Rusia është përballur me një mori sanksionesh historike nga Uashingtoni, Brukseli dhe më gjerë që kur nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës më 24 shkurt 2022. Sanksionet kryesisht ato ekonomike, u projektuan në një pjesë të madhe për të zbrazur arkat e Rusisë nje mënyrë kjo per te luftuar financat e luftës se saj. Dhe më shumë është premtuar pasi SHBA dhe BE shpalosën sanksione të reja kundër Rusisë këtë javë, disa të lidhura me vdekjen e liderit të burgosur të opozitës Alexei Navalny.
Megjithatë, dy vjet më vonë, ekonomia e Rusisë është rimëkëmbur. Fabrikat e saj po zhurmojnë, shitjet e saj të naftës dhe gazit janë relativisht të forta dhe njerëzit e saj janë duke punuar në një sistem të rinovuar. Vladimir Putin, ndërkohë, duket në mënyrë të vendosur në krye të Kremlinit, pavarësisht shpresave se elita ruse do të kthehej kundër tij ndërsa presioni ekonomik rritej.
Por pse penalltitë ndërkombëtare nuk e kanë eliminuar Rusinë nga Ukraina? Përgjigja shpesh varet nga dy faktorë: vullneti politik dhe aftësia teknike.
Kërkohen burime ligjore, financiare dhe madje edhe ushtarake për të zbatuar sanksionet e ndryshme – qoftë kjo kundër padive nga qytetarët rusë, paratë e të cilëve janë të ngrira ose personeli i inspektorëve në portet tregtare. Por vendet që ndjekin fushatën nuk kanë gjithmonë të njëjtin fokus, financa apo rregulla, duke e bërë zbatimin te anshëm midis aleatëve.
Politika e ndërlikon më tej ekuacionin: Është e vështirë për një qeveri të bëjë presion ndaj një tjetri që të ndalojë blerjen e produkteve ruse nëse ka nevojë për bashkëpunimin e atij vendi në fronte të tjera. Uashingtoni nuk dëshiron të forcojë një partner të mundshëm kundër Kinës si India; Brukseli nuk dëshiron të tjetërsojë Turqinë në Lindjen e Mesme.
“Vetëm sanksionet dhe masat e tjera ekonomike nuk do ta fitojnë këtë luftë,” tha Kim Donovan, një analist i ekonomisë shtetërore me institutin e Këshillit Atlantik në Uashington. “Ne duhet të menaxhojmë pritshmerite për atë që këto mjete mund të arrijnë në nje afat të shkurtër.”
Kufijtë e fushatës së sanksioneve gjithashtu vënë në pikëpyetje projektin më të madh të Perëndimit për të frenuar Rusinë me mjete joushtarake.
Arkitektët e përpjekjeve këshillojnë durimin, duke vënë në dukje se ekonomia ruse është dëmtuar rëndë dhe duke argumentuar se ajo që Kremlini po bën për ta mbajtur atë nuk do të funksionojë në afat gjatë. Ndikimi i disa elementeve të fushatës së presionit, të tilla si kontrollet e eksporteve, mund të duhen vite për t’u vlerësuar plotësisht, shtojnë ata.
Një zyrtar i lartë i administratës Biden vuri në dukje se, ndër të tjera, Rusia po kalon me rezervat e saj likuide dhe po i shtyn asetet drejt një ekonomie lufte në mënyra që do të dëmtojnë stabilitetin e saj social.
Zëdhënësja e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Adrienne Watson këmbënguli se masat e tilla “kanë pasur një ndikim të rëndësishëm, duke ulur aftësinë e Rusisë për të financuar luftën e saj të padrejtë”.
“Ne jemi të përkushtuar të mbajmë Rusinë përgjegjëse për luftën e saj brutale dhe të paligjshme në Ukrainë dhe në koordinim me partnerët tanë kemi vendosur grupin më të madh të sanksioneve dhe kontrolleve të eksporteve të vendosura ndonjëherë në një ekonomi të madhe”, tha Watson.
Edhe pse mbronin ndikimin e sanksioneve, zyrtarë të tjerë të lartë njohën kufizimet e ndëshkimeve ekonomike.
