“Fëmijë të mëdhenj, probleme të mëdha, fëmijë të vegjël, probleme të vogla”, është një shprehje që një studim i ri e hedh poshtë.
Një studim i fundit sfidon shumë nga çështjet e ngritura nga kjo thënie problematike. Studimi synonte të identifikonte se cilët faktorë parashikonin vetëlëndimin në adoleshencë duke studiuar një grup prej 759 fëmijësh, me kalimin e kohës, duke filluar nga mosha 6 vjeç, më pas nga mosha 12 dhe 16 vjeç.
Vetëlëndimi (jo vetëvrasje) përkufizohet si shkatërrim i qëllimshëm i trupit nëpërmjet prerjes ose djegies pa qëllim vetëvrasjeje. Vetëlëndimi, në këto situata, shihet si një mënyrë jo e shëndetshme për të përballuar dhimbjen psikologjike dhe stresin që çliron tensionin dhe përfundimisht rikthen një ndjenjë qetësie. Normat rriten ndjeshëm në adoleshencë dhe zakonisht është më e zakonshme tek vajzat sesa tek djemtë.
Studiuesit supozuan se niveli i stresit të prindërve më herët në jetën e fëmijës ishte një nga faktorët që parashikon vetëlëndimin në adoleshencë. Ata e matën këtë stres duke përdorur indeksin e stresit të prindërimit, duke vlerësuar madhësinë e stresit në marrëdhënien prind-fëmijë në tre fusha kryesore: karakteristikat e fëmijës (kërkueshmëria, hiperaktiviteti); karakteristikat e prindit (shëndeti, lidhja dhe kompetenca); dhe stresi i përgjithshëm (izolimi financiar, social).
Një nga gjetjet më të spikatura nga studimi ishte një lidhje midis nivelit të stresit të prindërve kur fëmija ishte 6 vjeç dhe vetëlëndimit, në të njëjtin fëmijë, në adoleshencën e mëvonshme.
Rezultatet e këtij studimi sugjerojnë se stresi i prindërve luan një rol në rritjen e rrezikut të vetëlëndimit, ndërsa faktorët specifikë të fëmijës dhe ekspozimi ndaj ngjarjeve negative (vdekja e një të rrituri të afërt, aksident i rëndë automjetesh, incidente djegieje, incidente afër mbytjes) nuk ndikonin. Këto gjetje lënë të kuptohet për ndikimin e fuqishëm unik të prindërve dhe cilësinë e marrëdhënies prind-fëmijë.
Çfarë mund të bëjnë prindërit
Marrëdhënia prind-fëmijë mbetet një përcaktues shumë i rëndësishëm në zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve, edhe pse prindërimi, në botën e sotme, ka ndryshuar.
Stresi i prindërve, edhe kur fëmija është i vogël, mund të ndikojë negativisht në marrëdhënien prind-fëmijë, duke çuar në komplikime të mëtejshme për të dy më vonë. Nëse jeni një prind i ri, është jetike të siguroheni që të keni mbështetjen që ju nevojitet sa më shpejt të jetë e mundur. Hapat e mundshëm të veprimit përfshijnë:
1. Filloni herët. Kur bëhet fjalë për stresin dhe prindërimin, mendoni për pikat unike të cenueshmërisë sa më herët që të jetë e mundur në udhëtimin tuaj prindëror. Për shembull: jeni një prind i vetëm? A ka fëmija juaj nevoja të veçanta? A keni përjetuar fatkeqësi në fëmijëri? Si mund të ndikojë marrëdhënia juaj me prindërit në stilin tuaj të prindërimit? Në mënyra të mira? Në mënyra jo shumë të mira? Cilët janë njerëzit në jetën tuaj, të cilëve mund t'u drejtoheni kur ndiheni të stresuar ose të mbingarkuar? A ka burime të tjera kryesore të stresit si financat, puna ose një sëmundje personale me të cilën po përballeni?
Njohja e këtyre do të rrisë ndërgjegjësimin tuaj për to dhe kjo në vetvete mund të ndihmojë në minimizimin e pasojave negative. Për më tepër, identifikimi i tyre në fillim jep një mundësi për t'u mbrojtur në mënyrë proaktive kundër mënyrës sesi këta faktorë mund të ndikojnë negativisht në aftësinë tuaj për prindër.
2. Bëhuni një model për fëmijën tuaj se si të përballeni në mënyrë proaktive me stresin në mënyra të shëndetshme. Synoni të eliminoni mënyrat jo të shëndetshme për të përballuar stresin në jetën tuaj.
3. Jini të sjellshëm me veten. Përsosmëria mbivlerësohet kur bëhet fjalë për prindërimin. Lejojini vetes që të mësoni dhe gaboni. Mësoni se gjërat jo gjithmonë shkojnë sipas planit. Në kohë të vështira, kini gjithmonë dhembshuri për veten dhe fëmijën tuaj.
4. Kaloni kohë me fëmijën
Edhe 30 minuta në ditë lidhjeje dhe lojërash pa stres (p.sh. koha e darkës, koha e banjës dhe rutinat e leximit para gjumit) me fëmijën tuaj mund të bëjnë shumë për të mbrojtur cilësinë e marrëdhënies suaj. Sigurohuni që të jeni të pranishëm në ato momente dhe pa shpërqendrime.
5. Kërkoni ndihmë profesionale. Nëse ndiheni vazhdimisht të mbingarkuar ose keni shqetësime se fëmija juaj po lufton me një problem psikologjik, është në rregull të kërkoni ndihmë.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
