.png)
Një raport i ri i publikuar këtë javë nga Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike (IPCC) shqyrton shkaqet, ndikimet dhe zgjidhjet ndaj ndryshimeve klimatike. Raporti jep treguesin më të qartë deri më sot se si një botë më e ngrohtë po ndikon në të gjitha gjallesat në Tokë.
Gjërat janë shumë më keq nga sa mendonim
Nga shkrirja e shtresës së akullit të Groenlandës deri në shkatërrimin e shkëmbinjve koralorë, ndikimet e lidhura me klimën po godasin botën në nivelin më të lartë të asaj që dikur prisnin studiuesit. Dhe shumë më shpejt se sa ishte vlerësuar më parë nga IPCC.
Tani për tani, siç e bën të qartë raporti i ri, rreth 40% e popullsisë së botës është “shumë vulnerabël” ndaj ndikimeve të ndryshimeve klimatike. Por barra po bie kryesisht mbi ata që bënë më së paku për të shkaktuar problemin.
“Për Afrikën rreth 30% e të gjitha zonave të rritjes së misrit do të dalin jashtë prodhimit, për fasulet është rreth 50% në trajektoren aktuale të emetimeve”, tha Patrick Verkooijen, CEO i Qendrës Globale për Përshtatje, e cila ndihmon qeveritë dhe sektorin privat në nxitjen për zgjidhje të përshtatjes në shkallë të gjerë. “Pra, ka pjesë të caktuara të botës, veçanërisht në Afrikë, të cilat do të bëhen të pabanueshme”.
“Dhe koha po mbaron, siç shkruhet në raportin e IPCC, për të ndaluar forcat që drejtojnë këtë shkatërrim të ri klimatik”, tha ai.
Humbja dhe dëmtimi marrin mbështetje shkencore
Për disa vite, vendet në zhvillim janë përpjekur t’i bëjnë vendet më të pasura që ta marrin seriozisht idenë e humbjes dhe dëmtimit.
Ngjarje si rritja e nivelit të detit përkufizohen si ndikime të ndryshimeve klimatike që nuk mund të përshtaten. Kjo ka qenë shumë e diskutueshme sepse është e lidhur me përgjegjësinë historike afatgjatë për emetimet e karbonit dhe kombet më të pasura kanë frikë se do të zvarriten nëpër gjykata dhe do të detyrohen të paguajnë pafundësisht për humbjet dhe dëmet aktuale dhe të ardhshme në të cilat kanë kontribuar.
Në COP26 në Glasgow, përparimi politik për këtë çështje ngeci kur SHBA dhe BE bllokuan një strukturë të dedikuar financimi për humbje dhe dëmtime. Tani IPCC thekson qartë se ndikimet e vëzhguara të ndryshimeve klimatike përfshijnë “ndikime negative të përhapura dhe humbje dhe dëmtime të lidhura me natyrën dhe njerëzit”. Ky përfundim ka të ngjarë të japë një shtysë të madhe në bisedimet për klimën, një fakt i njohur nga presidenti COP i Mbretërisë së Bashkuar, Alok Sharma, i cili është përgjegjës për negociatat e OKB-së deri në fillimin e COP27 në Egjipt.
“Raporti i sotëm nënvizon urgjencën me të cilën ne duhet të përgatitemi për ndryshimin e klimës dhe të adresojmë një realitet të ri të humbjeve dhe dëmtimeve, veçanërisht në komunitetet më të cenueshme nga klima në botë”, tha ai. “Dekada e ardhshme është vendimtare.”
Teknologjia nuk është zgjidhje
Sipas IPCC, përdorimi i disa teknologjive të krijuara për të kufizuar ngrohjen ose për të reduktuar CO2 mund t’i bëjë gjërat më keq sesa më mirë. Ekzistojnë gjithashtu shqetësime se makinat që thithin CO2 nga ajri thjesht mund të shkaktojnë lëshimin e më shumë gazit ngrohës.
“Nëse hiqni CO2 nga atmosfera, do të merrni një efekt rikuperues nga të tjerët në ciklin e karbonit,” tha Linda Schneider vëzhguese në diskutimet e IPCC.
“Oqeanet, rezervuarët e tokës, do të kenë një efekt të gazrave. Dhe kështu një pjesë e CO2 që keni hequr nga atmosfera do të kthehet në atmosferë.”
Qytetet ofrojnë shpresë
Ndërsa qytetet e mëdha janë pika të nxehta për ndikimet klimatike, ato ofrojnë gjithashtu një mundësi reale për të shmangur ndikimet më të këqija të ngrohjes. Ndërsa qytetet vazhdojnë të rriten, ato mund të shtyjnë për energji të rinovueshme, transport më të gjelbër dhe ndërtesa. Kjo mund të kufizojë ndikimet shkatërruese të klimës për miliona njerëz.
“Ne i shohim qytetet e botës si një vend kyç për mobilizim,” tha bashkëkryetarja e IPCC Debra Roberts.
Dritarja e vogël po mbyllet shpejt
Ndërsa ky është një vlerësim i zymtë i ndikimeve tani dhe në të ardhmen, autorët mbeten të bindur se ndikimet më të këqija mund të shmangen, nëse veprojmë në kohë. IPCC thotë se kjo mundësi për veprim do të zgjasë vetëm për pjesën tjetër të kësaj dekade, siç nënvizon fjalia përfundimtare në raportin e ri.
“Çdo vonesë e mëtejshme në veprimin global do të mbyllë një dritare për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme”.
Nëse bota mund të ulë emetimet në mënyrë drastike dhe të rrisë ndjeshëm shpenzimet për përshtatjen, kjo mund të shmangë fatkeqësinë dhe nuk ka të bëjë vetëm me shpenzimet për energjinë e gjelbër dhe makinat elektrike. Autorët thonë se investimi në arsim, sisteme shëndetësore dhe drejtësi sociale mund t’i ndihmojë njerëzit të përballen me ndikimet e temperaturave në rritje. Investimi në natyrë do të jetë gjithashtu një mburojë kundër më të keqes, shkruan IPCC.
“Natyra mund të jetë shpëtimtarja jonë”, tha Inger Anderson, kreu i Programit të OKB-së për Mjedisin. “Por vetëm nëse e ruajmë atë së pari”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
