.png)
Gazeta Si – “Nëse të gjitha klanet e opozitës ruse në luftë me njëri-tjetrin do të kishin çantën me kodet bërthamore, bota nuk do të ekzistonte më për një kohë të gjatë”.
Ishte vetëm një muaj më parë, dhe një nga njerëzit që ishin më të afërt me Aleksey Navalny gjatë jetës së tij e shkroi këtë në një nga profilet e tij në rrjetet sociale.
Dje ishte dita e përkujtimit të vdekjes së tij dhe e një procesioni të ngadaltë rreth një guri varri të pa fiksuar ende në varrezat e Borisovskoye-s, në periferi jugore të Moskës.
Por nga gjithë ai emocion që ngjalli fundi i disidentit më të rëndësishëm dhe më të famshëm rus, ka mbetur shumë pak një vit më vonë.
Trashëgimia e tij është shpërndarë në një mijë rryma, të cilat luftojnë gjithnjë e më shumë për t’u bashkuar.
Fjalët e para që Navalni tha kur zbarkoi në Moskë më 17 janar 2021, pasi u trajtua në Berlin për një tentativë helmimi, ishin një thirrje për të shmangur frikën dhe për të psur unitet.
“Kjo është shtëpia ime… Ju bëj thirrje të gjithëve që të mos keni frikë nga asgjë, duke qëndruar të bashkuar”.
Ato ishin edhe fjalët e tij të fundit si njeri i lirë. Pak minuta më vonë, ai u ndalua, më pas u arrestua, më pas u dënua për krime të rënda e më fiktive dhe më 16 shkurt 2024, ai vdiq në koloninë e largët penale “Ujku Polar”, pikërisht mbi Rrethin Arktik.
“Levada Center”, kreu menjëherë një sondazh për të kuptuar reagimin e rusëve. Kur u pyetën se si u ndjenë pas vdekjes së Navalnit, 69 për qind e njerëzve, “nuk kishin ndonjë ndjenjë të veçantë” dhe vetëm 17 për qind folën në përgjithësi për “trishtim dhe keqardhje”.
Burgimi i gjatë e kishte bërë tashmë të gjallë pas vdekjes. I varrosur pas hekurave, i paaftë për të komunikuar përveçse me mesazhet që u janë besuar tre avokatëve të tij, të dënuar së fundmi për mbështetjen e klientit të tyre të famshëm dhe i menaxhuar nga një ekip, i famshmi “Ekipi i Antikorrupsionit Navalny”, i njohur ndryshe si FBK, i cili në mungesë të Shefit po copëtohej gjithnjë e më shumë nga brenda.
Lufta në Ukrainë i kishte bërë edhe më të forta ndarjet e diasporës disidente ruse. Shenjat e para të shpërthimit ishin parë tashmë me Navalnin ende gjallë. Në qershor të vitit 2023, bashkëpunëtorët e tij refuzuan të merrnin pjesë në një aktivitet të organizuar nga Parlamenti Europian, i cili synonte të gjente një notë të përbashkët mes shumë kambanave dhe bilbilave të opozitës në mërgim.
Leonid Volkov, shefi i shtabit të Navalnit, tha se ata nuk donin të ishin “në të njëjtën barkë” me aktivistët që nuk ndanin vizionin e tyre.
Mikhail Khodorkovsky, i cili pak a shumë bashkon polin tjetër të disidencës, nuk ishte i butë. “Navalnianët, – tha ai, – gjithmonë kërkojnë situata konflikti për të imponuar hegjemoninë e tyre”.
“Duan një Rusi ndryshe”, ishte titulli që iu dha takimit të BE-së. Por pjesëmarrësit nuk ranë dakord mes tyre se si të arrinin qëllimin. Megjithatë, askush nuk mund ta imagjinonte se zbritja do të ishte kaq e papritur.
Një muaj pas vdekjes së Navalnit, Volkov u plagos nga një goditje me çekiç nga një person, ndërsa kthehej në shtëpinë e tij në Vilnius, Lituani. Në verë, në kanalin YouTube FBK, u shfaq një hetim i gjatë në të cilin për sulmin nuk fajësohej Kremlini, por Leonid Nevzlin, një sipërmarrës rezident në Izrael, një nga aleatët më të rëndësishëm të Khodorkovskit, i cili gjithashtu besohet të ketë nxitur një sulm kundër Ivan Zhdanov, një tjetër aktivist i “Ekipit të Navalny”-t.
Ekipi i FBK-së së fundmi humbi Liubov Sobolin, një nga bashkëpunëtorët e tij më të afërt, i cili sipas ish-shoqëruesve të tij tashmë uzurpoi dhe drejton i vetëm menaxhimin e kanalit “Navalny Live”, me të cilin pretendon ekskluzivisht vizionin e liderit të ndjerë.
Maksim Katz, një figurë e njohur e disidencës, akuzoi FBK-në se kishte “pastruar reputacionin” e dy ish-pronarëve të bankës “Probusiness”, duke pretenduar se ata kishin ikur jashtë vendit duke u paraqitur si refugjatë politikë, të ndihmuar nga bashkëpunëtorët e Navalnit në këmbim të parave.
Pak ditë më parë, ky i fundit ka reaguar duke akuzuar Katz dhe bashkëshorten e tij, se kanë spekuluar për bllokimin e YouTube në Rusi dhe për bashkëpunim me rrjetet sociale shtetërore, veçanërisht me “VKontakte”, “Facebook”-u rus.
E vërteta është se ishte martirizimi personal i Navalny-t që i dha autoritet lëvizjes së tij. Sot ka mbetur vetëm një figurë institucionale si gruaja e tij Julia Navalnya, e cila përpiqet më kot të mbledhë opozitën, e sulmuar dhe shpeshherë e denigruar edhe nga brenda, me batutat e zakonshme që synojnë ata që janë detyruar të largohen nga vendi i tyre.
Lev Ponomariov, një mbrojtës imagjinativ i të drejtave të njeriut, shkroi se gjendja e ndarjes së thellë në të cilën opozita gjendet jashtë, justifikon atë pjesë neutrale të shoqërisë ruse që e ka të vështirë ta konsiderojë atë si një alternativë serioze politike ndaj Vladimir Putinit.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