“Vetëm sanksionet nuk janë të mjaftueshme për ta çuar Ukrainën drejt fitores,” u tha gazetarëve të enjten zëvendëssekretari i Thesarit Wally Adeyemo përpara se të shpalleshin penalitetet e reja, duke shtuar se “e vetmja mënyrë” që populli ukrainas të jetë i suksesshëm “është nëse Dhoma dhe Kongresi i siguron ato. me burimet financiare, por edhe pajisjet që u nevojiten për të vazhduar mbrojtjen e tyre.”
Ndërkohë, dikush mund ta hamendësojë se kur makina ekonomike ruse do të ndalojë së punuari, lind edhe një pyetje nëse ajo tani është e stimuluar për të vazhduar luftën në Ukrainë.
Një vështrim më i thellë i disa arsyeve kryesore që fushata për të penguar Rusinë ende nuk ka pasur sukses:
Ndoshta mjeti më kritik që Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e saj kanë përdorur kundër Rusisë janë sanksionet tradicionale ekonomike.
Këto gjoba në përgjithësi synojnë individë, kompani dhe organe shtetërore. Ato gjithashtu mund të godasin institucionet financiare, duke përfshirë bankën qendrore të një vendi që strehon shumë nga asetet e tij kombëtare. Nëse, të themi, vendi X vendos sanksione financiare ndaj një oligarku rus, kjo zakonisht do të thotë se qytetarët e vendit X nuk mund të bëjnë biznes me atë oligark dhe se asetet e oligarkut në vendin X janë ngrira…
SHBA-ja ka një histori të gjatë në vendosjen e sanksioneve ekonomike ndaj subjekteve jashtë shtetit dhe për shkak se kaq shumë njerëz dhe kompani bëjnë biznes duke përdorur dollarin amerikan, shtrirja e Uashingtonit është e gjatë. Shkelësit potencialisht përballen me akuza penale, gjoba të mëdha dhe pasuri të ngrira.
Por SHBA-ja gjithashtu ka krijuar legjislacion, burime dhe organe qeveritare, të tilla si Zyra e Kontrollit të Pasurive të Huaja e Departamentit të Thesarit, të përkushtuara për të gjurmuar shkelësit e sanksioneve. Vendet e tjera kanë sisteme më pak të forta dhe kanë më shumë gjasa t’i lënë shkelësit të kalojnë.
“Personalisht, nuk e di se sa të mira janë autoritetet italiane në zbatimin e sanksioneve. Unë mendoj se bankat italiane kanë më shumë frikë nga OFAC dhe Departamenti i Drejtësisë në SHBA sesa nga rregullatorët e tyre”, tha Edward Fishman, një ish-zyrtar i lartë në Departamentin e Shtetit, i cili tani është në Qendrën e Universitetit të Kolumbisë për Politikat Globale të Energjisë.
Për të penguar zgjidhjet, Uashingtoni po i kthehet gjithnjë e më shumë “sanksioneve dytësore”. Kjo i lejon SHBA-së të penalizojë subjektet me bazë të huaja për të bërë biznes me entitete ruse të sanksionuara.
Në dhjetor, presidenti Joe Biden lëshoi një urdhër ekzekutiv që, ndër të tjera, mund të rezultojë në humbjen e aksesit të bankave të huaja në sistemin financiar të SHBA-së nëse bëjnë biznes me kompleksin ushtarak-industrial të Rusisë. Thesari njoftoi të premten sanksione shtesë nën këtë autoritet që synojnë 26 subjekte në 11 vende, duke përfshirë Kinën, Serbinë, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Lihtenshtajnin.
Masat shënuan një zgjerim agresiv të strategjisë së administratës kundër Putinit dhe mund të dekurajonin bankat nga sektorë të tërë në një përpjekje për të respektuar rregullat.
Disa aleatë të SHBA-së i konsiderojnë sanksionet dytësore një tejkalim të autoritetit të Uashingtonit pasi mund të godasë palët e treta që nuk i nënshtrohen sanksioneve.
