I mbani mend ato titujt “U prehtë në paqe Opec-u”? Duket se karteli ka të njëjtën fuqi qëndrimi si një autokrat i Lindjes së Mesme. Në fakt, Goldman Sachs mendon se nafta tani gëzon një prodhim të ringjallur dhe të fuqishëm nga Opec, që do t’i mbajë çmimet të larta.
Goldman i është rikthyer të gjitha njoftimeve par takime të Opec që kur prezantoi kuotat e prodhimit në 1983-shin. Siç mund ta prisnit, çmimet e naftës kanë tendencë të lëvizin shumë ditën e shpalljes së njoftimit, dhe jo pak në dy ditët e ardhshme.
Është interesante se si ndikimi i njoftimeve të Opec është rritur që nga viti 2016, kur karteli krijoi një aleancë me një sërë prodhuesish të mëdhenj nafte, si Rusia, Meksika, Omani, Kazakistani, Sudani, Brunei dhe Azerbajxhani.
Quajtur, Opec+, klubi u dizejnua për të kundërshtuar zgjerimin masiv të prodhimit të naftës në SHBA, i cili, që kishte çuar në një periudhë të ndikimit jashtëzakonisht të ulët të tregut nga njoftimet e Opec.
Goldman gjen prova të ngjashme të ndikimit të ringjallur kur shqyrton nxitësit themelorë të fuqisë së çmimeve të Opec përmes një mikromodeli të tregut të naftës.
Në thelb, ndikimi i kartelit rritet kur pjesa e tij e tregut të prodhimit global të naftës është e lartë, kur ka fleksibilitet të kufizuar çmimi në furnizimin me naftë jo-Opec dhe kur kërkesa globale për naftë është e papërkulur.
Secili nga këta tre shtytës “tregon se fuqia e çmimeve të Opec-ut tani është më e lartë se zakonisht”, argumentojnë analistët e naftës të Goldman Sachs. Versionet e shkurtuara të argumenteve të tyre më poshtë:
Faktori #1: Marrja e pjesës më të madhe të tortës në treg. Pjesa e tregut të Opec-ut ka qenë jashtëzakonisht e qëndrueshme rreth 40% nga fillimi i viteve ’90 deri në vitin 2016. Megjithatë, formimi i Opec+ rriti pjesën efektive të tregut të grupit në rreth 60% kur prodhues të tillë si Rusia, Kazakistani dhe Meksika iu bashkuan klubit në tremujorin e katërt të 2016-ës. Ndërsa pjesa e prodhimit të Opec+ është ulur që atëherë, ajo mbetet shumë mbi kulmin e Opec-ut para 2016-ës.
Faktori #2: Elasticiteti i ulët i çmimit të ofertës jo-Opec. Sa më i ulët të jetë elasticiteti i çmimeve të prodhimit jashtë Opec, aq më pak pjesë e tregut humbet ajo kur Opec shkurton prodhimin e tij, dhe kështu aq më shumë fuqi çmimi ka Opec. Duke përdorur një model që izolon goditjet e kërkesës dhe ofertës për naftë, ne vlerësojmë se elasticiteti i ofertës jo-Opec ka rënë në një nivel të ulët në kampionin më të fundit. Në të kundërt, prodhimi jo-Opec ishte më elastik gjatë bumit në SHBA të viteve 2008-2016 dhe bumit të naftës ruse të viteve 1998-2007.
Faktori #3: Elasticiteti i ulët i çmimit të kërkesës globale për naftë. Sa më i ulët të jetë elasticiteti i çmimit të kërkesës globale për naftë, aq më pak kërkesa për naftën e Opec-ut bie kur ajo redukton prodhimin, dhe kështu aq më shumë fuqi çmimi ka Opec-u. Literatura akademike dhe analiza jonë e regresionit zbulojnë se elasticiteti i kërkesës globale për naftë ka rënë që nga vitet ’80. Arsyet kryesore përfshijnë rritjen e kërkesës për naftë për karburantet e transportit (për të cilat ka pak zëvendësues) dhe tregjet në zhvillim (të cilat shpesh përdorin subvencione për të mbrojtur konsumatorët) dhe rënien e intensitetit të energjisë në PBB.
Mungesa e energjisë globale tani ka të ngjarë të zvogëlojë më tej elasticitetin e kërkesës për naftë dhe të mbështesë fuqinë e çmimeve të OPec-ut.
Ku na çon neve kjo?
Për shkak të rihapjes së Kinës, banka thotë se kërkesa për naftë në botë do rritet me 2.7 mln fuçi në ditë në 2023-shin.
Kjo do të çojë në një çekuilibër të kërkesë-ofertës deri në qershor dhe do të çojë çmimin e një fuçie Brent në 105 dollarë deri në fund të vitit.
Kjo teorikisht mund të lejojë OPEC-un të zbusë uljen e prodhimit të tetorit në gjysmën e dytë të 2023 dhe fokusi i fundit i kartelit në të qenit “proaktiv dhe parandalues” do të thotë se nuk ka gjasa të ulë prodhimin më tej këtë vit.
Megjithatë, nëse tregu i naftës zbutet papritur shpejt, “atëherë OPEC-u duhet të jetë në gjendje të vendosë një dysheme nën çmimet duke pasur parasysh fuqinë e tij të fortë të çmimeve”, thotë Goldman./Financial Times
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
