.png)
Nga Gazeta Si – “Kam lindur në Sacramento, Kaliforni, nga prindër polakë dhe jam krenare për rrënjët e mia sllave”. Ruth Slenczynska bëri debutimin e saj në recital në moshën 4-vjeçare dhe pas 93 vitesh ajo vazhdon të luajë. Ajo ishte nxënësja e fundit e Rachmaninov, luajti për katër presidentë amerikanë. Dhe sapo ka regjistruar një cd, ‘My life in music’. Ajo është e imët, pak e përkulur, ka flokë të shkurtër të bardhë dhe syze; është shumë mendjemprehtë dhe plot energji.
Le të fillojmë me Rachmaninov?
Me të më lidhin mësime dhe shumë filxhanë çaj. Unë kam një dhuratë të mrekullueshme prej tij, një byzylyk me një vezë Fabergé në miniaturë. Mund t’ju tregoj se si jemi njohur. Unë isha shumë e vogël, ai duhej të anulonte një koncert për shkak të problemeve me bërryl, menaxheri i tij nuk donte të humbiste pagën e tij kështu që kontaktoi babain tim duke e pyetur nëse mund të luaja për të. Ishte një sukses i madh dhe Rachmaninov donte të më takonte. Isha nervoze, babai më shtyu në dhomë me kompozitorin, i cili u përpoq të më lehtësonte tensionin duke më treguar një foto teksa ishte në varkën e tij në një liqen. Më tha që i pëlqente të vraponte si i çmendur mbi ujë dhe të kthehej se do të më jepte mësime.
Çfarë ju mban kaq aktive?
Shiko, unë nuk ndihem fare si e mbijetuar. Por unë do të nënvizoja inkurajimin dhe dashurinë e miqve dhe studentëve të mi të vjetër. Sa më shumë që u jepni të tjerëve, aq më shumë vëmendje ju kthehet. Kjo është ajo që e bën botën të rrotullohet, të japë gëzim dhe të ushqejë kreativitetin.
Si reaguat kur Decca ju kërkoi të regjistroni një CD, 60 vjet pas asaj të fundit?
U habita shumë… Në moshën time! CD im i parë për ta daton në vitin 1956.
Ju keni performuar për disa presidentë amerikanë.
Në kohën e koncertit për Hooverin isha 5 vjeç, pastaj Truman me të cilin luajta një pjesë për katër duar, në inaugurimin e J.F: Kennedy, për Reaganin, të vetmin republikan që votova, mbaj mend që gruaja e tij Nancy ishte ajo rekomandoi të fliste me zë të lartë, sepse burri i saj ishte i dëmtuar. Më në fund Carter, motra ime punoi për të në Gjeorgji, kur ai u bë president, ai i tha asaj se duhej të më ftonte të luaja. Me Truman ishte emocionuese. Unë duhej të luaja në dhomën e Kushtetutës në Uashington. Më ra zilja e telefonit të shtëpisë, një zë misterioz më tha se së shpejti do të vinte një makinë qeveritare për të më marrë, duke shtuar se ajo nuk mund të më jepte më shumë informacion dhe të mos më bënte pyetje. Kur makina hyri në hyrje të Shtëpisë së Bardhë, mbeta e shtangur. Ne muzikantët jemi mësuar të hyjmë nga hyrja anësore e artistëve…
U gjenda mes marinsave me uniformë të plotë, eca nga një sallë në tjetrën, nuk dija ku të shikoja. Një derë u hap dhe presidenti i Shteteve të Bashkuara më takoi. Më tha: duhet të stërvitemi, nuk kemi shumë kohë. Ne luajtëm Adagio nga një sonatë e Mozartit. Dhe ai nuk ishte aspak i keq si pianist. Unë bëra një recital përfitimi për Michelle Obama, ajo dëgjoi se kisha dhënë një recital përfitimi për një kolegj me ngjyrë në Midwest. Ndër të mëdhenjtë e tokës kam luajtur së bashku me Michikon, e cila ishte perandoreshë, bashkëshortja nga 89 deri në 2019 e perandorit Akihito. Ajo ishte e para e zakonshme që u martua me një anëtar të familjes perandorake në Japoni. Kishte lexuar se kisha luaja bukur, por jo spektakolare. Pastaj luajta Studio 4 të Liszt-it dhe ajo shkoi në tastierë derisa më preku, donte të shihte më mirë duart e mia që shkonin kudo.
Në vitin 1989 ju luajtët në funeralin e Horowitz.
Ishte një mik. Kur dëgjoi regjistrimin tim në Studimet e Chopin, më ftoi në shtëpinë e tij, ishte kurioz të dinte se si i kisha manipuluar disa pasazhe. Më fliste frëngjisht në festa me gruan e tij, ndërsa luante letra me miqtë.
Si ka qenë adoleshenca juaj?
Unë kurrë nuk kam pasur një të tillë, nuk kam qenë kurrë fëmijë. Babai im ishte tiran dhe më shtynte të bëhesha muzikante me çdo kusht, më shihte si një makinë parash, më ndiqte me … shkopin e tij magjik, të më rrihte nëse nuk shkoja me të. Ai më detyroi të luaja Chopin çdo ditë para mëngjesit.
Çfarë mbani mend nga debutimi juaj i parë?
Isha 6 vjeç, isha në Berlin. Drejtori i teatrit në fund të recitalit donte të më dhuronte një kukull të bukur, babai u ngjit në skenë dhe tha: rri larg asaj kukulle. Nuk më la as ta prek.
Një pianist është si një atlet, ka aspekte fizike dhe teknike që nuk mund të anashkalohen…
E keni fjalën për elasticitetin? Nuk kam pasur asnjëherë probleme me tendinat, sepse stërvitem në mënyrë metodike dhe sistematike, fillimisht ngadalë, pastaj e shtoj dhe forcoj studimin.
Si ka ndryshuar muzika?
Sot nxitimi është e keqja e madhe. Mësohet në një kohë kaq të shkurtër sa nuk ka se si të thellohet.
Si i zgjodhët këngët në cd?
Janë ata që më rikthejnë tek njerëzit që kam takuar në jetën time. Samuel Barber, i cili ishte shoku im student dhe miku, më tha një herë: Duhet të bësh të ndihet bukuria e muzikës dhe të mos tregosh sa dreqin je mirë. Kur luaj Chopin më kujtohen mësimet e Cortot; Bach më kthen te Schnabel, i cili ishte kaq i përpiktë….
Cilët pianistë adhuroni?
Kissin, Primakov, Thibaudet dhe Yuja Wang.
Si i kaloni ditët?
Duke lexuar dhe duke shëtitur.
Keni ndonjë pishman?
Unë shikoj përpara, kurrë mbrapa.
Çfarë jeni duke ëndërruar?
Unë ëndërroj çdo ditë.
Marrë nga Il Corriere della Sera, përshtati në shqip Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
