“A po kthehet inflacioni?” , është pyetja që e ndan botën financiare në dy pjesë.
Njëri grup pretendon se Covid-19 i ka vënë ekonomitë e zhvilluara në kurs për rritjen e çmimeve në një shkallë që nuk është parë në shumë vite.
Grupi tjetër thotë se pandemia nuk e ka ndryshuar dinamikën e viteve të fundit pasi deflacioni në fakt ka qenë kërcënimi më i madh.
Një rritje e inflacionit do të ushtrojè presion tek autoritetet për të kufizuar përpjekjet e ndihmës pandemike.
Inflacioni është gjithmonë dhe kudo një fenomen monetar, argumentoi Milton Friedman, ekonomisti i famshëm i tregut të lirë.
Ka shumë para në dispozicion për të ndjekur mallrat dhe shërbimet e ofruara.
Ata që mbështesin këtë besim të mbajtur gjerësisht, thonë se vala multitrilion dollarëshe e krijuar nga qeveritë dhe bankat qendrore për të luftuar pasojat ekonomike të virusit, herët a vonë do të rritë çmimet.
Këta të fundit ndikohen nga sa shpesh përdoren paratë, jo vetëm nga sa ekzistojnë ato.
Shpenzimet mund të kthehen më shpejt sesa bënë pas vitit 2008 dhe të rrisin çmimet.
Stimuli fiskal, ndryshe nga lloji monetar, mund të shkojë direkt në duart e njerëzve – aty ku ka të ngjarë të shpenzohet. Për më tepër, tregjet në rritje të aksioneve dhe strehimit ndihmuan në shtimin e më shumë se 5 trilion dollarë në vlerën neto të familjeve amerikane në 2020.
Të ardhurat mund të jenë mbajtur pas shpërthimit të koronavirusit falë ndërhyrjes së qeverisë, por normat e kursimeve ishin më të larta.
Por edhe kur ekonomitë rihapen dhe konsumatorët kanë më shumë mundësi, shqetësimet për shëndetin dhe perspektivat e punësimit mund të nënkuptojnë se ata qëndrojnë të kujdesshëm në lidhje me shpenzimet.
Rreth 10 milion amerikanë mbetën pa punë në fillim të shkurtit për shkak të pasojave nga pandemia. Pothuajse 40% e të papunëve ishin të papunë për 27 javë ose më shumë, dhe pasiguria për virusin dhe përhapja e vaksinave mund të ndalojë punësimin dhe aktivitetin.
Politika e lirë monetare është provuar më parë në fushatën për të grumbulluar një farë inflacioni dhe nuk arriti dot. Megjithatë, tani, bankat qendrore janë duke u zotuar të kompensojnë një pjesë të inflacionit të humbur gjatë rënies.
Një rregull i përgjithshëm për politikëbërësit është se ekziston një shkëmbim midis inflacionit dhe papunësisë, i cili, i hartuar në letër, prodhon atë që quhet kurba e Filipit.
Ideja është që çmimet do të përballen me presion të qëndrueshëm rritës vetëm kur ekonomia është duke përdorur të gjitha burimet e saj – përfshirë fuqinë punëtore. Megjithatë, edhe parashikuesit optimistë thonë se do të kalojnë vite para se SHBA të punësojë po aq njerëz sa ishte në 2019, kur shkalla e papunësisë ishte më e ulta në gjysmë shekulli.
Një ekonomi që nuk po përdor të gjitha burimet e saj të disponueshme, siç është fuqia punëtore, zakonisht ka hapësirë të rritet pa shkaktuar inflacionin.
Ka tashmë prova që ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit po shtyjnë çmimet e mallrave të caktuara, pasi lindin mungesa në disa sektorë.
“Tregtia, teknologjia dhe titanët” – importet e lira, përparimet teknologjike dhe gjigandët e korporatave me fuqinë për të shtypur pagat – kanë nxitur trendet disinflacioniste në dekadat e fundit.
E njëjta treshe fajësohet gjithashtu për një hendek në zgjerim midis të pasurve dhe të varfërve dhe përballet me vëzhgim politik që mund të ndryshojë në mënyrë drastike dinamikën e inflacionit.
Burimi: Bloomberg.com
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
