Sipas një studimi të ri të madh gjenetik, gjendje të ndryshme të shëndetit mendor mund të kenë shumë më tepër të përbashkëta në një nivel biologjik sesa besonin dikur shkencëtarët.
Studiues nga Universiteti i Colorado Boulder dhe Mass General Brigham në Shtetet e Bashkuara thanë se gjetjet e këtij studimi mund të përmirësojnë përfundimisht mënyrën se si diagnostikohen dhe trajtohen gjendjet e shëndetit mendor, veçanërisht për njerëzit që jetojnë me më shumë se një diagnozë.
Studimi analizoi ADN-në e më shumë se gjashtë milionë njerëzve, duke përfshirë mbi një milion njerëz të diagnostikuar me të paktën një gjendje të shëndetit mendor. Më shumë se një miliard njerëz jetojnë me gjendje të shëndetit mendor, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
“Tani për tani, ne diagnostikojmë çrregullime psikiatrike bazuar në atë që shohim në dhomë, dhe shumë njerëz do të diagnostikohen me çrregullime të shumëfishta. Kjo mund të jetë e vështirë për t’u trajtuar dhe dekurajuese për pacientët”, tha Andrew Grotzinger, profesor i psikologjisë dhe neuroshkencës në Universitetin e Colorado Boulder dhe autor i studimit.
Ekipi studioi 14 çrregullime psikiatrike dhe zbuloi se shumica e ndryshimeve gjenetike midis njerëzve me dhe pa këto gjendje mund të shpjegoheshin vetëm nga pesë modele të gjera gjenetike. Këto modele ishin të lidhura me 238 variante gjenetike që ndikojnë në mënyrën se si zhvillohet dhe funksionon truri. Bazuar në këto karakteristika të përbashkëta gjenetike, studiuesit i grupuan gjendjet në pesë kategori.
Një grup përfshinte çrregullime me tipare kompulsive, të tilla si anoreksia nervore, çrregullimi i Tourette-it dhe çrregullimi obsesiv-kompulsiv.
Një tjetër mbulonte gjendje të brendshme si depresioni, ankthi dhe çrregullimi i stresit post-traumatik. Një grup i tretë u përqendrua në çrregullimet e përdorimit të substancave, ndërsa një i katërt përfshinte gjendje neuro-zhvillimore si autizmi dhe çrregullimi i hiperaktivitetit të mungesës së vëmendjes.
Çrregullimi bipolar dhe skizofrenia formuan një grup të pestë. Studimi zbuloi se rreth 70 për qind e sinjalit gjenetik të lidhur me skizofreninë ishte gjithashtu i lidhur me çrregullimin bipolar.
Këto dy gjendje tradicionalisht janë parë si shumë të ndryshme, dhe mjekët rrallë i diagnostikojnë të dyja në të njëjtin person.
“Gjenetikisht, pamë se ato janë më shumë të ngjashme sesa unike,” tha Grotzinger.
Çfarë mund të nënkuptojë kjo për pacientët
Rezultatet, të botuara në revistën Nature, sfidojnë idenë e gjatë se gjendjet e shëndetit mendor janë kryesisht sëmundje të ndara. Në vend të kësaj, studimi sugjeron se shumë prej tyre nxiten nga procese të përbashkëta biologjike.
Megjithatë, studiuesit thonë se është shumë herët për të ndryshuar mënyrën se si diagnostikohen gjendjet.
Ekipi i hulumtimit shpreson se gjetjet do të informojnë përditësimet e ardhshme të Manualit Diagnostikues dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore, manuali i përdorur në mbarë botën nga profesionistët e shëndetit mendor.
“Ky punim ofron provat më të mira deri më tani se mund të ketë gjëra që aktualisht po u japim emra të ndryshëm, të cilat në të vërtetë drejtohen nga të njëjtat procese biologjike”, tha Grotzinger.
“Duke identifikuar atë që është e përbashkët në këto çrregullime, shpresojmë të dalim me strategji për t’i synuar ato në një mënyrë të ndryshme që nuk kërkon katër pilula të veçanta ose katër ndërhyrje të veçanta psikoterapie”, shtoi ai.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
