.png)
Nga Gazeta ‘Si’ – Ndërsa vitet e fundit, Emiratet e Bashkuara Arabe (EBA) kanë rritur angazhimin e tyre në skenën ndërkombëtare, një zonë ku ato janë gjithmonë e më shumë aktivë, është Ballkani Perëndimor.
Programet e tyre të ndihmës fillimisht ishin drejtuar drejt Shqipërisë, por ato kanë filluar të investojnë edhe në Bosnje-Hercegovinë, Kosovë, Mal të Zi dhe Serbi.
Emiratet e Bashkuara Arabe kanë filluar të analizohen si një nga ata aktorë jashtë BE-së që mund të ‘mbushin boshllëkun’ e vakumit të vlerës në rajon.
Madje, siç shpjegohet nga një zyrtar i Emirateve, ata po llogarisin gjithashtu hapjen e mundshme të një tregu më të madh pasi këto vende të anëtarësohen në BE. Në një kontekst të tillë ku gjendet Ballkani Perëndimor, kjo është veçanërisht e mirëpritur: shtetet e vogla të rajonit kanë vështirësi në gjetjen e investitorëve të huaj.
Por cila është shtrirja e investimeve dhe pse është zgjeruar interesi i tyre në Ballkanin Perëndimor?
Vëmendja e medias e tërhequr nga projekte të profilit të lartë si Waterfront në Beograd, marina luksoze Porto Montenegro, afër Tivatit, ose ‘qyteti më i madh turistik në Evropën Juglindore’, Buroj Ozone, që do të ndërtohet në malet e Bosnjës, mund të japë përshtypjen se Emiratet e Bashkuara Arabe janë bërë tani një investitor dominues në rajon.
Ndonëse nuk mund të thuhet ende se ata janë bërë investitori kryesor në rajon, rëndësia e tyre është rritur ndjeshëm gjatë dekadës së fundit.
Arsyeja është se sektorët e zgjedhur ekonomikë të aktivitetit përbëjnë pika në të cilat Emiratet e Bashkuara Arabe kanë një interes strategjik.
Emiratet e Bashkuara Arabe kanë përqendruar vëmendjen e tyre në projektet e ndërtimit të lartpërmendura, për konsumatorët e nivelit të lartë (banorë të pasur dhe turistë); por edhe në linjat ajrore, si një shtrirje e strategjisë së tyre ‘super-lidhëse’ me aeroportet e Dubait dhe Abu Dhabit në qendër; në sektorin e mbrojtjes, me akumulimin e armëve të konsideruara të nevojshme duke qenë se Emiratet e Bashkuara Arabe e gjejnë veten në qendër të një rajoni shumë të paqëndrueshëm; dhe në tokën bujqësore, për të garantuar sigurinë ushqimore për vendet e tyre në vitet në vijim.
Filozofia e tyre e investimit është ‘gjeografikisht agnostike’ (me një prani praktikisht në të gjithë globin) dhe është dukshëm afatgjatë, që synon të garantojë prosperitet për Emiratet e Bashkuara Arabe në një të ardhme pas naftës.
Dimensioni gjeopolitik i përfshirjes së Emirateve në rajon perceptohet si një kundërpeshë ndaj Rusisë, dhe veçanërisht Turqisë dhe Katarit. Duke kultivuar lidhje me elitat serbe dhe duke zhvilluar konvergjencën e interesave gjeopolitike dhe ekonomike, Emiratet e Bashkuara Arabe dëshirojnë të forcojnë pozicionin e tyre në Ballkanin Perëndimor.
Shqetësuese mungesa e transparencës që rrethon transaksionet
Ndonëse ndikimi i investimeve të tyre në të gjithë botën është i madh dhe i suksesshëm, duhet thënë se ka njëfarë shqetësimi për mungesën që rrethon transaksionet.
Marrëveshjet mbyllen zakonisht pa tender, ose me atë që duket si një e bërë me porosi; ndonjëherë është e vështirë të përcaktohet se kush është investitori i vërtetë; informacioni mbi kontratat është shumë i vështirë për t’u marrë; dhe gazetarët dhe aktivistët që hetojnë këto tema shpesh i nënshtrohen presionit ekstrem.
Për më tepër, qeveritë ballkanike shpesh ofrojnë subvencione shumë bujare nga arkat e tyre shtetërore, dhe në disa raste madje e detyrojnë veten të ndryshojnë dispozitat ligjore, duke premtuar se do të zbatojnë “të gjitha ligjet e nevojshme që do t’i përshtaten investitorit”.
I tillë është rasti, për shembull, me privatizimin e ndërprerë të Plazhit të Mbretëreshës të Malit të Zi.
Larg nga të qenit thjesht një proces biznes-me-biznes, shumica e marrëveshjeve diskutohen drejtpërdrejt nga vendimmarrësit kryesorë.
Si presidenti serb Aleksandar Vuçiç ashtu edhe homologu i tij malazez, Milo Gjukanoviç, gëzojnë marrëdhënie të ngushta me një figurë kyçe nga familja në pushtet Al Nahyan, Princin e Kurorës Mohammad bin Zayed.
Një rreth relativisht i vogël aktorësh në çdo vend është i përfshirë dukshëm në këto marrëveshje, shpesh duke mbuluar disa role njëherësh.
Burimi: Italian Institute for international political studies/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
