Ne rrjet

Pse Europa nuk i preferon kondicionerët kur temperaturat po bëhen gjithnjë e më brutale

Nga Gazeta Si- Një valë brutale e nxehtësisë po përfshin shumë pjesë të Europës, duke lënë miliona njerëz të përpiqen të përshtaten me temperaturat rekordthyese. Nxehtësia vazhdon edhe natën, me temperatura në disa vende që nuk bien shumë nën 32 gradë.

Një shpëtim për këto situata është kondicioneri por në Europë është shumë i rrallë në shtëpitë e njerëzve. Shumë banorë po detyrohen të përballojnë nxehtësinë përvëluese me ndihmën e ventilatorëve elektrikë, pakove me akull dhe dusheve të ftohta.

Europa nuk i është afruar nxehtësisë në të njëjtën mënyrë si Shtetet e Bashkuara që historikisht ka qenë me e nxehtë.

Ndërsa gati 90% e shtëpive në SHBA kanë ajër të kondicionuar, në Europë është rreth 20%, dhe disa vende kanë norma shumë më të ulëta. Në Mbretërinë e Bashkuar, për shembull vetëm rreth 5% e shtëpive kanë sisteme ftohjeje, shumë prej të cilave janë njësi portative kondicionimi. Në Gjermani, shifra është 3%.

Ndërsa ndryshimi i klimës shkakton valë më të rënda dhe të zgjatura të nxehtësisë, të cilat mbërrijnë gjithnjë e më herët, disa po pyesin pse vendet e pasura europiane me sa duket ngurrojnë të përdorin ajër të kondicionuar, veçanërisht pasi nxehtësia merr një numër gjithnjë e më vdekjeprurës.

Një pjesë e madhe e arsyes është se shumë vende europiane historikisht kanë pasur pak nevojë për ftohje, veçanërisht në veri. Valët e të nxehtit kanë ndodhur gjithmonë, por rrallë kanë arritur temperaturat e larta të zgjatura që Europa tani përjeton rregullisht.

“Në uvropë thjesht nuk kemi traditën e ajrit të kondicionuar sepse deri relativisht vonë, nuk ka qenë një nevojë e madhe”, thotë Brian Motherëay, kreu i Zyrës së Efiçiencës së Energjisë në Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë.

Kjo do të thotë që kondicioneri tradicionalisht është parë si luks dhe jo si domosdoshmëri, veçanërisht pasi instalimi dhe funksionimi i tij mund të jetë i kushtueshëm. Kostot e energjisë në shumë vende europiane janë më të larta se në SHBA, ndërsa të ardhurat kanë tendencë të jenë më të ulëta.

Pastaj është arkitektura.

Disa ndërtesa në vendet më të nxehta të Europës Jugore janë ndërtuar për nxehtësinë. Ato kanë mure të trasha, dritare të vogla që e pengojnë diellin të depërtojë brenda dhe janë projektuar për të maksimizuar rrjedhën e ajrit. Kjo ka ndihmuar në mbajtjen e tyre më të freskëta dhe ka zvogëluar nevojën e perceptuar për ftohje artificiale.

Megjithatë, në pjesë të tjera të Europës, shtëpitë nuk janë projektuar duke pasur parasysh nxehtësinë.

“Nuk e kemi pasur zakon të mendojmë se si të qëndrojmë të freskët gjatë verës. Është me të vërtetë një fenomen relativisht i kohëve të fundit”, thotë Motherway.

Ndërtesat në kontinent kanë tendencë të jenë më të vjetra, të ndërtuara përpara se teknologjia e ajrit të kondicionuar të bëhej e zakonshme. Në Angli, e cila sapo ka përjetuar qershorin e saj më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë, një në gjashtë shtëpi është ndërtuar para vitit 1900.

“Mund të jetë më e vështirë të pajisësh shtëpitë e vjetra me sisteme qendrore ftohjeje, megjithëse aspak e pamundur”, tha Motherway.

Ekziston edhe një këndvështrim politik. Europa është zotuar të bëhet “klimatikisht neutrale” deri në vitin 2050 dhe një rritje e ndjeshme e kondicionerëve do t’i bëjë angazhimet klimatike edhe më të vështira për t’u arritur.

Kondicionerët jo vetëm që janë konsumues të energjisë, por ata gjithashtu e shtyjnë nxehtësinë jashtë. Një studim që shqyrton përdorimin e kondicionerëve në Paris zbuloi se ato mund të rrisin temperaturën e jashtme midis rreth 2 dhe 4 gradë Celsius. Ky ndikim është veçanërisht i rëndë në qytetet përgjithësisht të dendura të Europës.

Disa vende kanë vendosur masa për të kufizuar ajrin e kondicionuar. Në vitin 2022, Spanja futi rregulla që përcaktojnë se temperatura e ajrit të kondicionuar në vendet publike nuk duhet të jetë më e ulët se 27 gradë Celsius për të kursyer energji.

Megjithatë, qëndrimet dhe shqetësimet rreth kondicionerit në Europë po ndryshojnë, ndërsa kontinenti bëhet një pikë e nxehtë klimatike, duke u ngrohur me dyfishin e shpejtësisë së pjesës tjetër të botës.

Kontinenti përballet me një dilemë: të përqafojë kondicionerin që konsumon shumë energji, me ndikimet negative klimatike që sjell, ose të gjejë mënyra alternative për t’u përballur me të ardhmen gjithnjë e më të nxehtë.

“Shtëpitë tona duhet të jenë rezistente jo vetëm ndaj të ftohtit, por edhe ndaj nxehtësisë gjithnjë e më brutale”, thotë Yetunde Abdul, drejtoreshë në Këshillin e Ndërtesave të Gjelbra në Angli.

Ka tashmë shenja të qarta se përdorimi i kondicionerit po rritet në Europë, si në shumë pjesë të botës.

Një raport i IEA zbuloi se numri i kondicionerëve në BE ka të ngjarë të rritet në 275 milionë deri në vitin 2050, më shumë se dyfishi i shifrës së vitit 2019.

Disa politikanë po bëjnë presion për një përfshirje të gjerë të AC-së.

Politikania e ekstremit të djathtë në Francë, Marine Le Pen, është zotuar të zbatojë një “plan të madh për infrastrukturën e ajrit të kondicionuar”, ndërsa kritikon “të ashtuquajturat elita franceze” të cilat i inkurajojnë të tjerët të kërkojnë metoda alternative të ftohjes, ndërsa “padyshim shijojnë makina dhe zyra me ajër të kondicionuar”.

Por ekspertët paralajmërojnë se kondicioneri mund të jetë një lehtësim i shpejtë nga temperaturat përvëluese, por ai harxhon energji, pjesa më e madhe e së cilës ende vjen nga lëndët djegëse fosile që ngrohin planetin.

Realiteti është se mendësitë rreth kondicionerit padyshim do të ndryshojnë në Europë, ndërsa nxehtësia ekstreme dhe ndikimet e saj në shëndet, rriten.

Sfida do të jetë sigurimi që vendet të kenë rregullore të forta rreth efikasitetit të sistemeve të ftohjes për të zvogëluar ndikimin e tyre potencialisht të madh në klimë.

Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta Si.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë