronë të blinduar kinezë, helikopterë rusë dhe një sistem raketor francez tokë-ajër. Këtë muaj ministri i mbrojtjes njoftoi se Serbia po negocionte për të blerë aeroplanë transporti dhe helikopterë nga Airbus. Muajin e kaluar erdhi lajmi se ishte duke biseduar me Izraelin për raketat antitank. Dronët turq, të cilët u përdorën me efekt shkatërrues në humbjen e vitit të kaluar të forcave armene në Nagorno-Karabakh nga Azerbajxhani, mund të jenë në listën e blerjeve. Industria e mbrojtjes e Serbisë po prodhon gjithashtu pajisje të reja, të njëjta me prodhimin e më shumë gjërave të epokës jugosllave.
Pas luftërave jugosllave të viteve 1990 kapaciteti ushtarak i Serbisë u shkatërrua. Por në vitin 2014 qeveria vendosi të riarmatosej. Ndërhyrja e Rusisë në Ukrainë tregoi se epoka e luftës konvencionale në Europë nuk kishte përfunduar; dhe përmbytjet në Serbi atë vit ishin një "thirrje zgjimi", thotë Daniel Sunter nga Rrjeti Ballkanik i Sigurisë, një institut.
Ata zbuluan se vendi kishte pothuajse asnjë helikopter për misionet e kërkim-shpëtimit. Në vitin 2015, Kroacia, duke rivendosur gjithashtu forcat e saj të armatosura, i kërkoi Amerikës që ta furnizonte me raketa të cilat, nëse hidheshin në Serbi, mund të arrinin thellë brenda vendit.
Një shtet modern ka nevojë për një ushtri moderne, zoti Vuçiç. Serbia shpenzon më shumë në terma absolutë se më parë, por shpenzimet e saj të mbrojtjes si pjesë e PBB-së kanë lëvizur rreth 2% që nga viti 2005. Krahasuar me Bullgarinë, Hungarinë ose Rumaninë, ky është "kikirik", thotë zoti Vuçiç. Por serbët nuk ishin në luftë me Bullgarinë, Hungarinë apo Rumaninë në vitet 1990. Ata ishin në luftë me fqinjët që tani kanë buxhete më të vogla ushtarake. Serbia tejkalon Shqipërinë, Bosnjën, Malin e Zi, Kosovën dhe Maqedoninë e Veriut së bashku. Ajo gjithashtu tejkalon Kroacinë, e cila po blen avionë francezë për të rivendosur kapacitetin e saj ajror pothuajse inekzistent.
Nëse Serbia thjesht do të modernizonte forcat e saj të armatosura, askush nuk do ta kishte problem. Është konteksti që ka, që vendos alarmet. Bosnja është përsëri në trazira politike dhe Milorad Dodik, udhëheqësi serb i Bosnjës, sugjeroi më 14 tetor se nëse pjesa e tij e Bosnjës ndahej dhe dhuna do të pasonte, Rusia do të ndërhynte për ta mbrojtur atë.
Tabloidët e kontrolluar nga qeveria serbe vazhdimisht thonë se lufta me shqiptarët e Kosovës apo kroatët është e afërt. Në tetor, pas një përleshjeje mes serbëve të Kosovës dhe policisë së Kosovës, tabloidët imagjinarë të Serbisë e lidhën praninë e trupave britanike Gurkha me dhunën.
Në të njëjtën kohë nacionalistët, përfshirë ministrin e Brendshëm të Serbisë, flasin për krijimin e një “bote serbe”, për të cilën shumë në Kosovë, Mal të Zi dhe Bosnje kanë frikë se është kod për një Serbi të Madhe që mund t'i gëlltisë. Vuçiç e hedh poshtë këtë "propagandë". Ai thotë se të gjithë fqinjët e dinë se riarmatimi “nuk është kundër tyre”.
Vuk Vuksanoviç, një studiues në Qendrën e Beogradit për Politikat e Sigurisë, thotë se rëndësia e vërtetë e riarmatosjes së vendit është politike dhe jo ushtarake. Marrëveshjet e dukshme të armëve u bëjnë përshtypje mbështetësve të Vuçiçit.
Por Serbia është efektivisht e rrethuar nga NATO. Me një aleancë të madhe që mbron fqinjët e saj të vegjël, Serbia ka shumë pak gjasa të dërgojë ushtarët e saj në veprim në të ardhmen e parashikueshme. Në të vërtetë, Serbia ka marrëdhënie të shkëlqyera (dhe diskrete) me NATO-n dhe Amerika trajnon trupat serbe. Të kesh një ushtri të fortë do të thotë që fuqitë e mëdha të trajtojnë me respekt, thotë zoti Vuksanoviq. Dhe nëse, "Zoti na ruajt", status quo-ja rajonale do të prishej, atëherë "nëse ne mund t'i shkaktojmë dëme kundërshtarëve tanë hipotetikë, ata ndoshta do të jenë më rehat me ne në tryezën e negociatave".
Burimi:The Economist/Përshtati:Gazeta “SI”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