Megjithatë, masat nuk janë aq të rrepta sa rregullat që SHBA ka në vend për të synuar Iranin, i cili ndëshkon bankat e huaja për transaksione të çdo lloji me një bankë iraniane.
Një zbrazëtirë e madhe është një përjashtim që lejon transaksionet e lidhura me energjinë me bankat ruse të sanksionuara. Ndërsa kjo ka parandaluar trazira të mëdha në tregjet globale të energjisë, ajo ka lejuar gjithashtu që një sasi e konsiderueshme kapitali të vazhdojë të rrjedhë në ekonominë e Rusisë.
BE po bën gjithashtu një përpjekje për të zgjeruar regjimin e saj të sanksioneve në vende të tjera. Brukseli ka dërguar të dërguarin e tij të sanksioneve speciale David O’Sullivan për të paraqitur prova të evazionit dhe anashkalimit tek qeveritë e jashtme, duke shpresuar se më pas ata do t’i bashkohen skemës së dënimeve të bllokut.
Megjithatë, duke marrë parasysh se sa e ndjeshme është heqja e përgjegjësive nga qeveritë kombëtare evropiane, mund të kalojë pak kohë para se të vendoset. O’Sullivan nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
“Koha për të admiruar sfidën ka ikur,” tha Tom Keatinge, drejtor në Qendrën për Studimet e Krimit Financiar dhe Sigurisë të RUSI Europe, një institut ndërkombëtar.
“BE ka më shumë leva që mund të tërheqë sesa SHBA-ja, duke pasur parasysh se është blloku më i madh tregtar në botë. Cështja eshte se si të përdoret kjo fuqi.”
Eksportet jashtë kontrollit
Përdorimi i kontrolleve të eksportit për të siguruar që Rusia nuk mund të sjellë artikuj të teknologjisë së lartë për luftën ka qenë veçanërisht sfidues.
Kontrollet e eksportit janë krijuar për të kufizuar aksesin e Rusisë në disa lloje produktesh, të tilla si mikroçipet. Shpesh këto mallra janë “me përdorim të dyfishtë”, që do të thotë se mund të përdoren si për qëllime civile ashtu edhe për qëllime ushtarake. Shembujt përfshijnë kamionë dhe furgona që mund të përdoren për logjistikën e ushtrisë ose gjysmëpërçuesit që gjenden në fushën e betejës në raketat dhe dronët rusë…
Boshti i evazionit
Rusia ka qenë në gjendje t’u drejtohet vendeve të tjera në kundërshtim me Perëndimin për të blerë, shitur dhe lëvizur produkte – duke përfshirë armët për t’u përdorur kundër Ukrainës.
“Kundërshtarët – pavarësisht nëse është Rusia apo Irani, Kina në një farë mase, [Koreja e Veriut] – ata po punojnë të gjithë së bashku”, tha Donovan.
Që nga pushtimi i Putinit, Rusia dhe Kina, në veçanti, kanë sinjalizuar një partneritet të thelluar si ekonomikisht ashtu edhe diplomatik, me Pekinin që shpesh refuzon të mbështesë disa rezoluta që synojnë Moskën në Kombet e Bashkuara.
Kina ka zgjeruar në mënyrë dramatike blerjet e saj të naftës ruse, duke përfituar nga zbritjet e ofruara nga Kremlini. Ka të ngjarë qe ajo t’i sigurojë Moskës teknologji kritike, sipas një vlerësimi nga Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare të Uashingtonit. Kjo mund të përfshijë komponentë mikroelektronikë që mund të përdoren si pjesë e përpjekjeve të luftës.
Ndërkohë, BE-ja vetëm këtë javë ra dakord të sanksionojë kompanitë kontinentale kineze për dërgimin e mallrave me përdorim të dyfishtë në Rusi pas hezitimeve të gjata për zemërimin e Pekinit.
Rusia përdor gjithashtu anijet e “flotës hije” të Iranit që kanë një histori të gjatë shmangieje të sanksioneve perëndimore duke maskuar lëvizjet dhe pronësinë e tyre. Anijet kanë lëvizur më shumë naftë ruse, sipas raporteve të mediave, analistëve të sanksioneve dhe ekspertëve të tjerë.
