.png)
Gazeta Si – Pothuajse 9 mijë persona kanë vendosur të largohen nga Santorini, ishulli turistik grek, i cili prej 5 ditësh ka pësuar një valë goditjesh sizmike që sa vijnë e rriten. I fundit, 5.2 ballë i shkallës Rihter, ishte pasditen e të martës, i cili i trembi jo pak banorët e mbetur.
Më shumë se 6 mijë persona janë larguar të dielën me traget, njoftoi Dionisis Theodoratos, president i Shoqatës Greke të Kompanive të Transportit Detar të Pasagjerëve.
Dy tragete u nisën për në Pire. Kompania ajrore “Aegean” kishte planifikuar për dje tetë fluturime drejt Athinës, duke i shtuar katër fluturimeve të planifikuara, me kërkesë të Ministrisë së Mbrojtjes Civile, duke evakuuar rreth 2500-2700 pasagjerë.
Shkollat në katër ishujt e banuar të prekur nga tufa e tërmetit janë mbyllur që nga e premtja. Ajo që është më shqetësuese për momentin, janë rrëshqitjet e dheut që mund të shkaktohen nga goditjet e vazhdueshme të tërmeteve: qasja në disa plazhe në rrezik është e ndaluar.
Si masë paraprake, njësi të specializuara dhe qen janë dërguar tashmë në Santorini për të kërkuar të mbijetuarit nën rrënoja.
Para agjencive turistike janë raportuar radhë, por nuk ka panik apo rrëmujë të përgjithshme, edhe për shkak se në këtë periudhë fluksi i turistëve (3 milionë në vit) është zvogëluar.
Shpërthimi shkatërrues i shekullit të 17 para Krishtit
Por çfarë po ndodh në Santorini? Le të bëjmë një hap prapa. Midis vitit 1650 dhe 1600 (para erës sonë, datat ndryshojnë në varësi të shkencëtarëve që kanë kryer analizat), shpërthimi vullkanik më shkatërrues evropian në kohët historike ka ndodhur në Santorini. Ishulli është ai që ka mbetur nga ajo që atëherë quhej Thera. Vullkani aktual nënujor, Kolumbo, është ende aktiv: shpërthimi i fundit ishte 75 vjet më parë.
Shpërthimi i vullkanit në shekullin e 17 para Krishtit, më pas cunami, dridhjet sizmike dhe hiri që ra në zonat përreth, shkaktuan shembjen e qytetërimit Minoan në ishullin e afërt të Kretës.
Sipas disave – por nuk ka asnjë konfirmim shkencor për këtë – ato e kishin origjinën nga 10 pllakat tektonike të Egjiptit, të raportuara në Bibël në Librin e Eksodit.
Vala e tërmeteve nuk është e lidhur me vullkanin
Sipas gjeologëve, megjithatë, vala e tanishme e tërmeteve, nuk është e lidhur me aktivitetin e vullkanit nënujor Kolumbo, atë që ka mbetur nga Thera e lashtë, por me një sërë përplasjesh nënujore.
Në fakt, në një javë kanë ndodhur rreth 600 tërmete me magnitudë më të madhe se 2 ballë, të gjithë me epiqendrën nën det.
Tërmetet dhe vullkanet në këtë zonë janë përfundimisht për shkak të zhytjes së Pllakës së Madhe Afrikane nën mikropllakën e Egjeut, që ndodhin me një shpejtësi prej afërsisht 1 centimetër në vit.
Ekspertët janë ende duke u përpjekur të përcaktojnë nëse lëkundjet e shumta janë “paragoditje” – tërmete më të vogla përpara një lëkundjeje të fortë – apo nëse ato janë pjesë e një vale sizmike lëkundjesh të vogla që mund të vazhdojnë për javë ose muaj.
“Nuk ka asnjë teknologji apo qasje serioze për të qenë në gjendje të parashikojmë se çfarë do të ndodhë nga këtu e tutje”, tha Kostas Papazachos, profesor i Gjeofizikës dhe Sizmologjisë në Universitetin e Selanikut.
Sizmologu Gerasimos Papadopoulos tha se ishte “e mundur” që lëkundjet, të cilat filluan më 24 janar dhe u intensifikuan të shtunën, të pasoheshin nga një tërmet më i madh. Sistemet kryesore të thyerjeve janë vendosur midis ishujve Santorini, Anydros dhe Amorgos.
Më i njohuri dhe më i studiuari është ai i Amorgos, i cili besohet të jetë në bazën e tërmetit të vitit 1956 – më i dhunshmi nga të fundit: më 9 korrik të atij viti, tërmeti ishte me magnitudë 7.8 (53 të vdekur, rreth njëqind të plagosur dhe mbi 3200 ndërtesa të shkatërruara) dhe shkaktoi një cunami, duke goditur në Turqi, i cili gjithashtu arriti në bregun e Izraelit. Ishulli i Amorgos u prek nga dallgët që i kalonin 20 metra lartësi.
Dëshmitë
Banorët janë të ndarë mes atyre që janë të shqetësuar dhe atyre që mendojnë se normaliteti do të kthehet së shpejti.
“Ne po e përballojmë këtë periudhë sizmike me qetësi dhe durim, e cila mund të zgjasë disa ditë apo edhe disa javë”, thotë kryetari i Bashkisë së Santorinit, Nikos Zorzos.
“Nuk jam i shqetësuar, – thotë një pensionist, – kam përjetuar tërmetin e vitit 1956, i cili ishte shumë më keq. Ka pak shqetësim, por asgjë serioze. Mendoj se situata do të qetësohet”.
“Në përgjithësi, padyshim, ne jemi pak të shqetësuar, duhet ta pranoj. Kjo është diçka e pazakontë. Kemi pasur lëkundje ndër vite, por në mënyrë sporadike. Këta janë të shumtë dhe shumë të përqendruar”, thotë pronari i katamaranëve me qira në ishull.
Asgjë e çuditshme, megjithatë, për një turist japonez: “Në fakt, nuk jam shumë i shqetësuar për një tërmet apo një vullkan, sepse vij nga Tokio. Në Japoni, siç e dini, kemi tërmete çdo ditë. Niveli i tërmetit këtu është 4.3 ballë ose diçka e tillë: nuk është shumë i rrezikshëm”.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
