Rusia po djeg rreth 10 milionë dollarë gaz natyror në ditë pranë kufirit të saj me Finlandën, thonë analistët, edhe pse ajo kërcënon të shtyjë Evropën në një krizë energjie dimërore duke kufizuar eksportet në Gjermani dhe vende të tjera.
Gjigandi shtetëror i gazit Gazprom po djeg rreth 4.34 milionë metra kub gaz në ditë në një impiant të ri të gazit natyror të lëngshëm (LNG), sipas analizës së niveleve të nxehtësisë dhe të dhënave satelitore nga Rstad Energy.
Kjo është e barabartë me 1.6 miliardë metra kub në bazë vjetore, ose rreth 0.5% të kërkesës për gaz të bllokut, dhe me vlerë rreth 10 milionë dollarë në ditë bazuar në çmimin e gazit europian të javës së kaluar. Analiza Rystad u raportua për herë të parë nga BBC të premten(26 gusht).
Ndezja në uzinën e Gazprom në Portovaya është një “katastrofë mjedisore”, tha Rystad, me rreth 9.000 ton dioksid karboni që emetohen çdo ditë. Kjo është e njëjta sasi emetimi të prodhuar gjatë një viti të tërë nga më shumë se 1100 shtëpi mesatare amerikane.
Impianti është afër një stacioni kompresori në fillim të gazsjellësit Nord Stream 1 , një nga arteriet kryesore që transporton gazin rus në Bashkimin Evropian.
Rystad tha se Rusia po djeg gaz që përndryshe do të ishte eksportuar në Evropë përmes tubacionit, i cili zakonisht përbën më shumë se një të tretën e importeve të gazit në Evropë, por ku flukset janë frenuar në vetëm 20% të niveleve normale.
Gazprom, kompania shtetërore ruse e energjisë, nuk iu përgjigj menjëherë kërkesës së CNN për koment.
Në përgjithësi, eksportet e gazit në Evropë nga Rusia janë ulur me 77% deri më tani këtë vit krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2021, sipas Rystad. Vitin e kaluar, Moska përbënte 45% të importeve totale të gazit të Bashkimit Evropian, tregojnë të dhënat nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë.
Blloku është përpjekur të heqë dorë nga gazi rus që nga pushtimi i Ukrainës gjashtë muaj më parë. Ajo është në garë për të mbushur objektet e saj të magazinimit, për të ulur kërkesën e saj dhe për të siguruar burime alternative të energjisë për të shmangur nevojën për racionimin e energjisë këtë dimër.
Pra, pse Rusia po dërgon një pjesë të gazit të saj të çmuar në tym? Mund të jetë pjesë e operacioneve rutinë – ose mund të jetë duke dërguar një mesazh në Evropë.
“Flaka e ndezur është shumë e dukshme, ndoshta duke treguar se gazi është gati dhe pret të rrjedhë në Evropë nëse rifillojnë marrëdhëniet miqësore politike,” tha Rystad në shënimin e tij.
Procedurë rutinë?
Fabrika e LNG në Portovaya do të hapet më vonë këtë vit, tha Rystad, dhe ndezja shpesh ndodh si pjesë e testimit rutinë të sigurisë së impianteve të reja.
Por, “madhësia dhe kohëzgjatja e mundshme e kësaj periudhe ndezjeje të vazhdueshme është mjaft ekstreme që ky të jetë i vetmi shpjegim,” shtoi ai.
“Kjo lloj djegieje nuk ka ndodhur kurrë në histori,” i tha CNN Business Zongqiang Luo, analist i lartë, gazi dhe LNG në Rystad, duke iu referuar niveleve të nxehtësisë rrezatuese të zbuluara në zonë.
“Për objektin e Portovaya LNG, ky lloj ndezjeje është shumë i jashtëzakonshëm,” shtoi ai.
Henning Gloystein, drejtor i Energjisë, Klimës dhe Burimeve në Eurasia Group, i tha CNN Business se Rusia ndoshta po djeg gazin e krijuar si një nënprodukt gjatë prodhimit të naftës.
“Në kohë normale, pjesa më e madhe e këtij gazi do të ishte përdorur për t’u futur në rrjetin e gazsjellësit dhe do të ishte shitur në Evropë. Për shkak se Rusia ka shkurtuar ndjeshëm furnizimin në Evropë që gazi fillimisht shkoi në deponimin e brendshëm rus. Ato tani ka të ngjarë të jenë plot, kështu që gazi nuk ka ku të shkojë, prandaj është duke u ndezur, “tha ai.
Probleme operative?
Rusia mund të përballet me një sërë problemesh.
Mark Davis, CEO i Capterio, një firmë që këshillon kompanitë e energjisë se si të ndezin gazin e tyre, tha se kjo praktikë është e zakonshme në të gjithë Rusinë.
“Unë mendoj se ka shumë të ngjarë një çështje operacionale me të cilën po lufton operatori Gazprom,” i tha ai CNN Business. Një shpjegim mund të jetë dështimi i pajisjeve.
Por vendndodhja ngre pyetje. Gazprom ka të ngjarë të ketë transportuar gazin në një distancë të madhe nga fusha e gazit Yamal në uzinën Portovaya, tha Rystad, kur ai mund të ishte ndezur më afër burimit.
“Kostoja e ngjeshjes dhe transportit të gazit nga fusha Yamal në Detin Baltik gjithashtu ka të ngjarë të krijojë humbje të panevojshme për Gazprom”, tha ai.
Menaxhimi i infrastrukturës së gjerë të gazit të Rusisë është kompleks, shtoi ai, kështu që zgjedhja e vendndodhjes për djegien e gazit mund të jetë për shkak të koordinimit të dobët midis operatorëve.
Një mesazh për Europën?
Rusia gjithashtu mund t’i dërgojë një mesazh Evropës.
“[Rusia] mund të jetë duke bërë një pikë politike, duke u përpjekur t’i thotë [Evropës] ‘shiko ne e kemi këtë gaz dhe po e ndezim, ju po zgjidhni të na e bëni të vështirë nxjerrjen e tij në treg, ’”, tha Davis.
Rystad filloi të kontrollonte ndezjen e gazit në Portovaya pasi njerëzit në Finlandë vunë re flakë të mëdha në korrik.
Rusia është përfshirë në një përplasje energjetike me Evropën që kur ajo pushtoi Ukrainën në fund të shkurtit. Në muajt e fundit, Gazprom ka shkurtuar flukset përmes Nord Stream 1 për një mosmarrëveshje me Perëndimin në lidhje me një turbinë të humbur. Ajo gjithashtu ka ndërprerë plotësisht furnizimet për shtetet e tjera të BE-së për shkak të këmbënguljes së saj që vendet “jomiqësore” të paguajnë për gazin në rubla, në vend të euro ose dollarë.
Një ‘katastrofë mjedisore’
Përveç CO2 që flakërimi po lëshon në atmosferë, ka të ngjarë të dëmtojë edhe mjedisin në mënyra të tjera.
Davis tha se ndezja ka të ngjarë të prodhojë blozë, e cila është veçanërisht shkatërruese për rajonin e Arktikut. Pjesa më e madhe e blozës do të përfundojë në akullin e Arktikut dhe do të thithë më shumë nxehtësi nga dielli, duke përshpejtuar shkrirjen e akullit.
“Pothuajse me siguri, flakërimi nuk funksionon me efikasitet 100%, dhe kështu po lëshon gjithashtu metan, i cili është 80 herë më i fuqishëm si gaz serrë sesa dioksidi i karbonit,” tha Davis.
Burimi: CNN Business
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
