.png)
Rreth 830 milionë njerëz në mbarë botën kanë diabet, i karakterizuar nga nivele akoma më të larta të sheqerit në gjak që përfundimisht mund të çojë në probleme me sytë, sëmundje të zemrës, goditje në tru, dëmtime nervore dhe probleme të tjera serioze shëndetësore.
Është e mundur që të shmangni këto komplikime duke mbajtur nën kontroll sheqerin në gjak. Ajo që hani, kur hani, zakonet tuaja të stërvitjes dhe madje edhe stresi mund të ndikojnë në nivelin e lartë (ose të ulët) të sheqerit.
“Njerëzit nuk duhet të presin derisa të kenë prediabet ose diabet për të filluar të mendojnë për këtë”, thotë Dr. Elizabeth Halprin, mjeke endokrinologe, duke shtuar se duhet të duhet të mendojmë për të për ta parandaluar.
Çfarë është glukoza në gjak?
Trupi juaj zbërthen karbohidratet që hani dhe i kthen ato në glukozë, e cila më pas përthithet në qarkullimin e gjakut. Ky është burimi kryesor i energjisë së trupit.
Pankreasi ndjen se sa glukozë, ose sheqer, është në gjak dhe prodhon një sasi korresponduese të hormonit insulinë. Insulina vepron si një çelës për të lejuar sheqerin në qelizat tuaja, të cilat e përdorin atë për ‘karburant’.
Një pjesë e sheqerit normalisht mbetet në gjak dhe lidhet me proteinat, si hemoglobina. Ky nuk është problem në vetvete, por shumë mund të jetë një gjë e keqe.
“Mendoni kur derdhni qumësht ose diçka të ëmbël në dysheme dhe sa ngjitet”, thotë Dr. Susan Spratt, profesoreshë e mjekësisë në sektorin e endokrinologjisë, metabolizmit dhe të ushqyerit në Universitetin Duke.
“Kjo është ajo që po ndodh brenda trupit tuaj”.
Kur sheqeri në gjak është vazhdimisht i lartë, disa njerëz zhvillojnë rezistencë ndaj insulinës: Trupi ndalon së reaguari mirë ndaj insulinës dhe qelizat nuk marrin mjaftueshëm glukozë nga gjaku. Pankreasi prodhon më shumë insulinë, por përfundimisht nuk mund të vazhdojë, duke rezultuar në nivele të larta të glukozës në gjak dhe, në fund të fundit, në prediabet ose diabet.
Me kalimin e kohës, sheqeri i tepërt në gjak mund të dëmtojë enët e gjakut, duke çuar në ndërlikimet afatgjata të diabetit.
Sa shpesh duhet të testoheni?
Përgjigja varet nga shëndeti juaj dhe faktorët e rrezikut.
Shoqata Amerikane e Diabetit rekomandon që mjekët të fillojnë testimin e sheqerit në gjak tek çdo i rritur që është mbipeshë ose obez dhe ka ndonjë faktor shtesë rreziku për diabetin. Këto përfshijnë të kesh një të afërm të shkallës së parë me diabet, ose të kesh sëmundje të zemrës, presion të lartë të gjakut ose sindromë të vezores policistike. T
Nëse rezultatet tregojnë se jeni prediabetik, duhet të bëni testin e gjakut çdo vit. Nëse rezultatet tuaja janë normale, duhet të testoheni çdo tre vjet.
Njerëzit që nuk kanë faktorë rreziku duhet të fillojnë testimin në moshën 35 vjeçare.
Çfarë mund të shkaktojë rritje ose ulje të sheqerit në gjak?
Ushqimet që janë të pasura me niseshte ose karbohidrate të tilla si makaronat, orizi, buka dhe patatet ose që janë me sheqer, si biskotat dhe pijet, rrisin sheqerin në gjak.
Mungesa e gjumit gjithashtu mund të shkaktojë që nivelet e kortizolit të rriten, tha Spratt. Dhe të mos flini mirë mund të ndikojë në mënyrë indirekte në glukozën në gjak duke e bërë më të vështirë të ushqeheni mirë, të humbni peshë, të ushtroni dhe të përballeni me stresin.
Ushtrimi ndihmon në uljen e sheqerit në gjak duke përdorur glukozën për energji, duke ndërtuar muskuj që marrin lehtësisht glukozën dhe duke reduktuar yndyrën e trupit që i bën qelizat tuaja rezistente ndaj insulinës.
Si e mbani nën kontroll sheqerin në gjak?
Mjekët rekomandojnë që pacientët me diabet ose prediabet të hanë një pjatë me gjysmë perime me gjethe jeshile, një të katërtën e proteinave pa yndyrë si peshku ose thjerrëzat dhe një çerek niseshte. Mendimi për vaktet tuaja në këtë mënyrë mund t’i ndihmojë njerëzit pa diabet të qëndrojnë të shëndetshëm gjithashtu.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