Dilema e çmimit të naftës
Klubi G7 i ekonomive të mëdha, plus BE-ja dhe Australia, ranë dakord në fund të vitit 2022 të vendosin kufizime të paprecedenta ndaj naftës ruse, përkatësisht duke kufizuar çmimin e saj të shitjes në vetëm 60 dollarë për fuçi.
Fillimisht, kjo e goditi Kremlinin duke i kushtuar Rusisë rreth 36 miliardë dollarë të ardhura nga eksporti që përndryshe mund të kishte përdorur për të financuar luftën…
Populli kundër ndëshkuesve
Shumë individë dhe kompani ruse të sanksionuar po i drejtohen gjykatave për lehtësim dhe në disa raste po ia dalin mbanë – duke turpëruar qeveritë dhe duke sforcuar burimet e tyre ligjore.
Ky ka qenë më pak problem në SHBA, të cilat kanë një regjim sanksionesh të vendosur prej kohësh, i cili ka staf të mirë, ndjek penalisht në mënyrë proaktive dhe ka shtrirje globale. Por fqinji i saj, Kanadaja po i lufton gjithnjë e më shumë këto sfida me një regjim shumë më pak të zhvilluar dhe një ekip të vogël sanksionesh që ka arritur vetëm dyshifrore vitet e fundit, krahasuar me qindra që punojnë në SHBA…
Nuk ishte mjaftueshëm SWIFT?
Në ditët dhe muajt pas pushtimit në shkallë të plotë, Perëndimi ndërpreu aksesin e të paktën 10 bankave ruse në Shoqërinë për Telekomunikacionin Financiar Ndërbankar në mbarë botën. SWIFT është në thelb një sistem mesazhesh që lejon institucionet financiare të komunikojnë informacionin e transaksionit dhe ndërprerja e aksesit të bankave u vlerësua si një goditje e madhe për Rusinë.
Por shumë banka ruse, duke përfshirë disa kryesore të përfshira në transaksionet e energjisë, nuk janë ndaluar nga SWIFT. Sipas Këshillit Atlantik, “shumica e bankave rajonale dhe më të vogla të Rusisë, mbi 300, kanë ende akses në SWIFT, duke i mundësuar Rusisë të kryejë pagesa dhe transaksione ndërkufitare për importe dhe eksporte”.
“Fakti që mbyllja nuk ishte universale ka lënë hapësirë të mjaftueshme për bankat ruse që të vazhdojnë të përfitojnë nga shërbimet e mesazheve SWIFT”, tha Keatinge nga RUSI Europe.
Rusia ka kërkuar alternativa. Për shembull, Kina, e kujdesshme për varësinë e saj nga sistemet perëndimore, është e zënë me konceptimin e sistemit të saj të mesazheve bankare për të konkurruar me SWIFT. Kjo nuk ka filluar ende, por rusët ndërkohë paguajnë për importet e tyre në juan kinez. Në vitin 2022, 20 përqind e tregtisë hyrëse paguhej në monedhën kineze, nga 3 përqind një vit më parë. Pra, edhe kur i ndalohet të flasë me bankat perëndimore, Rusia gjen kanale për të ushqyer oreksin e saj për importe.
I shtyrë në fushëveprimin e ngushtë të de-SWIFTING, zyrtari i lartë i administratës Biden theksoi se bankat kryesore të përfshira në transaksionet ndërkombëtare u ndërprenë. De-SWIFTing është gjithashtu një nga taktikat perëndimore që e bëjnë jetën më të vështirë për bankat ruse, tha zyrtari.
Por zyrtari pranoi se mbajtja e çmimeve globale të energjisë ishte një arsye kryesore që disa banka kanë mbajtur aksesin SWIFT.
“Strategjia jonë ka qenë gjithmonë: Le të mos e bëjmë të pamundur blerjen e energjisë ruse në këtë kontekst, sepse ne mendojmë se kjo do të jetë kundërproduktive,” tha zyrtari.
Ashtu si elementët e tjerë të fushatës së presionit perëndimor kundër Rusisë, mund të kalojnë vite përpara sa të kuptohet ndikimi i vërtetë i de-SWIFTING. politico/ Pershtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
