Pasi nënvlerësuan shpërthimin më të keq të inflacionit në dekada, bankat qendrore tani po i drejtojnë ekonomitë e tyre drejt recesionit për të zbutur çmimet.
Perspektiva e mprehtë po ngjall frikën se politikëbërësit do të përfundojnë duke e tepruar ndërsa vazhdojnë me rritje agresive të normave të interesit, ashtu siç disa tani pranojnë se mbi-stimuluan përmes rimëkëmbjes pandemike.
Tani për tani, bankat qendrore në shumë ekonomi të përparuara dhe në zhvillim kanë pak mundësi veçse të vazhdojnë të ecin përballë inflacionit që ende nuk ka arritur kulmin. Bloomberg parashikon që inflacioni global do të rritet nga 9% në tremujorin e dytë në 9.3% në tremujorin e tretë përpara se të bie në një inflacion po të lartë prej 8.5% në fund të vitit.
Besimi i investitorëve se politikëbërësit mund të shmangin recesionin ka rënë. Pritjet e rritjes globale dhe fitimit janë në nivelin më të ulët historik, ndërsa pritjet e recesionit janë më të lartat që nga ngadalësimi i nxitur nga pandemia në maj 2020, sipas sondazhit mujor të menaxherëve të fondit të Bankës së Amerikës.
Ndërsa tregjet e punës mbeten të forta, bankierët qendrorë do të duhet ende të ecin me kujdes, tha Dario Perkins, makrostrateg global në TS Lombard.
“Ne jemi në këtë rrugë të shpejtë drejt shtrëngimit të tepërt,” tha ai. “Shqetësimi është se duke qenë të turpëruar nga inflacioni, politikëbërësit tani duan të korrigjohen dhe rreziku është se ata shkojnë shumë larg dhe shkaktojnë dëme të panevojshme në ekonominë botërore.”
Disa zyrtarë tashmë po shprehin shqetësime për ritmin e rritjes së normave. Ato përfshijnë Presidenten e Bankës së Rezervës Federale të Kansas City, Esther George, e cila paralajmëroi këtë muaj se nxitimi për të shtrënguar politikën mund të rezultojë mbrapsht.
Banka Qendrore Europiane rriti normën bazë të interesit me 0.5%, rritja e parë në 11 vjet dhe më e madhja që nga viti 2000. Kjo erdhi pasi gjasat për një tkurrje janë rritur në 45% nga 30% në qershor, sipas një sondazhi të ekonomistëve të Bloomberg.
Banka e Anglisë po shqyrton një lëvizje me 0.5% dhe Rezerva Federale më 27 korrik pritet të rrisë normat me 0.7% të tjera.
Midis ekonomive në zhvillim, Banka e Rezervës së Afrikës së Jugut ngriti normën e saj me 0.7% , rritja e saj më e madhe në kostot e huamarrjes në pothuajse dy dekada.
Duke humbur rritjen e inflacionit, zyrtarët monetarë tani përballen me një betejë të vështirë për të rivendosur besimin.
Në Mbretërinë e Bashkuar, Guvernatori i BOE Andrew Bailey i është dashur të mbrohet kundër sulmeve të politikanëve në Partinë Konservatore në pushtet, të cilët fajësojnë bankën për lëvizjen shumë të ngadaltë ndaj inflacionit. Guvernatori i Riksbank i Suedisë, Stefan Ingves, këtë muaj pranoi se banka ka pasur një “vit të keq” si parashikues pas një muaji të nëntë radhazi të inflacionit që tejkaloi parashikimin e saj.
Qeveria e Australisë ka njoftuar një rishikim të Bankës së Rezervës mes kritikave për performancën e fundit të institucionit.
“Inflacioni pritet të përkeqësohet përpara se të përmirësohet,” tha Ravi Menon, drejtor menaxhues i Autoritetit Monetar të Singaporit, në një konferencë më 19 korrik. “Një ngadalësim i rritjes ekonomike është i nevojshëm” për të rivendosur stabilitetin global.
Në një paralajmërim për bankat qendrore për atë që pret përpara, analiza nga Citigroup e ciklit të ecjes së Fed midis 2015 dhe 2018 zbuloi se ekonomia u ngadalësua më shpejt sesa priste Fed — “një kujtesë e fuqishme që Fed do të duhet të qëndrojë e lehtë në këmbët e saj dhe përgatituni për surpriza.”
Lojë me faj
Në takimin e fundit të shefave të financave dhe bankierëve qendrorë nga ekonomitë më të mëdha të botës, zyrtarët ishin të prirur të fajësonin Rusinë për valën globale të inflacionit dhe përkeqësimin e mprehtë të perspektivës së rritjes, në vend të politikave të tyre dhe gabimeve të parashikimit.
Selwyn Cornish, një ekspert në historinë e politikës ekonomike në Universitetin Kombëtar Australian, argumenton se gjerësia e ngjarjeve në vitet e fundit, duke përfshirë pandeminë, luftën dhe ngjarjet ekstreme të motit, ka komplikuar punën e bankave qendrore.
“Si t’i parashikojmë këto me saktësi të mjaftueshme?” tha ai. “Duhet treguar kujdes përpara se të jemi shumë kritikë.”
Rikthimi nën kontroll i inflacionit do të jetë vendimtar për të forcuar besimin e publikut në politikën monetare, tha Sayuri Shirai, një ish-anëtar i bordit të Bankës së Japonisë, i cili tani është profesor i Universitetit Keio. Një spirale e kërkesave për rritjen e pagave ose pikëpamjeve të rrënjosura për çmime më të larta do të gërryente besimin akoma më tej, tha ajo
“Sapo të ndodhë kjo, bankat qendrore do të humbasin besueshmërinë,” tha ajo. “Pra, edhe pse rritja aktuale e normave të interesit do të ngadalësojë rritjen ekonomike, ato duhet të kenë prioritet inflacionin.”
Bloomberg
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
