.png)
Gazeta Si- Gjatë pesë viteve të fundit, vëllimi i transfertave të armëve në mbarë botën, domethënë shitjet dhe dërgesat e armëve nga një vend në tjetrin, ka mbetur në thelb i njëjtë me pesë vitet e mëparshme, por ka pasur edhe disa variacione të mëdha.
Më e rëndësishmja është se Franca bëhet vendi i dytë eksportues, duke kapërcyer Rusinë, e cila përgjysmoi eksportet e saj të armëve, mbi të gjitha për shkak të luftës në Ukrainë (dhe për rrjedhojë, për shkak të konsumit më të madh të brendshëm: fillimisht me riarmatimin në përgatitje për pushtimin dhe më pas me nevoja për të mbështetur përpjekjet e luftës në vend).
Shtetet e Bashkuara të Amerikës qëndruan në vendin e parë, ndërsa Italia ishte gjithashtu ndër vendet që rritën eksportet e tyre.
Të gjitha këto të dhëna gjenden në raportin e fundit nga SIPRI, Instituti i Kërkimeve të Paqes në Stokholm, një qendër e rëndësishme studimore suedeze dhe një nga më autoritaret në shpërndarjen e të dhënave për transfertat e armëve në botë.
Raporti i SIPRI-t del çdo vit dhe ka një metodologji të veçantë: krahason importet dhe eksportet e armëve, automjeteve ushtarake dhe armëve të tjera të luftës bazuar në periudha pesëvjeçare.
Pra, në raportin e vitit 2024, është marrë në konsideratë periudha pesëvjeçare 2019-2023, në raportin e vitit 2023 është marrë në konsideratë periudha pesëvjeçare 2018-2022, e kështu me radhë.
Bazuar në pesë vjet, të dhënat e SIPRI-t zbutën ndryshimet e papritura, të cilat janë statistikisht më pak të rëndësishme dhe ofrojnë tendenca mesatare.
Sipas raportit, ndërmjet periudhës pesëvjeçare 2019-2023 dhe asaj të mëparshme (2014-2018), transfertat e armëve ranë lehtë, me 3.3 për qind.
Shtetet e Bashkuara, vendi kryesor eksportues, kanë rritur ndjeshëm aksionet e tyre në krahasim me totalin: ato kaluan nga 34 për qind të eksporteve në periudhën e mëparshme pesëvjeçare (2014-2018), në 42 për qind midis 2019 dhe 2023.
Franca, e cila ka kaluar Rusinë, nga 7.2 për qind e eksporteve globale, kaloi në 11% ndërmjet pesë viteve. Rusia, nga ana tjetër, shkoi nga 21%, në 11% (por vetëm më pak se Franca).
Eksportuesit e katërt dhe të pestë të armëve në botë janë Kina dhe Gjermania, të cilat të dyja kanë humbur disa pikë përqindjeje, ndërsa Italia është vendi i madh eksportues i armëve që po rritet më shpejt: ka shkuar nga vendi i 10-të, në të gjashtin, në mesin e eksportuesve më të mëdhenj të armëve, me një rritje të eksporteve prej 86% nga një periudhë pesëvjeçare në tjetrën.
71 për qind e armëve italiane eksportohen në Lindjen e Mesme, veçanërisht në Katar dhe Egjipt. Lufta në Ukrainë gjithashtu i ka ndryshuar gjërat në mënyrë të konsiderueshme nga ana e vendeve importuese (raporti i SIPRI-t arrin në vitin 2023, kështu që lufta në Rripin e Gazës, e cila filloi në tetor, ka një rol të papërfillshëm).
Shumica e vendeve evropiane po rrisin shpenzimet e tyre për mbrojtjen, dhe kjo do të thotë se importet e armëve janë rritur me 94 për qind nga një 5-vjeçar, në tjetrin.
Natyrisht, Ukraina është bërë importuesi më i madh i armëve në Evropë dhe një nga importuesit më të mëdhenj të armëve në botë: nëse shihet e gjithë periudha pesëvjeçare 2019-2023, Ukraina kaloi nga 0.1 për qind e importeve botërore, në 4.9 për qind, duke rritur mbi 60 herë sasinë e armëve të blera.
Por nëse vërehet vetëm viti 2023, Ukraina ishte deri tani importuesi më i madh i armëve në botë. Vendet kryesore importuese të armëve midis 2019 dhe 2023, ishin India (9.8 për qind e importeve globale), Arabia Saudite (8.4 për qind), Katari (7.6 për qind), Ukraina (4.9 për qind) dhe Pakistani (4.3 për qind).
Zona e botës që ka importuar më shumë armë është Azia (të cilës SIPRI i shton Oqeaninë), ku megjithatë niveli i importeve ka rënë me 12 për qind krahasuar me pesë vitet e mëparshme.
Kjo është kryesisht për shkak se Kina ka ulur ndjeshëm importet e saj të armëve (një ulje prej 44 për qind), pasi ka rritur kapacitetin e saj teknologjik për t’i ndërtuar ato në vend.
Në të njëjtën kohë, Japonia rriti importet e saj me 155 për qind, në përputhje me politikat progresive të riarmatimit të qeverisë së saj.
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
