.png)
Një burrë 59-vjeçar mbërriti në Spitalin e Pekinit për një procedurë kur filloi të kishte dhimbje të forta në gjoks dhe gulçim.
Katër muaj më parë, atij iu hoqën tumore kanceroze nga fshikëza. Pranë familjes së tij, ai përpiqej të dukej i fortë dhe shmangte diskutimet për shëndetin e tij. Privatisht, ankthi i tij për mundësinë e përsëritjes së kancerit e mbante zgjuar natën.
Mjekët thanë se ai po përjetonte kardiomiopati takotsubo, e njohur edhe si sindroma e zemrës së thyer, siç është dokumentuar në një studim rasti të vitit 2021. Sëmundja e rrallë e zemrës e shkaktuar nga stresi është vërejtur kryesisht tek gratë, por një studim i botuar në Journal of the American Heart Association në maj zbuloi se sëmundja mund të jetë më vdekjeprurëse për burrat që preken.
E menduar të shkaktohet nga ngjarje ekstreme emocionale ose fizike, të tilla si të mësuarit për vdekjen e një të dashuri, fitimi i llotarisë ose ngritja e një divani të rëndë, kardiomiopatia takotsubo, ose TC, ndodh kur muskuli i zemrës është i mbushur me hormone stresi, duke bërë që një pjesë e tij të “ngrijë” në vend. Ndërsa zemra përpiqet të pompojë siç duhet gjakun, simptomat ngjajnë me ato të një ataku në zemër, duke përfshirë dhimbje në gjoks dhe rrahje të parregullta të zemrës.
Studimi i ri analizoi të dhëna nga gati 200,000 pacientë të shtruar në spital për TC në Shtetet e Bashkuara midis viteve 2016 dhe 2020. Ndërsa gratë përbënin 83% të rasteve, burrat kishin më shumë se dy herë më shumë gjasa të vdisnin nga kjo gjendje, me një shkallë vdekshmërie prej 11.2%.
“Dallimet midis burrave dhe grave janë një gjetje shumë e habitshme,” tha bashkautori i studimit Dr. Mohammad Reza Movahed.
Sindroma e zemrës së thyer tek burrat kundrejt grave
Ngjashëm me ndryshimet midis shëndetit kardiovaskular të burrave dhe grave në përgjithësi, mospërputhjet në shkallët e vdekshmërisë nga TC nuk janë kuptuar mirë, tha Movahed, veçanërisht sepse ato kundërshtojnë trendet në sëmundjet e tjera të zemrës. Megjithatë, është teorizuar gjerësisht se ndryshimet në nivelet e hormoneve luajnë një rol.
Situatat stresuese i bëjnë gjëndrat mbiveshkore të lëshojnë hormonet tona të luftimit ose ikjes, të quajtura katekolamina. Ato kanë për qëllim të rrisin presionin e gjakut dhe të rrisin rrahjet e zemrës, por nivelet ekstreme mund të “trondisin” përkohësisht qelizat në indin e zemrës, duke çuar në TC, shpjegoi Movahed.
Mendohet se burrat prodhojnë më shumë katekolamina gjatë situatave stresuese krahasuar me gratë, duke bërë që burrat të paraqiten me raste më të rënda të TC, sugjeroi ai.
Estrogjeni, një hormon seksual i prodhuar në nivele më të larta tek gratë, mund të ketë gjithashtu një efekt mbrojtës në sistemin kardiovaskular, duke e bërë më të lehtë menaxhimin e një fluksi ekstrem të katekolaminave dhe duke zvogëluar rrezikun e komplikimeve të rënda nga TC, tha Dr. Louis Vincent, studiues i kardiologjisë.
Përtej dallimeve biologjike, faktorët socialë mund të luajnë gjithashtu një rol.
“Shumica e mjekëve janë në dijeni të takotsubo-s, por ata mund ta mendojnë atë si një sëmundje që prek vetëm gratë, kështu që diagnoza mund të anashkalohet tek burrat”, thotë Dr. Deepak Bhatt, kardiolog.
“Me diagnozë të gabuar, kujdesi vonohet dhe kjo ndonjëherë mund të çojë në rezultate më të rënda.”
Burrat gjithashtu mund të kërkojnë kujdes në një fazë të mëvonshme të sëmundjes, duke besuar se simptomat e tyre janë të menaxhueshme ose mund të kalojnë, thotë Dr. Alejandro Lemor, profesori kardiologjisë.
Komplikacionet vdekjeprurëse nga përfshijnë mpiksje gjaku, goditje në tru, arrest kardiak dhe dështim të zemrës, tha Lemor. Nëse gjendja kapet herët, ilaçet mund të zvogëlojnë rrezikun e këtyre komplikacioneve, të rivendosin funksionin e duhur të zemrës dhe të lejojnë shërim të plotë brenda disa javësh, shtoi ai.
Shkallët më të larta të vdekshmërisë tek burrat kanë nevojë për studime të mëtejshme
Ekipi i Movahed ishte në gjendje të merrte në konsideratë variabla të rëndësishëm si mosha, raca, të ardhurat, sëmundjet kronike të mushkërive, hipertensioni dhe diabeti në gjetje.
Megjithatë, nuk kishte të dhëna për pacientët mbi sëmundje të tjera bashkëshoqëruese, siç është historia e goditjes në tru ose prania e një infeksioni Covid-19, tha Vincent.
Për më tepër, studimi i ri përfshinte të dhëna diagnostikuese vetëm të pacientëve të shtruar në spital me TC, kështu që ata që morën kujdes ambulator ose vdiqën më vonë nga ndërlikimet jashtë spitalit nuk u llogaritën në analizë, vuri në dukje Movahed.
Dhimbja e papritur dhe e fortë në gjoks ose gulçimi duhet të trajtohen gjithmonë si një urgjencë mjekësore.
“Nuk është koha për ta përballuar në shtëpi ose për t’u futur në internet për ta kuptuar… Telefononi shërbimet e urgjencës”, tha Bhatt.
“Koha ka rëndësi. Duke fituar ato pak orë, mund t’i kurseni vetes dëme të pariparueshme zemrës suaj.”
Simptomat që vijnë pas stresorëve fizikë, një shkak i zakonshëm i TC tek burrat, nuk duhen injoruar, tha Movahed, veçanërisht ato që i paraprijnë ngjarjeve mjekësore si sulmet e astmës, krizat ose ndërlikimet nga përdorimi i drogës.
Dhe ndërsa TC shkaktohet nga stresi i papritur, Bhatt tha se menaxhimi i stresit kronik me meditim ose ushtrime të përditshme mund të çojë në një shëndet më të mirë kardiovaskular në përgjithësi.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
